Urządzenia grzewcze z płaszczem wodnym: piec, kominek, kuchnia

Urządzenia grzewcze z płaszczem wodnym zainstalowane w domu mogą skutecznie wspierać podstawowy system grzewczy. Kominki, piece wolno stojące, kuchnie z wkładem wodnym to urządzenia zaprojektowane do wytwarzania gorącej wody podczas spalania drewna, peletów lub brykietów drzewnych.

Wśród urządzeń grzewczych nieprzeznaczonych do kotłowni dużą grupę stanowią rozwiązania z płaszczem wodnym, czyli wymiennikiem spaliny-woda. Uzyskana w nich gorąca woda może zasilać grzejniki, ogrzewanie podłogowe i/lub instalację ciepłej wody użytkowej.

Najpopularniejsze są kominki lub piece wolno stojące z wkładem wodnym. Większość ciepła powstającego podczas spalania w nich drewna lub peletów można wykorzystać w systemie grzewczym domu. Płaszcz wodny znajdziemy także w prostych kozach, a nawet w kuchniach na drewno. Na takiej kuchni można tradycyjnie przygotowywać posiłki, a jeśli ma piekarnik, także piec ciasto lub chleb. Piekarnik nad paleniskiem mają nawet niektóre piece wolno stojące.

Galeria zdjęć: Urządzenia grzewcze z płaszczem wodnym

Zobacz galerię 9 zdjęć

Autor: Defro

Kominek z płaszczem wodnym po obudowaniu wygląda tak samo jak wkład powietrzny. Może mieć różne przeszklenia, na przykład proste lub narożne

Urządzenia z płaszczem wodnym mogą wspomagać system grzewczy w różnym zakresie – zależnie od potrzeb i budżetu inwestora. Wkład kominkowy lub piec o dużej mocy i wysokiej klasie energetycznej, z zaawansowanym sterowaniem elektrycznym, może być podstawowym źródłem ogrzewania także w szczycie sezonu grzewczego, a nie tylko w okresach przejściowych (wiosną, jesienią), i znacząco obniżyć koszty ogrzewania domu na przykład gazem. Mniej wydajne wkłady lub piece wolno stojące doskonale sprawdzą się w okazjonalnym wspieraniu systemu grzewczego domu. Będą za to tańsze, ale dzięki walorom estetycznym w wielu przypadkach niezastąpione.

Kominki lub piece na drewno nie mogą być – zgodnie z przepisami – jedynym źródłem ogrzewania domu. Producenci oferują urządzenia grzewcze w tak zwanych typoszeregach – konkretny model jest dostępny w wersjach o różnej mocy, w przedziale od 2 nawet do 20 kW. Nietrudno więc wybrać odpowiedni do potrzeb. Można znaleźć takie, które dadzą radę samodzielnie ogrzać dom o powierzchni około 150 m2. Odpowiednie parametry mają na przykład piece Hydropell 18 i Kira H, wkład Nemo 4 Duo oraz kuchnia Termorosa XXL DSA.

W większości przypadków urządzenia grzewcze z płaszczem wodnym są wykorzystywane do wspomagania podstawowego systemu grzewczego. Łączą przyjemne z pożytecznym. Umożliwiają podziwianie płonącego drewna, brykietów lub peletów i jednocześnie zatrzymanie w domu większości ciepła powstającego podczas ich spalania. Dzięki temu pozwalają ograniczyć wydatki na ogrzewanie, bo drewno jest wciąż najtańszym z paliw tradycyjnych. Urządzenia z płaszczem wodnym mają w części frontowej obudowy kratki umożliwiające przekazywanie części ciepła na drodze konwekcji do pomieszczenia, w którym są zainstalowane. Pewna ilość ciepła jest także wypromieniowywana przez szybę w drzwiczkach. Temperatura w pomieszczeniu z kominkiem lub piecem z wkładem wodnym może więc podnieść się bardzo szybko.

