Etykieta energetyczna. Wyroby budowlane a zużycie energii – klasy energetyczne
W związku z dążeniem do oszczędzania energii coraz więcej produktów budowlanych jest również zaopatrywanych w etykietę energetyczną. Pozwala ona porównać ich cechy i wybrać urządzenia najbardziej energooszczędne.
Przyzwyczailiśmy się do tego, że etykietę energetyczną ma lodówka lub pralka, ale warto zwrócić uwagę, że i niektóre produkty budowlane też ją mają. Można z niej wyczytać bardzo istotne informacje o kotle, pompie ciepła, oknach, lampach itp.
Zunifikowany system oceny grup produktów wykorzystujących energię elektryczną do działania to nic nowego. Pierwsza dyrektywa Unii Europejskiej dotyczyła sprzętu gospodarstwa domowego, a konkretnie wskazywała na etykietowanie zużycia energii elektrycznej przez te urządzenia. Dyrektywa 79/530/EEC została opublikowana 40 lat temu – w 1979 r., jednak nie znalazła większego zainteresowania. Od tej pory minęło jednak wiele lat, pojawiały się kolejne dyrektywy i wraz ze wzrostem cen energii, upowszechnieniem idei energooszczędności oraz coraz większą świadomością ekologiczną klientów - etykietowanie urządzeń AGD stało się powszechne. W dyrektywie 2009/125/WE mówiono już o konieczności etykietowania produktów związanych ze zużyciem energii, m.in. materiałów izolacyjnych i stolarki budowlanej.
Za początek etykietowania energetycznego uznaje się dyrektywę 2010/30/UE z 19 maja 2010 r. , zgodnie z którą konieczne było etykietowanie zużycia energii oraz innych zasobów przez "produkty związane ze zużyciem energii", czyli każdy wprowadzany do obrotu towar mający wpływ na zużycie energii podczas jego używania lub zawierający części, które mają zostać włączone do produktów związanych z energią (objętych niniejszą dyrektywą). Przepisy te zostały zastąpione dyrektywą 2017/1369/UE z 4 lipca 2017 r. ustanawiającą obecnie obowiązujące ramy etykietowania energetycznego.
Etykietowanie i poprawianie właściwości
Pierwsze regulacje prawne miały na celu wskazanie metod badań i opracowanie norm, na podstawie których będzie możliwe zunifikowanie opisów urządzeń, czyli udostępnianie klientom rzetelnych i porównywalnych informacji dotyczących zużycia przez nie energii.
W kolejnych latach pojawiały się następne dyrektywy i rozporządzenia mające na celu już nie tylko unifikację opisów. Stopniowo wraz z ukierunkowaniem produkcji na energooszczędność, ochronę środowiska, zmniejszenie emisji CO2 i innych zanieczyszczeń regulacje prawne stały się coraz ostrzejsze. Standardy technologiczne są coraz wyższe, a urządzenia muszą spełniać specjalistyczne wymogi. Etykiety energetyczne wprowadzane odnośnie do nowych grup produktów są coraz bardziej rozbudowane. Dzięki pokazywaniu dodatkowych parametrów użytkowych możliwe jest precyzyjniejsze porównywanie produktów.
Standard etykiety energetycznej
Został opracowany jeden wzór etykiety energetycznej dla poszczególnych grup produktów. Oprócz wyraźnego wymienienia nazwy produktu podstawowym jej elementem jest kolorowe oznaczenie klasy energetycznej, czyli poziomu zużycia energii. Ponadto na etykiecie znajdują się dodatkowe informacje dotyczące i istotne dla konkretnych wyrobów, np. moc, pojemność i hałas, roczne zużycie energii, oznaczenie strefy klimatycznej uwzględnionej podczas obliczeń.
