W sieci przewodów elektrycznych

2009-11-04 1:00

Odpowiednio zaprojektowana i wykonana instalacja elektryczna to podstawa. Powinna być bezpieczna dla użytkowników, sprawna, a także niewidoczna i praktyczna.

W sieci przewodów elektrycznych
Autor: Piotr Mastalerz Obwody elektryczne w kuchni powinny być osobne dla chłodziarko-zamrażarki, kuchenki elektrycznej, gniazd wtykowych i oświetlenia...

Instalacja elektryczna: na początek dobry projekt

Aby rozprowadzić prąd w domu, należy sporządzić projekt instalacji elektrycznej. Jego wykonanie zleca się osobie z uprawnieniami w zakresie projektowania instalacji. Gdy kupujemy gotowy projekt domu, taka instalacja jest już w nim zawarta. Czasami okazuje się, że nie do końca się z nią zgadzamy – wówczas możemy dokonać modyfikacji w porozumieniu z projektantem.

Planując instalację, należy wziąć pod uwagę liczbę i rodzaj odbiorników prądu, z których będziemy korzystać, a także ich rozmieszczenie. Pozwoli to odpowiednio podzielić instalację elektryczną na kilkanaście obwodów. Podłączenie odbiorników do osobnych obwodów sprawi, że awaria jednego z nich nie wpłynie na pracę pozostałych. Należy również przemyśleć sposób oświetlenia ogrodu, tarasu, wjazdu do garażu czy wejścia do domu. Koszt instalacji wieloobwodowej zależy od ilości obwodów, dlatego warto dobrze zaplanować ich liczbę.

Obwody elektryczne i rozdzielnice

Zgodnie z przepisami w jednym obwodzie nie powinno znajdować się więcej niż 10 gniazd wtykowych lub 20 punktów oświetleniowych. Aby system instalacji elektrycznej podzielić na obwody elektryczne, potrzebna jest tablica rozdzielcza, czyli skrzynka z zamontowanymi w jej wnętrzu bezpiecznikami, wyłącznikami, przekaźnikami i inną aparaturą nadzorującą. Możemy ją zamontować na ścianie lub w jej wnęce.

Wielkość rozdzielnicy zależy od stopnia rozbudowania instalacji – zazwyczaj w domach jednorodzinnych montuje się rozdzielnice 24- lub 36-modułowe. Powinna być ona zaprojektowa w taki sposób, aby w przyszłości można było podłączyć do niej nowe obwody. Rozdzielnicę umieszcza się w łatwo dostępnym miejscu (np. w holu czy wiatrołapie) na wysokości około 1,4 m. Nie należy jej obudowywać, zwłaszcza elementami łatwopalnymi.

Jak poprowadzić przewody elektryczne?

Prowadzi się je do puszek liniami prostymi, równoległymi do sufitu i naroży ścian. Dzięki temu po ich przykryciu będziemy znali rozmieszczenie kabli i unikniemy uszkodzenia instalacji podczas wiercenia otworów w ścianach. Mimo to warto mieć pod ręką schemat instalacji.

  • Przewody ukryte pod tynkiem. Stosuje się przewody okrągłe, umieszczane w karbowanych rurkach. Wymagają one wykucia bruzd, jednak w przyszłości pozwolą na wymianę przewodów bez ponownego kucia ścian (nowy kabel można przeciągnąć przez rurkę).
  • Umieszczone w tynku. Taką instalację montuje się w miarę szybko. Płaskie przewody wielożyłowe układa się na murze i przykrywa tynkiem. Instalację wtynkową stosuje się zwykle w budynkach, w których grubość tynku będzie wynosiła co najmniej 2 cm. W przypadku awarii przewodu ukrytego w tynku będziemy musieli wykuwać bruzdę na całej długości uszkodzonego odcinka.
  • Ukryte w listwach lub kanałach. Ten sposób sprawdza się, gdy nie znamy jeszcze rozmieszczenia odbiorników. Listwy lub kanały mocuje się na ścianach, przy podłogach i sufitach, a także wokół ościeżnic drzwi.
Warto wiedzieć

Ile obwodów elektrycznych wydzielić w domu?