Płaszcz wodny

Kominki, piece wolno stojące, kuchnie z wkładem wodnym to urządzenia zaprojektowane do wytwarzania gorącej wody podczas spalania drewna, peletów lub brykietów drzewnych. Są ekologiczne, ponieważ wykorzystują surowce odnawialne, i ekonomiczne, bo pozwalają maksymalnie wykorzystać wytworzoną energię cieplną.

W urządzeniu znajduje się zbiornik z wodą, tak zwany płaszcz wodny, będący wymiennikiem ciepła, którego zadaniem jest odebranie energii cieplnej ze spalin. Płaszcz wodny jest zbudowany ze stali. Może mieć postać rur (wężownicy), płaskiego zbiornika otaczającego palenisko z dwóch lub trzech stron albo zbiornika ulokowanego nad paleniskiem. To trzecie rozwiązanie jest najbardziej efektywne, ponieważ nie wpływa na procesy spalania tak jak tradycyjny płaszcz otulający palenisko. Pozwala najlepiej wykorzystać ciepło spalania i dobrze oczyścić spaliny.

Płaszcz wodny może być po zewnętrznej stronie izolowany, tak żeby ciepło pozostało wewnątrz urządzenia, a nie promieniowało na zewnątrz. Urządzenia wodne mogą być łączone w instalacjach grzewczych z kotłami gazowymi, kotłami na paliwo stałe, pompami ciepła, panelami słonecznymi.

Wytworzona w ten sposób gorąca woda może być też wykorzystywana do kąpieli lub mycia naczyń. Jeśli zastosujemy urządzenie o dużej mocy i będzie ono intensywnie użytkowane, w instalacji będzie potrzebny bufor w celu magazynowania wytworzonego ciepła.

Urządzenia z płaszczem wodnym mogą być włączone do istniejącej instalacji grzewczej zarówno w układzie zamkniętym, jak i otwartym (zgodnie z zaleceniami producenta). Wymaga to zastosowania odpowiednich rozwiązań instalacyjnych i zabezpieczeń.

Jednym z podstawowych jest wężownica schładzająca, która zapobiega zagotowaniu się wody w układzie zamkniętym przez uruchomienie dopływu zimnej wody w razie podniesienia się jej temperatury w instalacji do wartości 95°C.

Woda ogrzewana w płaszczu wodnym może być bezpośrednio przesyłana do instalacji centralnego ogrzewania z grzejnikami lub po obniżeniu jej temperatury (na przykład za pomocą automatycznie sterowanego układu mieszającego) – do ogrzewania podłogowego. Urządzenia z zamkniętą komorą spalania i dopływem powietrza bezpośrednio z zewnątrz mogą pracować w domach z instalacją wentylacji mechanicznej i rekuperacji.

Nowoczesne i proste urządzenia z płaszczem wodnym

Wśród urządzeń grzewczych z płaszczem wodnym znajdziemy wysoko zaawansowane technologicznie wkłady kominkowe lub piece wolno stojące. Dobrym standardem jest wyposażenie ich w sterownik umożliwiający zaprogramowanie odpowiednich nastaw kierujących działaniem urządzenia.

Na drugim biegunie znajdziemy proste wkłady lub piece kominkowe, w których regulacja spalania odbywa się ręcznie miarkownikiem ciągu lub szybrem regulującym dopływ powietrza.

Opał

Urządzenia opalane drewnem lub produktami jego przerobu (brykietami, peletami) będą efektywne energetycznie i nisko emisyjne pod warunkiem stosowania dobrej jakości paliwa, to znaczy drewna liściastego o wysokiej kaloryczności i niskiej wilgotności lub brykietów albo peletów z trocin liściastych (ewentualnie z niewielkim dodatkiem iglastych) o jak najwyższej wartości opałowej, niskiej zawartości wilgoci i popiołu. Drewno do kominka powinno być sezonowane w przewiewnym i zadaszonym miejscu. W przypadku brykietów i peletów najlepiej kupować produkty o kaloryczności co najmniej 18 MJ/kg.