Klasa energetyczna
Pierwotnie określono 7 klas energetycznych urządzeń - od A do G. Klasa A jest najbardziej efektywna – energooszczędna. Urządzenie z oznaczeniem G cechuje najwyższe zużycie energii. Jednak etykietowanie energetyczne i wzrost świadomości ekologicznej klientów i ich wybory, a także polityka energooszczędności sprawiły, że nastąpił duży rozwój technologii, znacznie poprawiono parametry energetyczne wyrobów. Pojawiły się więc klasy jeszcze lepsze, bardziej energooszczędne – A+, A++ i A+++. Urządzenia tak oznaczone cechują najlepsze parametry pod względem zużycia energii. Wraz z postępem technologicznym mającym na celu zwiększenie sprawności energetycznej w pewnych grupach produktów mogą już nie być wytwarzane wyroby objęte klasą E, F lub G. W takiej sytuacji na etykiecie klasy te powinny być oznaczone kolorem szarym. W praktyce nie są one w ogóle pokazywane na etykietach.
Udostępnianie etykiet energetycznych
Etykieta energetyczna powinna być odpowiednio wyeksponowana, najlepiej żeby była naklejona na wysokości wzroku konsumentów. Powinna być łatwo czytelna, niezasłonięta innymi materiałami. Jeśli produkt jest wystawiony jako nierozpakowany - w pudełku, etykieta energetyczna powinna być umieszczona na zewnątrz opakowania. Nie można przerabiać etykiet energetycznych, powinny być one udostępnianie w postaci takiej, w jakiej dostarczył je producent.
Przeczyta też:
Również w sklepach internetowych obok prezentacji produktu powinna być umieszczona w formie czytelnej jego etykieta energetyczna lub tylko oznaczenie klasy energetycznej urządzenia.
Obok etykiety energetycznej producent lub dostawca urządzenia powinien udostępniać również kartę informacyjną produktu.
Baza danych o produktach
Unia Europejska prowadzi bazę danych o produktach oznaczonych etykietą energetyczną. Od 1 stycznia 2019 r. producent musi wprowadzić do publicznej części bazy informacje o nowych modelach produktów– przed wprowadzeniem ich do obrotu. W odniesieniu do modeli produktów wprowadzonych na rynek między 1 sierpnia 2017 r. a 1 stycznia 2019 r. informacje o produkcie należy wprowadzić do bazy w terminie do 30 czerwca 2019 r. Udzielenie informacji o starszych wyrobach jest dobrowolne.
Wykaz produktów objętych etykietowaniem
Poza produktami gospodarstwa domowego, do czego już jesteśmy przyzwyczajeni, etykietą energetyczną powinny być oznaczone m.in.:
- urządzenia grzewcze, np. kotły, kominki, pompy ciepła,
- podgrzewacze wody,
- klimatyzatory,
- wentylatory,
- okna,
- systemy sterowania ogrzewaniem,
- krany i głowice prysznicowe.
Etykiety energetyczne mogą być też umieszczane dobrowolnie na produktach. Obowiązkowe etykietowanie energetyczne wpłynęło na poprawienie standardów oznaczania innych wyrobów budowlanych. Stowarzyszenia producentów wprowadzają odpowiednie regulacje i wzory.
Konieczność przeskalowania etykiet
Jest związana z rozwojem technologii i ze zmianami przepisów mającymi na celu wzrost energooszczędności i obniżenie emisji zanieczyszczeń. Na przykład w związku z dyrektywą ErP obecnie można sprzedawać w Polsce tylko kotły na paliwa stałe mające klasę 5 czystości emisji, które mają wyższą klasę energetyczną niż kotły wycofane z rynku. Od 2020 r. będą obowiązywać przepisy Ekoprojektu, które nakazują jeszcze większy wzrost wymogów dotyczących urządzeń grzewczych, np. sprawności energetycznej kotłów czy kominków. Po weryfikacji rynku okazało się, że w wielu grupach znikły z rynku produkty najniższych klas. W związku z tym nie ma sensu utrzymywanie 10-stopniowych etykiet od A+++ do G. Planuje się przeskalowanie etykiet, tak żeby ponownie używać prostej klasyfikacji od A do G. Pierwsze wydawane przez Komisję Europejską akty delegowane zmieniające etykiety energetyczne prawdopodobnie wejdą w życie w 2021 r.
Polecany artykuł:
