Płyty styropianowe - rodzaje, parametry, zastosowanie. Wybieramy materiały do ocieplenia
Większość systemów ETICS do ocieplania ścian zewnętrznych ma w swoim składzie termoizolację z płyt styropianowych. Jednak nie zawsze jest jasno określone, jakie płyty styropianowe powinno się zastosować. Co trzeba wiedzieć, aby dokonać dobrego wyboru?
Styropian jest najpowszechniej stosowanym materiałem termoizolacyjnym. Jest tak dzięki jego bogatej ofercie produktowej, korzystnym parametrom izolacyjnym i łatwości montażu. Choć płyty styropianowe są dostępne we wszystkich składach i marketach budowlanych w ciągłej sprzedaży, to nie ma co odkładać ich zakupu na ostatnią chwilę. W sezonie budowlanym dostępność niektórych wyrobów może być bowiem ograniczona. Zawsze warto szukać okazji, ale nie za wszelką cenę, bo równie ważne jak cena są parametry i jakość.
Parametry płyt styropianowych
Producenci mają obowiązek umieścić na opakowaniu płyt styropianowych informację o ich przeznaczeniu i parametrach. Do ocieplania ścian dwuwarstwowych wykorzystuje się wyroby opisane jako Fasada. Podstawową ich cechą jest przewodność cieplna wyrażona deklarowaną wartością współczynnika lambda. To właśnie ten parametr uwzględniają projektanci przy dobieraniu grubości ocieplenia. Styropian fasadowy ma λ = 0,031-0,045. Warstwa ocieplenia wykonana przy użyciu odmiennych wyrobów może więc różnić się grubością o ponad 5 cm (przy takim samym efekcie izolacyjnym). Istotne jest spełnienie wymagań obowiązujących warunków technicznych, według których ściany zewnętrzne muszą mieć U nie większe niż 0,23 W/(m2.K), a od 1 stycznia 2021 parametr przenikania będzie jeszcze bardziej rygorystyczny i jego wartość będzie wynosić 0,2 W/(m2.K). Im mniejsza jest wartość współczynnika U tym lepiej zabezpieczona przed stratą ciepła jest przegroda budowlana.
Przeczytaj też:
Ale płyty styropianowe różnią się nie tylko lambdą, mają także inne charakterystyki wytrzymałościowe. W przypadku płyt styropianowych pod cienką wyprawę tynkarską ważne jest, by ich wytrzymałość na rozciąganie była nie mniejsza niż 100 kPa. Wyjątek stanowią styropiany objęte większą, niż wymaga norma, kontrolą jakości posiadające certyfikat lub rekomendacje instytutów badawczych oraz te, które występują w zestawie do wykonania ociepleń mającym ocenę techniczną (EOT- europejska ocena techniczna lub KOT- krajowa ocena techniczna). Mogą one mieć niższą wytrzymałość na rozciąganie, jednak nie mniej niż 80 kPa. Wartość ta jest podawana w kodzie wyrobu, zwykle na końcu – po symbolu TR.
Rodzaje płyt styropianowych
Płyty styropianowe do ocieplania ścian różnią się kolorem, wielkością i sposobem wykończenia krawędzi bocznych. Kolor ma związek z izolacyjnością termiczną. Najcieplejsze są szare płyty styropianowe z dodatkiem grafitu, to one mają najkorzystniejszą λ. Ich dynamiczny wzrost sprzedaży jest wynikiem coraz większej popularności tego materiału oraz bardzo korzystną ceną, która jeszcze do niedawna była sporo większa niż zwykłego białego styropianu. Duża konkurencyjność producentów surowca do produkcji styropianu szarego spowodowała jego większą dostępność w bardzo atrakcyjnej cenie, co od razu przełożyło się na gotowy do użycia wyrób w postaci płyt styropianowych. Wciąż jeszcze popularne są zwykłe płyty styropianowe, choć już teraz niektóre odmiany styropianu grafitowego np. o współczynniku λ=0,033 W/m2 są w takiej samej cenie za 1m3 jak zwykły styropian o λ=0,040. Jeśli porównamy opory cieplne tych dwóch izolacji wychodzi jasno, że styropian grafitowy będzie bardziej opłacalnym zakupem. Dawniej parametr λ był integralnym elementem oznaczenia płyt, na przykład EPS 70-040 czy EPS 100-038, w których lambda była nie większa niż odpowiednio 0,040 i 0,038. Obecnie tej informacji trzeba szukać na etykiecie. Wraz z popularyzacją budownictwa energooszczędnego i zaostrzającymi się wymaganiami co do izolacyjności przegród zwiększa się oferta styropianu z dodatkiem grafitu. Duża konkurencyjność wśród producentów powoduje dużą dywersyfikacje w ofercie i pojawiają się różnego rodzaju produkty i działania mające na celu zachęcić do wyboru konkretnego produktu, proponuje się różne rodzaje płyt styropianowych
Przeczytaj też:
W przypadku styropianów grafitowych należy zadbać o zacienienie elewacji podczas prac ociepleniowych np. w postaci siatki ochronnej na rusztowania. Niektórzy producenci w tym celu produkują płyty zespolone np. z powłoką chroniącą je przed nagrzewaniem pod wpływem działania promieni słonecznych (w szarych płytach ma to większe znaczenie niż w białych, bo te drugie odbijają promieniowanie). Zdecydowana większość płyt styropianowych ma standardowe wymiary 50 x 100 cm i grubość od 1 do 30 cm. Na specjalne życzenie grubość płyt może być powyżej 30 cm. Płyty produkowane są w wersji z krawędziami prostymi lub frezowanymi (płyty nie cieńsze niż 5 cm), umożliwiającymi łączenie ich na zakładkę.
