Szambo betonowe - trzy sposoby budowy szamba
Szambo betonowe można zbudować na kilka sposobów. Przedstawiamy trzy możliwości: zbiorniki gotowe, szambo z kręgów i zbiorniki betonowane na miejscu budowy. Sprawdź, które rozwiązanie będzie najlepsze w Twojej sytuacji.
Szamba betonowe są trwałe i wytrzymałe. Cieszą się dużą popularnością, mimo że ich montaż wymaga specjalistycznego sprzętu.
Szambo betonowe - gotowy zbiornik
Gotowe szamba betonowe nietrudno dzisiaj kupić, bo wiele firm ma je w swojej ofercie. Zaletą gotowych zbiorników na ścieki jest duża wytrzymałość na obciążenia zewnętrzne i szczelność. Od wewnątrz i na zewnątrz są pokryte podwójną warstwą masy izolacyjnej (na przykład Bitizolu lub Dysperbitu, od zewnątrz Izolbetu). Zbiorniki betonowe mogą być jedno-, dwu- lub trzykomorowe.
Szamba gotowe szybko się montuje i nie trzeba ich zakotwiać w gruncie (jak na przyklad zbiorniki plastikowe). Jednak ze względu na znaczną masę - ważą kilka ton - ich transport może być kłopotliwy, zwłaszcza gdy do posesji nie ma dobrego dojazdu, a montaż wymaga użycia dźwigu.
Montaż szamba gotowego. Jeżeli na budowę jest dostarczany kompletny zbiornik z zamontowaną w zakładzie betonową płytą przykrywającą, do umieszczenia go w wykopie jest niezbędny dźwig. Zbiornik bez płyty przykrywającej można opuścić do wykopu, używając ciężkiego samochodu wyposażonego w urządzenie samowyładowcze (HDS) i dopiero później przymocować płytę na zaprawę.
Po umieszczeniu szamba w wykopie należy osadzić sięgające do poziomu terenu elementy kominków inspekcyjnych. Można je też wymurować z kostki betonowej. Kominki przykrywa się dostarczonymi razem ze zbiornikiem płytami włazowymi. Niektóre firmy pozostawiają tę część prac inwestorowi. Jeśli chcemy, aby usługa była kompletna, trzeba to uwzględnić w umowie.
Do zbiornika podłącza się przewód kanalizacyjny. Wszystkie połączenia trzeba uszczelnić, na przykład Izolbetem. Po związaniu zaprawy zbiornik można zasypać.
Sprawdź też:
Autor: Łukasz Kozłowski
Wykop pod gotowy zbiornik robi się zazwyczaj koparką. Ostatnie 20 cm ziemi należy wybrać ręcznie, żeby nie naruszyć struktury podłoża. Pojawiającą się podczas kopania wodę można odpompować bezpośrednio z wykopu, choć nie zawsze jest to skuteczny sposób
Szambo betonowe - z kręgów
Szambo z kręgów betonowych robi się dzisiaj coraz rzadziej, być może ze względu na kłopoty z zachowaniem szczelności. Kręgi są stosunkowo tanie i dostępne niemal w każdej, nawet niewielkiej betoniarni. Łatwo je przetransportować, bo w porównaniu ze zbiornikiem gotowym mają niewielkie wymiary. Na szambo z kręgów nie trzeba przygotowywać wykopu o znacznych wymiarach. Niestety, dość kosztowne są dodatkowe elementy niezbędne do zbudowania szamba: płyty nakrywowe, uszczelki, rury przelewowe itp. Dno zbiornika z kręgów można wybetonować na miejscu. Można też kupić gotowy krąg z dnem wykonanym w wytwórni. Od tego będzie zależał sposób montażu.
Sprawdź też:
Montaż szamba z kręgów. Jeżeli zdecydujemy się na budowę szamba własnymi siłami, wykop najlepiej robić metodą studniarską. Najpierw wybiera się tylko tyle ziemi, aby umieścić pierwszy krąg. Potem usuwa się ziemię ze środka tego kręgu, opuszcza go niżej i układa następny. Czynność powtarza się aż do uzyskania odpowiedniej głębokości. Zwykle trzeba w tym celu zrobić wąski, głęboki tunel, dlatego częściej robi się szamba dwu- lub trzykomorowe połączone żeliwnymi lub plastikowymi rurami do kanalizacji zewnętrznej (kolor pomarańczowy). W zależności od wielkości kręgów na każdą komorę potrzeba kilka sztuk. Po ustawieniu ostatniego kręgu przystępuje się do betonowania dna.
Uszczelnianie. Na warstwie chudego betonu układa się uszczelnienie z trzech warstw papy na lepiku. Dopiero na takim podkładzie wykonuje się dno właściwe – beton B20 z uszczelniaczami (plastyfikatorami, włóknami polipropylenowymi) i zbrojeniem. Przecieki zdarzają się najczęściej między dnem i przylegającym do niego kręgiem. Dlatego powinno się w tym miejscu zrobić klin z wodoszczelnej zaprawy cementowej, na przykład z dodatkiem szkła wodnego (może to być Hydrostop-Fix o czasie wiązania 1-3 minuty). Tą samą zaprawą trzeba też uszczelnić miejsca styku kolejnych kręgów (po obwodzie zbiornika). Całą wewnętrzną powierzchnię zbiornika dobrze jest również pokryć trzywarstwową powłoką z zaprawy cementowej z dodatkiem Hydrostopu-Koncentrat. Niektóre firmy oferują specjalne uszczelki mocowane we wrębie kręgu, wtedy nie trzeba dodatkowo stosować zaprawy.
Jeżeli zdecydujemy się na kupno gotowego kręgu z dnem, od razu należy wykonać wykop o wymaganej głębokości, umieścić w nim krąg z dnem, a na nim kolejne – aż do poziomu terenu (zależnie od położenia wlotu przewodu kanalizacyjnego i wysokości kominka). Uszczelnienie dna nie jest w tej sytuacji wymagane, trzeba je zrobić tylko na styku poszczególnych kręgów i cały zbiornik pokryć od wewnątrz Hydrostopem.
Od góry zbiornik (lub każdą z komór zbiornika wielokomorowego) przykrywa się płytą stropową z żeliwnym włazem. Łączy się ją z najwyższym kręgiem zaprawą i uszczelnia na przykład Izolbetem. Wszystkie połączenia też muszą zostać uszczelnione.
Uwaga na koszty! Lepiej użyć mniejszej liczby kręgów betonowych o większej wysokości i zrobić raczej dwie, a nie trzy komory. Każdy krąg musi mieć bowiem swoją uszczelkę, każda komora – dno, pokrywę i właz. Im więcej tych elementów, tym szambo będzie droższe.
Sprawdź też:
Szambo betonowane na miejscu budowy
Szambo betonowane na budowie wykonuje się na podstawie projektu, dzięki czemu – jeśli jest taka konieczność – może ono mieć nietypowe wymiary. Do budowy nie trzeba używać ciężkiego sprzętu, dlatego można ją prowadzić nawet tam, gdzie nie ma wygodnego dojazdu. Zbiornik na ścieki może się znajdować nawet w miejscu narażonym na duże obciążenia, na przykład pod wjazdem do garażu – nie grozi mu zgniecenie przez samochód osobowy. Budowa takiego szamba trwa około dwóch tygodni.
Dno wykopu na szambo pokrywa się warstwą chudego betonu (klasy B7,5), a następnie układa się zbrojenie i właściwą warstwę betonu. Beton na ściany układa się w deskowaniu (ściany zbiornika powinny mieć grubość 15 cm i być zazbrojone zgodnie z projektem), pamiętając o przyłączeniu przewodu kanalizacyjnego. Podobnie postępuje się z płytą przykrywającą zbiornik. Mieszanka betonowa musi być klasy B20, zawierać uszczelniacze w odpowiednich proporcjach, a po ułożeniu trzeba ją zagęścić, używając specjalistycznego sprzętu.
Szambo może mieć jedną lub dwie komory oddzielone płytą przelewową z otworem średnicy 160 mm umieszczonym przy górnej krawędzi. Dwukomorowy musi mieć dwa kominki inspekcyjne i dwa włazy, za to ma mniejszą głębokość niż jednokomorowy, więc i wykop może być płytszy.
