Beton B20 - proporcje składników. Jak samemu zrobić beton B20?
Uniwersalny beton B20 obecnie oznaczany jest symbolem C16/20. To beton o wytrzymałości 20-25 MPa. Taki beton można zrobić samemu i wcale nie jest to trudne! Sprawdź, ile cementu potrzeba na m³ betonu B20? Jakie proporcje składników dobrać, aby beton wyszedł trwały, a ponadto mrozoodporny?
Spis treści
- Beton B20 zastosowanie
- Beton B20 proporcje
- Jak zrobić beton B20?
- Jaki cement na beton B20?
- Jakie kruszywo na beton B20?
- Jaka woda do betonu B20?
- Domieszki do betonu
- W czym zrobić beton?
- Jak betonować?
- Ile mieszanki betonowej potrzeba na poszczególne elementy?
Beton B20 zastosowanie
Tego typu mieszankę betonową można zastosować na każdym etapie budowania domu. Począwszy od wylewania fundamentów (stopy, ławy czy płyty fundamentowe) poprzez podbudowy, ściany, słupy, nadproża, wieńce, a skończywszy na schodach i stropach.
Pomimo dostępności betonu na rynku, są sytuacje, w których warto samodzielnie wykonać mieszankę betonową w warunkach domowych. Zwłaszcza wtedy, gdy minimalna ilość dostępna w dostawie przekracza nasze potrzeby. Najmniejsza ilość betonu, jaką opłaca się zamówić z wytwórni, to 6 m³ – taka jest objętość najmniejszej gruszki. Tymczasem podczas prac remontowych zwykle potrzebujemy mniejszych ilości. Jak zatem beton zrobić samodzielnie?
Beton B20 proporcje
Skład mieszanki zależy od tego, jaką klasę wytrzymałości betonu chcemy uzyskać. Im mniejszy stosunek wody do cementu, tym wyższa wytrzymałość. Można obniżyć ten stosunek bez pogorszenia urabialności, stosując odpowiednią dawkę domieszki redukującej ilość wody. Ale zbyt duża ilość domieszki uplastyczniającej może spowodować szkodliwe i nieodwracalne rozdzielenie składników.
Najlepiej przeliczać skład betonu na pełne worki cementu (po 25 kg). Przeciętny zestaw składników, z których uzyskamy około 120 l mieszanki betonowej, to:
- 25 kg cementu (jeden worek),
- 10-12 l wody (zależnie od wilgotności piasku),
- 4 wiadra 10-litrowe piasku,
- 8 wiader 10-litrowych żwiru 2/16,
- domieszka uplastyczniająca dodana zgodnie z wytycznymi podanymi na opakowaniu.
Tak przygotowany beton będzie miał po 28 dniach wytrzymałość na ściskanie co najmniej 20 MPa.
Jak zrobić beton B20?
Beton składa się z cementu, kruszywa drobnego (piasku) i grubego (żwiru) oraz wody. Jednak do przygotowania nowoczesnej mieszanki betonowej dobrej jakości są jeszcze potrzebne domieszki.
Ważna jest też kolejność dozowania składników:
- Najpierw sypiemy kruszywo (piasek i żwir).
- Dolewamy połowę wody i dosypujemy cement.
- Jeśli stosujemy domieszkę uplastyczniającą, rozpuszczamy ją w pozostałej wodzie i dozujemy ją stopniowo aż do uzyskania odpowiedniej konsystencji mieszanki. Im mniej wody dodamy, tym wytrzymalszą uzyskamy konstrukcję.
- Całość mieszamy do czasu otrzymania jednorodnej mieszaniny – 2-5 minut.
Jaki cement na beton B20?
Do użytku domowego w przypadku większości zastosowań odpowiedni będzie podstawowy cement CEM I 32,5 R. Bardziej ekologiczne są cementy CEM II/A-V i CEM II/B-V, ponieważ w ich składzie część klinkieru jest zastąpiona odpadowym popiołem lotnym (bezpiecznym dla zdrowia). Z uwagi na obecność niedopalonego węgla na betonowanych elementach mogą się pojawić ciemniejsze przebarwienia.