Urządzenie grzewcze z płaszczem wodnym i zaawansowanym sterowaniem może być tanim źródłem ciepła do instalacji c.o. i c.w.u.

Urządzenia z płaszczem wodnym: emisja spalin

Miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na paliwa stałe (kominki, piece, kuchnie) muszą spełniać normy emisji spalin. Wymagania zapisane w Polskich Normach są znacznie łagodniejsze od wymogów obowiązujących w innych krajach, na przykład w Niemczech czy Austrii, z których importuje się takie produkty. Producenci już od pewnego czasu wprowadzają modyfikacje, dzięki którym urządzenia grzewcze spełniają wymogi tak zwanego Ekoprojektu, czyli dyrektywy unijnej obowiązującej od 2020 r.

Przeczytaj też:

Nowoczesne kotły na pellet i węgiel spełniające wymogi Ekoprojektu >>>

W celu sprawdzenia jakości urządzenia bada się poziom emisji tlenku węgla (CO), tlenków azotu (NOx), gazowych cząstek organicznych (OGC) oraz pyłów, czyli cząstek stałych (PM). Wymogi co do emisji tlenku węgla i OGC są znacznie wyższe dla pieców na pelety z podajnikiem. Wszystkie prezentowane produkty spełniają normy emisji.

Szyba w urządzeniach z płaszczem wodnym

Jedną z zalet pieców i kominków jest możliwość obserwowania płonącego ognia w palenisku. Zdecydowanie ładniej wygląda wizja ognia w urządzeniach opalanych drewnem, w których paleniska są szerokie i głębokie. W piecach na pelety strumień ognia jest węższy, unosi się tylko nad palnikiem. Ważna jest możliwość jak najdłuższego utrzymania szyby w czystości. Dlatego producenci stosują szyby pokrywane powłokami pirolitycznymi albo dodatkowy nadmuch powietrza (kurtynę powietrzną) na szybę, żeby cząsteczki stałe w spalinach spalały się lub nie mogły się na niej osadzać. Na przykład we wkładzie Nemo 4 Duo nad drzwiczkami są strumienice kierujące powietrze na szybę.

W urządzeniach z płaszczem wodnym można stosować różnego rodzaju szyby żaroodporne: proste, panoramiczne, gięte, narożne. Przeniesienie płaszcza wodnego nad palenisko pozwala budować tak zwane tunelowe wkłady kominkowe. Są one określane także jako vis-à-vis, czyli umożliwiające obserwowanie ognia z dwóch stron. Taki jest właśnie wkład kominkowy Nemo 4 Duo, do którego można ładować polana z obu stron.

Wkłady kominkowe

Są budowane ze stali lub z żeliwa i stali. Płaszcz wodny jest z wysokogatunkowej stali i wzmocniony szpilkami. Dzięki temu we wkładzie można palić nawet bez przerwy. Kiedyś stosowano zbiorniki wodne otulające palenisko, ale takie rozwiązanie pogarszało parametry spalania. Ponieważ wymogi energetyczne i normy emisji są coraz bardziej wyśrubowane, zaczęto coraz powszechniej stosować wkłady ze zbiornikiem wody umieszczonym nad paleniskiem. Tak zbudowane urządzenia są więc wysokie, ale dzięki temu można w nich stosowaćnowoczesne rozwiązania i optymalizować procesy spalania.

Pod względem estetycznym wyróżnia się wkład Nemo 4 Duo w wersji tunelowej, czyli z obustronnym przeszkleniem. Jest to nowoczesne rozwiązanie i świetna opcja dla tych, którzy cenią sobie wizję ognia. Pozostałe wkłady mają drzwiczki z szybą prostą.

Piece wolno stojące z płaszczem wodnym

Jeśli nie chce się obudowywać wkładu, co często zajmuje dużo czasu (i miejsca), można kupić piec wolno stojący. Odpada rozterka związana z wyborem rodzaju i estetyki obudowy. Od razu widać, jak wygląda urządzenie, zdecydować, czy się nam podoba i czy pasuje do reszty wystroju wnętrza.

