Masy, farby i tynki dekoracyjne, czyli jak uzyskać na ścianie efekt kamienia, betonu, metalu
Z wiaderka, jak z magicznego cylindra, można wyczarować kamień, rdzę, beton lub złoto. W wiaderku musi być jednak odpowiedni tynk, a żeby efekt był pełny, trzeba też użyć farby i innych dodatków. Zajrzyjmy zatem do przybornika tynkarza artysty. Musi się tam znaleźć odpowiedni zestaw mas, farb i tynków dekoracyjnych.
Autor: DECORIAN
Akrylowe masy pozwalają na uzyskanie nieograniczonej liczby efektów dekoracyjnych. Można skorzystać ze wzorów opracowanych przez fachowców lub zdać się na własną pomysłowość
Spis treści
- Systemy do ściennych dekoracji
- Masy akrylowe - do czego służą?
- Tynki dekoracyjne - wykorzystanie
- Farby do efektów dekoracyjnych
- Lakiery, lazury i woski
- Barwniki i dodatki do mas dekoracyjnych
- Narzędzia i akcesoria do tynków dekoracyjnych
Systemy do ściennych dekoracji
Żeby poeksperymentować nad wykreowaniem ozdobnych powierzchni na wybranych ścianach w naszym domu lub mieszkaniu trzeba zgromadzić odpowiednie produkty i narzędzia. W sklepach stacjonarnych i internetowych znajdziesz pełne zestawy do tworzenia określonych efektów. Nie musisz więc improwizować. Wystarczy kupić, co trzeba, i postępować krok w krok zgodnie z instrukcją.
Masy akrylowe - do czego służą?
Głównym produktem pozwalającym uzyskiwać na ścianach dekoracyjne efekty jest gotowa do użycia masa akrylowa. Sprzedawana jest w plastikowych wiaderkach. Nanosi się ją tak jak tynk – pacą, lub tak jak farbę – pędzlem bądź wałkiem.
Dostępne na rynku masy mają zazwyczaj kolor biały lub szary, ale można je barwić na dowolny kolor. Są i masy biało-transparentne, które po zabarwieniu umożliwiają stworzenie efektu przenikających się kolorów. Nie mają bowiem takiej siły krycia jak masy zwykłe.
W masach akrylowych mogą znaleźć się też różnego rodzaju dodatki poprawiające ich elastyczność (włókna) lub zmieniające strukturę na bardziej ziarnistą (na przykład mielony marmur).
Masy dekoracyjne nadają się na wszystkie podłoża mineralne. Mają dosyć krótki czas schnięcia – 8-10 min, z wykonywaniem faktury trzeba się więc śpieszyć. Do mas akrylowych zazwyczaj trzeba też dokupić sugerowany przez ich producenta środek gruntujący lub farbę podkładową.
Przeczytaj również:
Tynki dekoracyjne - wykorzystanie
Jednym z produktów dekoratorskich, stosowanych do uzyskania grubej warstwy, którą można dowolnie fakturować, jest gotowy, drobnoziarnisty tynk wapienny w postaci gęstej masy. Wielu producentów oferuje go w zestawach, dzięki którym można uzyskać efekt stiuku o niemal lustrzanej gładkości.
Popularne są także masy akrylowo-silikonowe, których można używać również na zewnątrz budynku.
Tam, gdzie chcesz uzyskać efekt kamienia, na przykład piaskowca, wapienia lub trawertynu, stosuje się tynk mineralny zawierający grube kruszywo. Nie jest to masa gotowa do użycia, tylko sucha mieszanka, którą samodzielnie rozrabia się wodą, dodaną w ustalonej proporcji.
Wyjątkowym produktem, nawet na tle dość specyficznych wyrobów dekoracyjnych, jest masa szpachlowa produkowana z gliny. Zawiera też w składzie zmielone wapno, pył marmurowy i proszek kwarcowy. Służy do uzyskiwania szczególnie grubych struktur i wzorów. Warto wiedzieć, że glina reguluje poziom wilgotności w pomieszczeniach i pochłania substancje szkodliwe dla zdrowia, na przykład lotne związki organiczne.
Jako podkład pod farby dekoracyjne często są wykorzystywane tynki epoksydowe lub mikrozaprawy cementowe, te same, których używa się do robienia posadzek.
Przeczytaj też:
Farby do efektów dekoracyjnych
Większość farb do efektów ściennych to farby akrylowe, lateksowe oraz krzemianowe (silikatowe). Mają zdecydowane, mocne i trwałe barwy. Szczególną cechą takich farb bywa wyjątkowa struktura. Są na przykład takie, które tworzą powłokę przypominającą naturalny jedwab. Nie brak farb metalicznych, zawierających drobny, błyszczący pigment. Zależnie od jego rodzaju uzyskuje się efekt srebra, miedzi, złota, stali czarnej.
Część takich farb może być stosowana również na zewnątrz. Daje to na przykład możliwość identycznego wykończenia salonu i ścian sąsiadujących z tarasem.
Dekoracyjne farby to także te zawierające dodatek kruszywa. Po wyschnięciu można je częściowo usunąć z pomalowanej płaszczyzny, tworząc regularny lub nieregularny ornament. Po takim zabiegu ścianę lakieruje się, żeby reszta kruszywa pozostała już na zawsze na miejscu.
Gdy ściany są bardzo gładkie, a nam zależy, by wyglądały jak zrobione z żelbetu, wystarczy pomalować je tak zwaną farbą betonową, zawierającą spoiwo wapienne i szary pigment. To specjalna farba dekoracyjna pod względem barwy i struktury bardzo przypominająca beton.