Wszystkie połączenia i wewnętrzną powierzchnię szamba – podobnie jak w przypadku zbiornika z kręgów – trzeba uszczelnić wodoszczelną zaprawą cementową z dodatkiem szkła wodnego. Z zewnątrz zbiornik maluje się Abizolem. Na końcu wykonuje się kominki inspekcyjne i zakrywa się je żeliwnymi włazami, a ich styk ze zbiornikiem uszczelnia. Zbiornik zasypuje się po związaniu zaprawy. Nie trzeba go kotwić ani zabezpieczać przed wodą gruntową – jest szczelny, a jego ciężar plus ciężar płyty, gruntu nad zbiornikiem i tarcie gruntu o ściany zbiornika uniemożliwiają wyparcie go z wykopu.
Niektóre firmy robią zbiorniki na zamówienie według typowego, powtarzalnego projektu. Komora powstaje wówczas jako monolityczna całość. Jest przywożona na budowę jako szczelna i może być montowana w wykopie. Jedyne połączenie wymagające uszczelnienia to styk pokrywy stropowej oraz nadstawki (kominka) ze zbiornikiem. Czas oczekiwania to 14-21 dni.
Na głębokość posadowienia szamba (a więc i na głębokość wykopu) wpływa poziom wyjścia rury kanalizacyjnej z budynku. W domach parterowych szambo jest usytuowane stosunkowo płytko. W domach podpiwniczonych ze skanalizowaną piwnicą, szambo musiałoby się znajdować bardzo głęboko. W takiej sytuacji zwykle stosuje się pompę podnoszącą ścieki z urządzeń sanitarnych w piwnicy, aby nadmiernie nie zagłębiać szamba i uniknąć kosztownych wykopów.
Doprowadzenie ścieków
Prace związane z budową szamba nie kończą się, na posadowieniu zbiornika. Trzeba jeszcze doprowadzić do niego ścieki. Zaletą szamb budowanych według projektu jest możliwość usytuowania otworu wlewowego w dowolnym miejscu. W zbiorniku gotowym otwór może się znajdować tylko w ścianie lub w płycie stropowej.
Do otworu doprowadza się rurę kanalizacyjną (najczęściej o średnicy 160 mm) wychodzącą z budynku. Trzeba ją ułożyć ze spadkiem co najmniej 2%, na głębokości 1-1,5 m, około 10 cm poniżej głębokości przemarzania gruntu. Jeżeli z jakichś powodów nie da się spełnić tego warunku, rurę kanalizacyjną można ułożyć nieco wyżej, ale trzeba ją wtedy ocieplić.
Należy też pamiętać o zachowaniu odpowiednich odległości względem innych przewodów – 1,5 m od przewodów gazowych i wodociągowych, 0,8 m od kabli energetycznych i 0,5 m od telekomunikacyjnych.
Odbiór szamba betonowego
Jest przeprowadzany w obecności inwestora, wykonawcy i uprawnionego inspektora nadzoru. Polega na sprawdzeniu zgodności z dokumentacją wymiarów, przebiegu przewodów kanalizacyjnych, użycia właściwych materiałów oraz prawidłowości i szczelności połączeń (jeżeli podczas robót instalacyjnych część przewodów została zakryta, na przykład w wykopach, wcześniej powinien się odbyć odbiór częściowy).
Odbiór końcowy polega na kompleksowej kontroli w pełni wykonanej instalacji, łącznie z próbą szczelności, która musi być udokumentowana osobnym protokołem. Protokoły z odbiorów (podpisane przez wszystkie uczestniczące w nich osoby) muszą być przechowywane przez inwestora wraz z resztą dokumentacji. Odbiór kanalizacji odnotowuje się w dzienniku budowy.
Sprawdź też:
Ile kosztuje szambo betonowe?
Za zbiornik o pojemności 10 m3, wystarczający dla czteroosobowej rodziny, trzeba zapłacić 2000-2600 zł netto. Jeśli zbiornik ma być podzielony na komory, trzeba dopłacić 200 zł. Koszt montażu może być różny. Najlepiej kupić zbiornik na szambo w firmie, która ma swój sprzęt do robót ziemnych i transportu ciężkiego elementu z betonu. Wtedy za montaż z wykopem biorą one zwykle 1000 zł netto. Drożej będzie, gdy osobne firmy będą robić wykop i transportować zbiornik. Ceny mogą być wyższe także wtedy, gdy trzeba daleko dojechać do działki, na posesji jest problem z posadowieniem szamba, np. wysoki poziom wód gruntowych i trzeba zabezpieczać wykop itp.