Piece wolno stojące z płaszczem wodnym mogą mieć obudowę stalową pomalowaną na różne kolory. Mogą być wykończone okładziną ceramiczną lub kamienną. Znajdziemy wielkie piece o solidnym wyglądzie i mniejsze piecyki na czterech nóżkach. Piece są opalane drewnem, brykietami lub peletami. Znajduje się w nich nieduży pojemnik na opał, zwykle poniżej paleniska. Rozwiązania techniczne stosowane w piecach są podobne do tych z wkładów kominkowych z płaszczem wodnym. Piece osiągają równie dobre parametry użytkowe jak kominki. Np. piec wolno stojący z płaszczem wodnym Kira H18 jest przystosowany do spalania peletów. czy piec Hydropell 18 na pelety. Obydwa mają klasę energetyczną A++.

Urządzenia z płaszczem wodnym mają z założenia podgrzewać wodę do instalacji grzewczej i/lub c.w.u. Podwójne lub potrójne szyby w drzwiach ograniczają promieniowanie ciepła do wnętrza.

Kuchnie z płaszczem wodnym

Niektórzy wychowali się w domach z tradycyjną kuchnią lub mogą pamiętać ją z domu dziadków. W takiej kuchni mogła być zainstalowana wężownica, czyli nic innego, jak wkład wodny, w którym ogrzewano wodę do centralnego ogrzewania lub mycia się. I dziś możemy kupić takie kuchnie, ale znacznie nowocześniejsze i ładniejsze. Żeby móc podziwiać w nich płonące drewno, palenisko jest zamknięte drzwiczkami z szybą żaroodporną.

Kuchnia z płaszczem wodnym jest bardzo ekonomicznym rozwiązaniem, ponieważ podczas spalania ładunku drewna można nie tylko podgrzewać ciepłą wodę użytkową i ogrzewać nawet cały dom, lecz także zyskać możliwość gotowania na płycie kuchennej i pieczenia.

Efektowna kuchnia z wkładem wodnym sprawdzi się w otwartych wnętrzach, w których kuchnia stanowi element strefy dziennej. Taka kuchnia może być wolno stojąca lub ulokowana w zabudowie. Ma palenisko, wokół którego jest umieszczony płaszcz wodny. Jeśli jest w niej piekarnik, również nad nim może być wężownica. Na żeliwnym blacie są otwory z fajerkami, co pozwala gotować w garnkach o różnej wielkości. Takie kuchnie są różnie wykańczane. Mogą mieć białą lub kolorową prostą obudowę z blachy stalowej. Znajdziemy kuchnie wykończone okładzinami z kafli lub płyt kamiennych.

Termorosa XXL DSA ma system dostarczania powietrza wtórnego oraz dopalania spalin redukujący emisję gazów. Dzięki doprowadzaniu wstępnie ogrzanego powietrza na kurtynę drzwi szyba dłużej pozostaje czysta. Jest bardzo prosta w obsłudze. Palenisko ma ruchomą żeliwną platformę rusztową. Latem komora spalania może zostać zmniejszona do pojemności wystarczającej do wyprodukowania mniejszej ilości ciepłej wody, tylko do celów sanitarnych. Na zimę ruszt można opuścić, żeby zwiększyć pojemność paleniska i wydajność grzewczą kuchni. Robi się to, kręcąc kluczem w kształcie korby. Podczas gotowania i pieczenia spalanie można regulować suwakiem, zmniejszając lub zwiększając dopływ powietrza.

Gdy kuchnia pracuje jako piec, można wykorzystać termostat umieszczony na froncie połączony z regulatorem termostatycznym powietrza. Zgodnie z wybraną pozycją (od 1 do 5) termostat reguluje odpowiednio dopływ powietrza do paleniska. Działa on bezprądowo na zasadzie bimetalu, więc panujemy nad kuchnią nawet przy braku prądu.