Jak założyć ogród na piaszczystej ziemi. Poradnik
Czy można mieć piękny ogród na piaszczystej ziemi? Co zrobić, gdy gleba w ogrodzie jest piaszczysta? Co urośnie na piachu? PORADNIK: jak założyć ogród na piaszczystej ziemi.
To, jak wygląda ogród, w dużym stopniu zależy od ziemi. Najlepiej, jeśli jest próchniczna i żyzna. Co jednak mają zrobić właściciele mniej zasobnych działek, na których gleba bardziej niż czarnoziem przypomina morski piasek?
Jaka jest gleba piaszczysta?
Gleba piaszczysta poza tym, że jest uboga w składniki pokarmowe, jest też bardzo przepuszczalna. W żyznej ziemi woda i substancje mineralne są zatrzymywane przez drobniutkie cząstki ilaste (na przykład w glebach gliniastych) lub przez próchnicę (ziemie organiczne o dużej zawartości humusu, między innymi leśna). Gleba piaszczysta nie ma tych właściwości. Po podlaniu szybko wysycha – woda przepływa przez nią jak przez sito, a gruntowa z trudem podsiąka w niej do góry. Niewiele też daje stosowanie sztucznych nawozów, ponieważ zawarte w nich związki mineralne nie są sorbowane przez cząstki ziemi. Najpierw tuż po rozpuszczeniu w wodzie, która jest w podłożu, ich stężenie bardzo wzrasta (co może być szkodliwe dla roślin i zabójcze dla pożytecznych mikroorganizmów glebowych). Następnie „uciekają” one w głąb gruntu. Nie dość, że nie są dostępne dla korzeni, to jeszcze zanieczyszczają środowisko.
Jak poprawić strukturę piaszczystej ziemi
Aby ulepszyć piaszczystą glebę przede wszystkim należy poprawić jej strukturę, dążąc do tego, by stała się ona bardziej chłonna. Można do niej dodać gliny. Rozkłada się ją kilkucentymetrową warstwą, a następnie bardzo dokładnie miesza z podłożem – najwygodniej i najszybciej robi się to przy użyciu glebogryzarki, którą można dostać w wypożyczalni sprzętu budowlanego i ogrodowego. Jednak niezastąpione jest nawożenie organiczne. Dostarcza ono próchnicy, która zawiera potrzebne roślinom składniki pokarmowe i sprawia, że podłoże łatwiej magazynuje wodę. Poza tym stwarza warunki sprzyjające rozwojowi pożytecznych mikroorganizmów. To dzięki nim w ziemi powstają naturalne związki pokarmowe łatwo przyswajalne przez rośliny.
- Doskonałym nawozem jest obornik, ponieważ szczególnie silnie pobudza życie gleby. Można kupić przekompostowany i pakowany w workach. Nie ma on uciążliwej właściwości świeżego nawozu – nieprzyjemnego zapachu. Najlepiej stosować go jesienią, ale można też wczesną wiosną w ilości około 50 kg na 10 m2.
- Bardzo dobry jest również kompost. Działa podobnie jak obornik, jednak można go dodawać do ziemi przez cały sezon, nie ma też maksymalnej dopuszczalnej dawki. Dojrzały kompost przypomina leśną ziemię i nawet w dużej ilości nie szkodzi roślinom. Zwykle rozkłada się go warstwą grubości 3-5 cm (ale można więcej) i miesza z ziemią.
Nawożenie przekompostowanym obornikiem warto powtarzać co dwa-trzy lata, a kompostem co roku. Po kilku latach zawartość próchnicy w glebie znacznie wzrośnie.
>>Przeczytaj też: Ziemia w ogrodzie. Jaka powinna być dobra ziemia w ogrodzie
Zielony nawóz na piaszczystą ziemię
Dużą wartość mają nawozy zielone. Można je posiać jeszcze na początku września i przekopać przed nadejściem zimy, a jeżeli nie spieszy nam się z zakładaniem ogrodu, na wiosnę następnego roku posiać je ponownie. Zielony nawóz to rośliny, które szybko rosną i tworzą dużą masę łodyg oraz liści, a po ścięciu i przekopaniu z ziemią w krótkim czasie rozkładają się, zamieniając w próchnicę. Najlepsze są rośliny motylkowe. Żyją one w symbiozie z bakteriami wiążącymi azot z powietrza (bakterie rozwijają się na korzeniach). Stosowanie roślin motylkowych to jakby dodatkowe nawożenie azotem w postaci naturalnej, dobrze przyswajalnej przez inne rośliny. Na gleby piaszczyste najbardziej nadają się łubin żółty, mieszanka łubinu żółtego i seradeli lub mieszanka peluszki i wyki. Rośliny ścina się, gdy zaczynają kwitnąć, bo wtedy mają największą masę i najlepszy skład – później, gdy zaczną się zawiązywać nasiona, duża część cennych związków będzie kierowana do nich i przekształcana w substancje zapasowe; w takiej postaci są mniej dostępne. Po ścięciu roślin należy je przekopać z glebą, ale niezbyt głęboko, żeby docierało do nich powietrze – jest to warunek powstania wartościowej próchnicy.
