Standardy budynków. Jak zdefiniować standard energetyczny?
Wyjaśniamy, jakie są standardy energetyczne budynków. Mieszkanie w budynkach, które są energooszczędne to na pewno komfort. Nie dość, że koszty eksploatacji są niskie, to także ograniczony jest negatywny wpływ na środowisko. Jednak by dom faktycznie w pełni był niskoenergetyczny musi spełniać pewne standardy.
Do określania standardu energetycznego budynków stosuje się trzy podstawowe pojęcia dotyczące energii: energia użytkowa (EU), energia końcowa (EK), energia pierwotna (EP). Wytyczne tylko co do ostatniej można znaleźć w polskich przepisach. Z punktu widzenia projektanta domu energooszczędnego najważniejsza jest energia użytkowa – EU. Jest to energia efektywnie wykorzystywana do ogrzewania i wentylacji pomieszczeń, przygotowywania ciepłej wody użytkowej. To ona informuje nas o standardzie zastosowanych rozwiązań. Im mniejsze zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji (EUco), tym lepiej zaizolowane przegrody, efektywniejszy system wentylacji i większa szczelność budynku.
GALERIA: kliknij w zdjęcie i zobacz projekty domów energooszczędnych
Autor: Kolekcja Muratora, muratorprojekty.pl
Projekt EC317a Dom oszczędny - wariant I (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją), arch. Piotr Lewandowski. Propozycja dla zwolenników nowoczesnej architektury oraz niebanalnych rozwiązań. Zobacz ten projekt domu
Jak projektuje się energooszczędne budynki?
Projektowanie budynków efektywnych energetycznie polega m.in. na osiąganiu jak najniższego współczynnika EUco. W przypadku użytkownika obiektu, dla którego najistotniejsze będą koszty użytkowania budynku, najważniejsza jest energia końcowa (EK). Jest to energia dostarczana do budynku. Uwzględnia dodatkowo nakłady energii niezbędne do techniczne określają wymagania dotyczące minimalnych wartości współczynników U dla przegród, maksymalnej powierzchni okien, ochrony przed kondensacją powierzchniową i grubości izolacji przewodów.
Standardy energetyczne budynków - rodzaje
Istnieje wiele oficjalnych oraz nieoficjalnych definicji i standardów budynków. Mówi się o budynkach zrównoważonych, zielonych, niskoenergetycznych czy o niemal zerowym zużyciu energii (NZEB). Niektóre da się ściślej określić.
- Budynek niskoenergetyczny (nazywany też NF40)
Charakteryzuje się współczynnikiem EUco (zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji) nie większym niż 40 kWh/(m2.rok), podczas gdy budynek referencyjny wznoszony według obowiązujących w Polsce przepisów zużywa średnio 80-100 kWh/(m2.rok). Do pokrycia części zapotrzebowania na energię wykorzystywane mogą być źródła odnawialne.
- Budynek pasywny (NF15)
Współczynnik zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji EUco to maksymalnie 15 kWh/(m2.rok). Do pokrycia całego zapotrzebowania na energię wykorzystywane są często źródła odnawialne. Maksymalne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną potrzebną do ogrzewania, wentylacji, przygotowywania c.w.u., pracy urządzeń pomocniczych oświetlenia i pracy wszystkich pozostałych urządzeń, np. AGD, nie może przekraczać 120 kWh/(m2.rok). Dodatkowym kryterium jest jednostkowe obciążenie cieplne nieprzekraczające 10 W/m2.
- Budynek o niskim zużyciu energii (zwany też budynkiem w standrdzie WT 2021)
Zgodnie z definicją podaną w krajowym planie mającym na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii oznacza spełnienie wymogów związanych z oszczędzaniem energii i izolacyjnością cieplną zawartych w warunkach technicznych obowiązujących od 31 grudnia 2020 r., a dla budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością – od 1 stycznia 2019 r.;
Przeczytaj też:
Domy na 2021 r. Jak spełnić wymogi zapisane w "Warunkach technicznych..." >>>
- Budynek o niemal zerowym zużyciu energii (NZEB)
Zgodnie z recastem dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oznacza dom o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej. Niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu z energii ze źródeł odnawialnych, w tym wytwarzanej na miejscu lub jego pobliżu.
Przeczytaj też:
Wskaźnik EP. Jak zmniejszyć EP budynku >>>
Definicję budynku o niemal zerowym zużyciu energii podano dla Polski w krajowym planie mającym na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii. Przez „budynek o niskim zużyciu energii” należy rozumieć budynek spełniający wymogi związane z oszczędzaniem energii i izolacyjnością cieplną zawarte w warunkach technicznych, obowiązujące od 1 stycznia 2021 r., a dla budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością – od 1 stycznia 2019 r.
- Budynek zeroenergetyczny
Dom samowystarczalny pod względem energetycznym, w którym nie korzysta się z konwencjonalnych źródeł energii. Do pokrycia całego zapotrzebowania na energię wykorzystywane są źródła odnawialne z systemami magazynującymi ciepło lub energię elektryczną.
- Budynek autonomiczny
Z punktu widzenia charakterystyki energetycznej odpowiada budynkowi zeroenergetycznemu, ale dodatkowo jest uniezależniony od infrastruktury zewnętrznej. Nie wymaga podłączenia do sieci energetycznej, gazowej, ciepłowniczej, wodnej i kanalizacyjnej. Dom pozyskuje we własnym zakresie nie tylko energię, ale też wodę. Utylizacja ścieków jest realizowana w obrębie infrastruktury budynku.
Polecany artykuł:
Wymagania dla różnych standardów energetycznych budynku z III strefie klimatycznej
| standard energetyczny | WT 2021 | NF40* | NF15* | |
| Graniczne wartości współczynników przenikania ciepła przegród Umax [W/(m2.K)] | Ściany zewnętrzne | 0,20 | 0,15 | 0,10 |
| Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami | 0,15 | 0,12 | 0,10 | |
| Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamkniętymi przestrzeniami, podłogi na gruncie | 0,30 | 0,20 | 0,12 | |
| Drzwi zewnętrzne, garażowe | 1,3 | 1,3 | 0,8 | |
| Okna, okna połaciowe, drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste | 0,90 | 1,0 | 0,8 | |
| Graniczne wartości liniowych współczynników strat ciepła mostków cieplnych Ymax [W/(m.K)] | Płyty balkonowe | zgodnie z normą | 0,20 | 0,01 |
| Pozostałe mostki cieplne | zgodnie z normą | 0,10 | 0,01 | |
| Rodzaj systemu wentylacji | Wentylacja naturalna | tak | nie | nie |
| Mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła (minimalna sprawność) | nie | tak(≥85%) | tak(≥90%) | |
| Szczelność powietrzna budynku n50 [1/h] | 3 | 1,0 | 0,6 | |
| Wskaźnik zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną na potrzeby ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody EPH+W lub na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji EUCO [kWh/(m2.rok)] | 70(EPH+W) | 40(EUCO) | 15(EUCO) | |
*wartości zalecane przez NFOŚiGW
- Budynek dodatnioenergetyczny
W bilansie energetycznym zyski (ilość wyprodukowanej na miejscu energii z OZE) przewyższają całkowite zapotrzebowanie na energię obiektu. Korzysta on ze źródeł energii odnawialnej, a nadmiar wytworzonej energii odprowadzany jest do sieci.
Jak widać rozwój nauki, nowoczesne materiały i technologie umożliwiają budowanie domów dużo zdrowszych, bardziej komfortowych i efektywnych energetycznie niż dawniej.