Cementy te dłużej wiążą niż cement podstawowy, więc korzystnie jest je stosować w czasie upałów i do masywniejszych elementów. W grupie cementów bardziej ekologicznych i jednocześnie bezpiecznych dla zdrowia są CEM II/A-S i CEM II/B-S zawierające żużel hutniczy. Bardzo długo wiążą, a co za tym idzie – wymagają dłuższej pielęgnacji. Nie powinno się ich używać przy niskiej temperaturze powietrza.
Producenci jednak nadają swoim cementom nazwy handlowe, co wprowadza zamieszanie. Jak wybrać spośród cementów: „eko+”, „profi”, „budowlany”, „adept”, „premium”, produkt odpowiedni do danego zastosowania? Najlepiej odnaleźć na worku (lub na stronie internetowej producenta) nazwę normową, którą producenci mają obowiązek umieszczać na opakowaniu.
- CEM I 32,5 R – to cement uniwersalny. Nadaje się do samodzielnego przygotowania mieszanki w większości zastosowań. Polecany zwłaszcza w chłodne jesienne dni.
- CEM II/A-V i CEM II/B-V – dzięki domieszce popiołów lotnych wiążą nieco dłużej niż CEM I, warto je więc stosować podczas upałów i gdy betonujemy duże elementy, do których dostarczamy mieszankę na raty.
- CEM II/A-S i CEM II/B-S – zawartość żużla hutniczego znacznie wydłuża czas ich wiązania. Wymagają dłuższej pielęgnacji. Są szczególnie polecane podczas długotrwałych upałów.
Jakie kruszywo na beton B20?
Do betonu można wykorzystać piasek rzeczny lub kopalniany. Z uwagi na czystość surowca lepiej wybrać rzeczny. Piasek kopalniany, zwłaszcza ten pochodzący z małych odkrywek, może być zanieczyszczony gliną. Jeśli zdecydujemy się na jego zakup, sprawdźmy w palcach, czy zawiera zanieczyszczenia gliny – wtedy będzie mazisty i lepki.
W większości domowych zastosowań odpowiednim kruszywem grubym będzie żwir. Najczęściej są dostępne dwa jego rodzaje: 0/16 (zawiera również piasek) i 2/16. Lepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie żwiru 2/16 i samodzielne uzupełnienie mieszanki piaskiem.
Aby uzyskać beton mrozoodporny, koniecznie trzeba zastosować kruszywo łamane. Niestety, wiąże się to ze znacznym podniesieniem kosztu materiału. Warto się jednak zdecydować, gdy betonowa konstrukcja zewnętrzna nie będzie niczym wykończona.
Uwaga! Do wykonania betonu nie wolno stosować wapna. Można go użyć do zaprawy tynkarskiej lub murarskiej, ale nie do betonu konstrukcyjnego!
Jaka woda do betonu B20?
Najprostszym rozwiązaniem jest użycie chłodnej wody wodociągowej – zawsze spełni wymagania. Ryzykowne jest stosowanie wody z własnej studni. Gdy jest twarda (zawiera wapń), niekorzystnie zmienia parametry betonu.
Domieszki do betonu
Najpopularniejsze są te redukujące ilość potrzebnej wody oraz domieszki napowietrzające. Korzystanie z domieszek redukujących ilość wody jest prawie zawsze korzystne. Umożliwia uzyskanie betonu o większej wytrzymałości przy zachowaniu wymaganej urabialności (konsystencji).
W sprzedaży są dostępne plastyfikatory (domieszki uplastyczniające), które pozwalają na redukcję wody powyżej 5%, oraz superplastyfikatory (domieszki upłynniające) umożliwiające redukcję wody powyżej 12%.
Dużo trudniejsze jest stosowanie domieszek napowietrzających i wymaga sporego doświadczenia w przygotowywaniu mieszanek betonowych. Poprawnie użyte powodują wprowadzenie do betonu pęcherzyków powietrza o odpowiednio małym rozmiarze i równomiernym rozmieszczeniu, aby zapewnić mrozoodporność betonu.