Zastosowanie pożytecznych mikroorganizmów na piaszczystą glebę
Jakość jałowej gleby można poprawić, stosując probiotyki glebowe. Są to preparaty zawierające wyselekcjonowane pożyteczne mikroorganizmy żyjące naturalnie w ziemi. Jak zapewniają producenci, zastępują one intensywne nawożenie obornikiem. Dzięki mikroorganizmom dochodzi do rozkładu materii organicznej, w wyniku którego powstaje żyzna próchnica. Ziemia nabiera gruzełkowatej struktury, łatwo chłonie i magazynuje wodę. Poza tym mikroorganizmy rozkładają toksyny, które są w podłożu (na przykład środki ochrony roślin), przyczyniając się do poprawy zdrowotności gleby. Rośliny uprawiane w takim środowisku są zdrowsze i bardziej odporne na suszę, co przy piaszczystej, szybko przesychającej glebie ma niebagatelne znaczenie.Probiotyki glebowe zwykle stosuje się wiosną. Preparat rozpuszcza się w wodzie i takim roztworem podlewa ziemię. Można je przechowywać przez kilka miesięcy do roku w temperaturze 15-20 st. C. Po otwarciu należy je zużyć w ciągu miesiąca.
Autor: Magdalena Michalak
Do ogrodu na piachu warto wybrać przegorzan
Jakie rośliny sadzić na piaszczystej glebie?
Jeżeli ziemia w ogrodzie jest sucha i piaszczysta, to lepiej zrezygnować z uprawy wymagających roślin i posadzić gatunki pochodzące z suchych siedlisk. Z takimi siedliskami najczęściej kojarzą się nam rozchodniki, dlatego najchętniej sadzimy je w piaszczystych miejscach. Jest jednak dużo innych gatunków roślin, które mogą rosnąć w niezbyt urodzajnej i suchej glebie.
- Drzewa i krzewy liściaste: brzoza brodawkowata, amorfa krzewiasta, oliwnik wąskolistny, perukowiec podolski, pięciornik krzewiasty, rokitnik pospolity, suchodrzew Alberta, tawuła wczesna, wierzba purpurowa, wrzosy, głogi, karagany, moszeńce, tamaryszki, szczodrzeńce i janowce.
- Drzewa i krzewy iglaste: świerk kłujący, sosny: pospolita, koreańska, oścista i kosodrzewina, jałowce: pospolity i płożący.
- Byliny średnie i wysokie: miłek, kocimiętka, gajlardia, przegorzan, zatrwiany, nawłoć, aster gawędka, lawenda, posłonek, łubin trwały, santolina, przymiotno, jukka, wiesiołki, krwawniki, nachyłki, czosnki, tulipany botaniczne.
- Byliny niskie i zadarniające: goździk kropkowany, gipsówka rozesłana, smagliczka skalna, lepnica nadmorska, macierzanka, ukwap, czyściec, zawciąg nadmorski, rogowni-ca, kocanki, rozchodniki, rojniki;
- Trawy ozdobne: wydmuchrzyca piaskowa, strzęplica sina, ostnice, kostrzewy.
Warto też uprawiać rośliny jednoroczne, które szybko ozdobią nasz ogród licznymi, wielobarwnymi kwiatami. Na suchych ziemiach dobrze rosną: aksamitki, dimorfoteka mieszańcowa, kosmos pierzasty, maczek kalifornijski, nagietek lekarski, nasturcja większa, portulaka wielkokwiatowa, ubiorek okółkowy.W piaszczystej ziemi dobrze jest sadzić rośliny sprzedawane w pojemnikach. Ich korzenie, które jeszcze przez jakiś czas po posadzeniu korzystają ze związków organicznych zawartych w ziemi wypełniającej doniczkę, łatwiej się przystosowują do nowych, trudniejszych warunków.
Zabiegi pielęgnacyjne na piaszczystej ziemi
- PODLEWANIE. Na kondycję roślin duży wpływ ma sposób podlewania. Lepiej je nawadniać rzadziej, ale większą ilością wody. Uprawiane w takich warunkach rośliny tworzą silniejszy i bardziej rozwinięty system korzeniowy (bo muszą poszukiwać wody), dzięki czemu lepiej znoszą suszę.
- PRZEKOPYWANIE GLEBY. Powoduje ono większe parowanie i szybszą utratę wody z podłoża. Dlatego piaszczystą ziemię należy spulchniać jak najrzadziej i nigdy w czasie upału. Z tego samego powodu chwasty, zamiast pielić motyką, lepiej wyrywać ręcznie.
- NAWOŻENIE. Na glebach piaszczystych można stosować wieloskładnikowe nawozy mineralne, trzeba jednak zachować umiar. Należy wybierać najmniejszą zalecaną przez producenta dawkę preparatu. Najlepiej podzielić ją na dwie-trzy porcje i aplikować je w odstępie dwóch tygodni.