Szczelne ocieplenie płytami styropianowymi
Wykorzystanie płyt styropianowych z profilowanymi krawędziami pozwala wyeliminować mostki termiczne na ich połączeniach. Jeśli układa się płyty o prostych bokach, wszelkie szczeliny między nimi o szerokości przekraczającej 2 mm trzeba uzupełnić materiałem izolacyjnym (zazwyczaj jest to pianka poliuretanowa). Producenci są zobowiązani do wytwarzania płyt z tolerancją wymiarów jaką zadeklarują na etykiecie i w deklaracji właściwości użytkowych nazywanej DoP. Zazwyczaj jest to 1 mm na grubości i 2 mm na szerokości i długości płyty, więc to, czy powstaną szczeliny, zależy od staranności wykonawców. Chodzi nie tylko o dokładne dosuwanie kolejnych płyt styropianowych, ale również o wyrównanie podłoża, do którego są przyklejane.
Na duże, a przede wszystkim równe płaszczyzny są przeznaczone płyty styropianowe o wymiarach większych o 30% – 60 x 120 cm. Stworzono je po to, żeby przyspieszyć prace. Temu służy też nadanie im wyraźnej faktury, która zwiększa ich przyczepność do kleju. Eliminuje także konieczność szlifowania płyt, które jest zalecane w przypadku gładkich wyrobów, a także niwelowania nierówności na płaszczyźnie ocieplenia. W odniesieniu do tych płyt styropianowych jest wręcz niewskazane, bo niszczy ich fakturę.
Polecany artykuł:
Grubość płyt styropianowych
Ocieplenie jako element ściany dwuwarstwowej jest opisane w projekcie tylko trzema cechami: rodzajem materiału, jego przewodnością cieplną (λ) i grubością warstwy. Jeśli wybiera się styropian o lambdzie założonej przez projektanta, płyty powinny mieć podaną przez niego grubość. Nie powinno się łączyć płyt styropianowych w grubości ocieplenia, bo nie ma to żadnego uzasadnienia ekonomicznego ani technicznego. Wzrosłyby zużycie kleju (potrzebna byłaby dodatkowa warstwa między płytami) oraz koszty robocizny. Wydłużyłoby to też znacznie czas trwania prac ociepleniowych. Jednak nie znaczy to, że nie warto korzystać z promocji w punktach sprzedaży.
Aby realnie ocenić, które płyty styropianowe opłaca się kupić, warto znać prostą zależność. Cenę 1 m3 styropianu fasadowego mnoży się przez jego λ i porównuje wyniki otrzymane dla różnych wyrobów. Najniższa wartość to najatrakcyjniejsza oferta, ale należy jeszcze ustalić grubość płyt. Trzeba wrócić do projektu i sprawdzić, jaki opór cieplny ma mieć warstwa termoizolacji (o grubości d i współczynniku λ), obliczając to ze wzoru R = d/λ (na przykład: 0,18 m/0,038 W/(m.K) = 4,737 (m2.K)/W). Opór mnożymy przez λ styropianu wytypowanego jako najkorzystniejszy cenowo i otrzymujemy minimalną grubość płyt, które powinniśmy kupić (dla λ = 0,04 będzie to 19 cm).
Odpowiedni klej do płyt styropianowych
Nie każdy wykonawca zdaje sobie sprawę z takiej zależności. Łatwiej popełnić błąd, gdy nie korzysta się z kompletnych systemów ociepleń, w których są uwzględnione konkretne płyty styropianowe. Znaczenie ma bowiem kolor styropianu. Do płyt styropianowych grafitowych przeznaczone są kleje o większej elastyczności i wytrzymałości, zbrojone włóknami polipropylenowymi. To zazwyczaj kleje uniwersalne, czyli takie, którymi przytwierdza się płyty do muru, a później robi z niego na płytach warstwę zbrojoną (wtapiając w nie siatkę z włókna szklanego).
Na warstwę zbrojoną można wykorzystać nieco droższy klej z białym cementem, taki zabieg nie pozwoli jednak zrezygnować z gruntowania podłoża gruntem sczepnym przed nałożeniem tynku.