Osobne obwody należy zaplanować przede wszystkim:

  • w kuchni i łazience – osobne dla chłodziarko-zamrażarki, kuchenki elektrycznej, pralki, układu automatyki kotła c.o. lub ogrzewania elektrycznego, gniazd wtyczkowych, oświetlenia;
  • w pokojach – dla komputera i drukarki, odkurzacza centralnego, gniazd wtyczkowych, oświetlenia;
  • w pomieszczeniu centrali alarmowej;
  • w garażu – dla bramy z napędem elektrycznym, oświetlenia, gniazd wtyczkowych;
  • na posesji – dla oświetlenia zewnętrznego, bramy z napędem elektrycznym, domofonu.

Prąd pod specjalnym nadzorem w kuchni i łazience

Tam, gdzie wilgotność powietrza jest wyższa, np. w łazience czy kuchni, gniazda instaluje się na wysokości 1-1,4 m, tak aby ustawiane sprzęty ich nie zasłaniały. Gniazda powinny być hermetyczne (onaczone numerem IP44 lub większym).

Odległość od krawędzi wanny lub brodzika do gniazda czy włącznika powinna wynosić minimum 60 cm, oprawy oświetleniowe zaś powinny mieć drugą klasę izolacji. Ważne, aby obwód zasilający odbiorniki w łazience był chroniony wyłącznikiem różnicowoprądowym nie większym niż 30 mA. W łazience należy ponadto wykonać połączenia wyrównawcze – wszystkie metalowe przedmioty (stalowa wanna, brodzik, rury, baterie, zawory, pogrzewacze wody itp.) łączy się ze sobą odpowiednim przewodem, a następnie z górną szyną uziemiającą oraz z zaciskiem uziemiającym w skrzynce rozdzielczej. Jako dodatkowy środek ochrony w łazience obniża się napięcie dotykowe do 25 lub 12 V.

Instalacja elektryczna wokół domu

  • Do oświetlenia posesji stosuje się kable z izolacją przeznaczone do układania w ziemi lub przewody w rurkach z tworzywa sztucznego. Układa się je w rowie o głębokości 80 cm i prowadzi w 20-centymetrowej warstwie piasku. Aby ostrzec o ułożeniu kabli w ziemi, na głębokości około 15 cm układa się niebieską folię lub pas cegieł.
  • Brama wjazdowa otwierająca się automatycznie powinna mieć napęd z silnikiem zasilanym prądem sieciowym 230 V lub obniżonym – 24 V. Aby doprowadzić prąd do silnika, potrzebne są kable ziemne trójżyłowe, miedziane w izolacji i płaszczu z PCW. Prąd do sterowania anteną czy fotokomórką można doprowadzić kablami tego samego typu, ale o mniejszym przekroju żyły. 
  • Do ogrzewania antyoblodzeniowego podjazdów, schodów i chodników stosuje się przewody samoregulujące. Zasilanie przyłącza się do jednego z końców przewodu, drugi trzeba zabezpieczyć. Typ przewodu, jego moc dobiera się do konkretnych warunków. Samoregulujące przewody grzejne można wykorzystać także do zapobiegania gromadzeniu się śniegu na dachu i w rynnach.
  • Do instalacji domofonowej używamy kabli teletechnicznych. Zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku należy użyć przewodu o takim samym przekroju, jednak ten drugi musi być przystosowany do ułożenia w ziemi. Zasilacz domofonu montuje się w domu, od niego odchodzą przewody techniczne do unifonów (słuchawek) i przewód łączący zasilacz z panelem rozmów umieszczonym przy wejściu na posesję.
Warto wiedzieć

Przewody w ścianach z płyt gipsowo-kartonowych

Montaż instalacji elektrycznej w ścianach z płyt gipsowo-kartonowych należy wykonywać po ustawieniu konstrukcji ściany (szkieletu z profili) oraz przykręceniu z jednej strony płyty g-k. W metalowych profilach, z których wykonany jest szkielet ścianki, znajdują się specjalne otwory montażowe, przez które przeprowadza się przewody. W tym celu stosuje się przewody z podwójną izolacją (YDY). W ściankach z płyt gipsowo-kartonowych umieszcza się specjalne puszki wyposażone w odpowiednie zaczepy umożliwiające ich łatwy montaż.