Domieszki napowietrzające są często mylone z domieszkami przeciwmrozowymi, które nie służą do uzyskania betonu mrozoodpornego. Domieszki przeciwmrozowe są wykorzystywane do mieszanek betonowych przeznaczonych do betonowania w niskiej temperaturze i mają na celu przyspieszenie wiązania cementu. W warunkach domowych lepiej poczekać z betonowaniem do wiosny.
- Podłoga na gruncie: przygotowując mieszankę, warto użyć domieszki i ograniczyć zawartość wody.
- Podkłady betonowe na stropie: mieszankę o rzadkiej konsystencji przygotowuje się z kruszywa o ziarnie nie większym niż 8 mm.
- Taras na gruncie: wymaga użycia kruszywa łamanego, aby beton był mrozoodporny.
- Podmurówki ogrodzeń i wypełnienia murowanych słupków: kruszywo w mieszance można zastąpić gruzem betonowym. Zwarta konsystencja umożliwi zagęszczenie mieszanki przez ubijanie.
- Schody zewnętrzne: mieszanka powinna mieć gęstą konsystencję. Do jej przygotowania lepiej zastosować cement CEM I – szybko zwiąże i będzie miała jednolity kolor. Konieczne jest jej zawibrowanie.
- Słupy w gotowych formach kartonowych: powinny mieć gładką powierzchnię. Zapewni to mieszanka o plastycznej lub półciekłej konsystencji.
W czym zrobić beton?
Zależy to od tego, jaką ilość mieszanki betonowej chcemy przygotować. Gdy ma jej być 50-100 l, możemy wykorzystać betoniarkę wolnospadową. Do mniejszych objętości (10-25 l) wystarczy mieszadło na wiertarce. Takie warunki mieszania są gorsze niż w produkcji przemysłowej. Z tego powodu beton domowej produkcji nigdy nie będzie tak dobry jak towarowy. W warunkach domowych możemy uzyskać beton o wytrzymałości 20-25 MPa.
Jak betonować?
Zaczynamy o d przygotowania deskowania. Tradycyjnie, formę pozwalającą na uzyskanie kształtu betonowanego elementu zbija się z desek. Podczas jej wykonywania trzeba koniecznie pamiętać o tym, że mieszanka napiera na deskowanie (parcie boczne), i zabezpieczyć konstrukcję ściągami, obejmami lub zewnętrznymi rozporami.
Gdy robi się duże elementy, na przykład ściany, można wypożyczyć deskowanie systemowe, natomiast betonując słupy, można zastosować „deskowanie jednorazowe” – tekturową formę. Zanim zacznie się układać mieszankę betonową, należy koniecznie posmarować formę środkiem antyadhezyjnym, aby uniknąć przywarcia betonu do jej brzegów i umożliwić późniejsze rozformowanie elementu.
Mieszankę betonową trzeba układać zaraz po wymieszaniu składników w warstwach umożliwiających zagęszczanie – 10-15-centymetrowych. Sposób zagęszczania zależy od konsystencji mieszanki. Jeżeli jest sucha, to stosujemy ubijanie. Jest to proces trudny, zwłaszcza dla amatorów.
W przypadku mieszanki rzadszej wykorzystuje się sztychowanie prętem lub zagęszczarki pogrążalne. Ostatnim etapem formowania elementu jest zatarcie powierzchni. Należy unikać zbyt długiego zagęszczania oraz zacierania, ponieważ na powierzchni betonu może się wtedy pojawić duża ilość mleczka cementowego. Skutkuje to pogorszeniem odporności betonu na ścieranie i zwiększeniem jego podatności na powierzchniowe łuszczenie.
Ile mieszanki betonowej potrzeba na poszczególne elementy?
- podmurówka ogrodzenia o szerokości 25 cm, wysokości 25 cm + dodatkowo 80 cm w gruncie – 2,6 m³ na 10 m długości ogrodzenia;
- wypełnienie słupka klinkierowego 38 x 38 cm o wysokości 150 cm – 0,03 m³ (30 l);
- podłoga na gruncie grubości 10 cm – 1 m³ na każde 10 m²;
- słup średnicy 25 cm i wysokości 3 m – 0,14 m³ (140 l).