Farby zwane strukturalnymi pozwalają z kolei na uzyskanie grubej faktury baranka, podłużnych wyrazistych smug lub wgłębień charakterystycznych dla pergaminu.
Do kategorii farb należy też zaliczyć preparat o pistacjowym kolorze, który jest stosowany po to, by na płaszczyźnie pomalowanej farbą metaliczną o barwie miedzianej uzyskać efekt grynszpanu, czyli naturalnej patyny. Sztuczna patyna ma konsystencję gęstej pasty i rozprowadza się ją pędzlem lub szpachelką.
Do wyboru masz też gęstą farbę stosowaną do uzyskiwania efektu rdzy. Jest matowa i ma drobne uziarnienie, odpowiadające strukturze pierwowzoru.
Warte uwagi są powłoki oksydacyjne. Tworzą one na pomalowanej płaszczyźnie warstewkę prawdziwej rdzy. Co więcej, jej wygląd będzie ewoluował, więc rezultat nie prędko nam się znudzi.
Lakiery, lazury i woski
Po co lakierować otynkowaną i pomalowaną ścianę? Powody są dwa. Po pierwsze dlatego, żeby uzyskać właściwy stopień połysku. Częściej jednak lakier ma stworzyć powłokę ochronną, zapewniającą trwałość misternie przygotowanego efektu dekoracyjnego. Łatwiej będzie wtedy utrzymać ścianę w czystości, a częste mycie nie odbije się niekorzystnie na jej wyglądzie.
Po lakier sięgamy także wtedy, gdy w dekoracyjny sposób wykańczamy pomieszczenia mokre, na przykład łazienki. Tu szczególnie wskazany będzie lakier o właściwościach hydrofobowych, sprawiający, że woda błyskawicznie spływa z powierzchni ścian.
Lakiery ścienne są wodorozcieńczalne, a zatem paroprzepuszczalne. Można je też stosować do ochrony tynków zewnętrznych. Warto też pamiętać, że lakiery zatrzymują procesy korozji lub tworzenia się patyny, charakterystyczne dla niektórych efektów dekoracyjnych.
Gdy do lakieru dodasz kapkę pigmentu, zamieni się w półprzeźroczystą lazurę, dzięki której na pomalowanej płaszczyźnie uzyskasz ozdobne przebarwienia lub smugi.
Oprócz lakierów do impregnacji udekorowanych ścian zalecane bywają przeźroczyste woski polietylenowe. Ich wyróżnikiem jest wyjątkowy, aksamitny połysk i brak wrażenia równomiernej powłoki. Niektóre zawierają też drobinki metaliczne lub inne wypełniacze podkreślające dekoracyjność wykończenia. Takie woski nanosi się na zimno.
Barwniki i dodatki do mas dekoracyjnych
Masę akrylową lub innego typu masę szpachlową można samodzielnie barwić, dodając do niej przed wymieszaniem sypkie pigmenty. Te oferowane są też w tubkach jako gęste pasty. Takie lepiej rozprowadzają się w masie.
Popularnym dodatkiem do mas jest brokat. Wystarczy niewielka porcja, aby masa zaczęła mienić się tak, jakby ktoś dosypał do niej kryształków. Ilość brokatu zależy od rezultatu, a jaki chcesz osiągnąć, zazwyczaj daje się około 100 g na 7 kg masy. Do świeżej masy możesz także dosypać specjalne kolorowe kruszywo.
Narzędzia i akcesoria do tynków dekoracyjnych
Masy akrylowe, jak również inne gotowe zaprawy, nanosi się przeważnie pacą ze stali nierdzewnej. Pac warto mieć kilka – w różnym rozmiarze – a wśród nich także taką, której narożniki są zaokrąglone.
Potrzebna jest jeszcze nieduża kielnia murarska, którą będziesz nabierać masę i nakładać na pacę. Masy o półpłynnej konsystencji wygodniej rozprowadzać wałkiem malarskim lub pędzlem – płaskim albo szerokim ławkowcem. Pędzle o sztywnym włosiu przydadzą się natomiast do zacierania nałożonej masy, gdy stanie się prawie sucha. Pędzle i wałki są też niezbędne do malowania otynkowanej płaszczyzny, bejcowania jej lub lakierowania.
W przypadku szczególnie głębokich faktur rozsądniejsze okaże się użycie pistoletu natryskowego. Do fakturowania świeżo naniesionej masy przeznaczonych jest wiele sprzętów. Mogą to być klasyczne narzędzia – pace zębate, szpachelki stalowe lub wałki kolczaste, albo przedmioty nie z budowlanego świata: stare grzebienie, folia, gąbki, a nawet koronkowe serwety – idealne do odciskania mauretańskich wzorów.
Są też produkty do farb. Ptasie pióra przydadzą się na przykład do wykonania farbą imitacji użyłkowania charakterystycznego dla marmuru. Interesujące efekty wyjdą spod prostokątnego kawałka gumy, gąbki, ściereczki, siatki o gęstych oczkach.
Sam możesz zresztą przeprowadzić doświadczenia z różnymi materiałami i sprawdzić, co można dzięki nim uzyskać. W specjalistycznych sklepach znajdziesz mnóstwo profesjonalnych narzędzi do dekoracji – różnego rodzaju szpachelki, szablony, stemple, wałki do wykonywania faktur i powtarzalnych wzorów.
Przeczytaj również:
