Beton architektoniczny i konstrukcyjny we wnętrzu. Tynk dekoracyjny: beton na ścianie

2018-12-06 16:13

Surowy beton konstrukcyjny podobnie jak beton architektoniczny może być elementem dekoracyjnym. Modne są też dekoracje ścienne z efektem betonu (np. tynk dekoracyjny). Zobacz kilka sposobów na stworzenie betonowych dekoracji w czasie remontu starych lub wykańczania nowych wnętrz.

Imitacja betonu na ścianie
Autor: Piotr Mastalerz Tynk dekoracyjny można wyprofilować tak, że ściana wygląda, jakby była obłożona płytami betonowymi

Coraz częściej sięga się po beton architektoniczny, którego staranność wykonania i receptura pozwalają, żeby pozostawić go w stanie niewykończonym. Pełni on nie tylko funkcję konstrukcyjną, lecz także zdobi wnętrza. Najczęściej betonuje się stropy, podłogi, słupy, schody. Ale z betonu można zrobić także mniejsze elementy we wnętrzu, na przykład fragment ściany lub blat w łazience. Jeśli godzisz się na pozostawienie ich w stanie surowym, jest to wygodne rozwiązanie, bo element z betonu i tak musi być wykonany, a nie musisz go dodatkowo wykańczać. Najczęściej beton architektoniczny jest przygotowywany ze szlachetnej mieszanki, która jest układana w specjalnym deskowaniu i wymaga starannego zawibrowania, aby na powierzchni nie było porów. Efekt betonu w dekoracji ścian można także uzyskać, wykorzystując różnego rodzaju betonowe płyty lub powłoki wykończeniowe, na przykład mineralne tynki dekoracyjne, tynki modyfikowane polimerami, farby strukturalne udające beton. Takie rozwiązanie stosuje się na przygotowanym podłożu, którym jest najczęściej tynk.

Beton architekotniczny
Autor: Michał Przeździk Beton architektoniczny, betonowe płyty lub imitujące ten materiał tynki i farby dekoracyjne wpisują się w aktualną modę na szarości i monochromatyczne wykończenie wnętrza

Beton architektoniczny we wnętrzu

Może nim być zwykła mieszanka do wykonywania elementów konstrukcyjnych. Po ułożeniu powstanie element koloru szarego. Do celów dekoracyjnych może być przygotowana specjalna mieszanka według receptury opisanej w projekcie, zawierająca na przykład cement biały, który sprawi, że beton będzie jaśniejszy, nawet biały. Można dodać barwniki. Do przygotowywania betonu architektonicznego najczęściej używa się cementu niższej klasy (CEM III), tak zwanego hutniczego, ale w większej ilości, żeby uzyskać odpowiednią wytrzymałość elementów. Jest jasny i daje jasne odcienie betonu. Co ważne, taki cement wolniej wiąże, więc nie ma zagrożenia, że na powierzchni pojawią się spękania.

Faktura betonu

Zależy od sposobu i rodzaju deskowania.

  • Jeśli użyjesz desek, na gotowej powierzchni powstanie wyraźny wzór słojów drewna.
  • Gdy blaty zostaną niezbyt precyzyjnie zbite i połączone ze sobą, na krawędziach mogą się utworzyć grube grzbiety zastygłego betonu.
  • Gdy chcesz wyraźnej faktury zastosuj którys z systemów deskowań pozwalających uzyskać beton różnorodnie fakturowany dzięki wykorzystaniu matryc strukturalnych naśladujących wzory różnych materiałów.

Jeżeli chcesz uzyskać gładką powierzchnię, należy zastosować systemowe deskowanie z płyt stalowych lub sklejki wodoodpornej i dopilnować precyzyjnego połączenia poszczególnych elementów. Gdy zależyci  na gładkości betonu, trzeba zamówić odpowiednią mieszankę. Są do niej dodawane specjalne dodatki uplastyczniające. Nie mniej istotne jest posmarowanie blatów deskowania preparatem zapobiegającym przywieraniu mieszanki. Jeśli powierzchnia ma być gładka, można zastosować również tak zwany beton samozagęszczalny. Jest on rzadszy niż tradycyjne mieszanki, więc dokładniej wypełnia deskowanie. Nie wymaga wibrowania, bo zagęszcza się pod wpływem własnego ciężaru, a składniki mieszanki nie ulegają segregacji i nie opadają na dno. Dzięki temu powstaje równa i gładka struktura o jednolitym wzorze oraz bez porów.

Inne efekty dekoracyjne z betonu

Rodzaj kruszywa także może wpłynąć na efekt dekoracyjny. To ważne, gdy podoba ci się beton porowaty. Inny wzór powstanie z mieszanki z kruszywem owalnym lub łupanym, drobnym bądź grubym. Beton z wzorem uzyskasz także wtedy, kiedy do deskowania wykorzystasz dużo małych płyt o określonym kształcie. Do łączenia elementów deskowania czasem używa się śrub, które zostaną odciśnięte w betonie. Po łbach śrub w narożnikach płyt pozostaną wgłębienia. Taki detal technologiczny często jest zamierzony. Jeśli się taki efekt nie podoba, można je później wypełnić zaślepkami lub zaszpachlować. Gdy nie zadowala cię to, jak wygląda gotowy element z betonu, możesz poddać go piaskowaniu, polerowaniu, szlifowaniu albo wygładzaniu za pomocą szpachli.

Betonowy sufit
Autor: Piotr Mastalerz Sufit z betonu architektonicznego w deskowaniu z tarcicy tworzący płaszczyznę o wyraźnym rysunku

Płyty betonowe

Wyrabia się je z masy cementowo-piaskowej wzmocnionej włóknami szklanymi. Jest poddawana prasowaniu pod ciśnieniem i tak powstają płyty o grubości 1-3 cm. Do niedawna najczęściej na rynku można było znaleźć te najgrubsze, bardzo masywne i ciężkie. Wraz z ulepszaniem technologii coraz więcej producentów oferuje płyty o grubości 0,7-1 cm. Brzegi płyt są cięte na ostro albo wyoblone. Są też takie, które mają wzdłuż obwodu wyprofilowane wyżłobienie lub zrobione otwory do mocowania. W niektórych są wykonane zagłębienia, które wyglądają jak po śrubach montażowych. Można znaleźć też płyty betonowe o niedużych formatach, często nieregularne w kształcie i na dodatek z różnorodnie wyprofilowanym wierzchem. Płyty z betonu są dość ciężkie. Takie o średniej wielkości ważą 15-20 kg, duże – około 50 kg, a największe – prawie 100 kg.  Mocuje się je na klej lub mechanicznie. Do większych płyt lepiej jest użyć kotew albo śrub do betonu.

Tynk dekoracyjny: beton na ścianie

Efekt betonu można uzyskać, wykorzystując specjalne masy tynkarskie. Najczęściej są to mineralne masy cementowe z dodatkiem barwników i innych składników odpowiedzialnych za nadawanie faktury, na przykład specjalnie wybranych piasków. Od wielkości ich ziarna zależy efekt dekoracyjny. Dodatki wiążące sprawiają, że masa układa się w odpowiednie struktury. Są to produkty gruboziarniste przeznaczone do układania na ścianach i sufitach. Na rynku pojawiła się nowa grupa produktów – modyfikowane polimerami. Ich podstawę stanowi również masa cementowa, ale stosuje się znacznie drobniejsze wypełnienie. Można je układać nie tylko na ścianach i sufitach, lecz także na schodach i podłogach. W łazience taką masą można pokryć blat pod umywalkę, ściany wewnątrz brodzika, a nawet wykończyć nią wannę.

Wykańczanie powierzchni tynku: beton na ścianie

Często nie kończy się na nałożeniu masy tynkarskiej. Producent poleca jeszcze dodatkowe warstwy wykończeniowe, na przykład polakierowanie tynku lub pokrycie go woskiem. Preparaty modyfikowane polimerami położone na podłodze bądź schodach warto pokryć warstwą farby poliuretanowej, wosku albo preparatu antypoślizgowego. Tynki mineralne wykorzystane w pomieszczeniach wilgotnych wymagają dodatkowego zabezpieczenia impregnatem hydrofobowym. Podczas wykonywania tynków dekoracyjnych możesz także popuścić wodze fantazji i wymyślić własną metodę nakładania oryginalnymi narzędziami. Dobrze jest to zrobić najpierw na próbę, żeby można było ten fragment poprawić lub w ostateczności zasłonić, gdyby rezultat nas nie zadowolił.

Farby dekoracyjne imitujące beton na ścianie

Mineralne farby dyspersyjne zawierają modyfikatory sprawiające, że pigment nie rozkłada się równo i gładko na ścianie, ale powstają liczne smugi, miejsca ciemniejsze i jaśniejsze. Można nawet uzyskać wzór wżerów w betonie. Dodatki mineralne tworzą strukturę drobnoziarnistą. Farbę nanosi się wałkiem. Pierwszą warstwę można od razu wygładzić pacą stalową na grubość ziarna. W drugiej warstwie można dodatkowo ukształtować szpachlą zagłębienia, zgrubienia imitujące beton nakładany ręcznie. Ich kształt będzie zależał od zastosowanego narzędzia. Kiedy warstwa będzie przesychać, można ją wygładzić pacą albo przetrzeć gąbką, żeby nadać jej strukturę. Po wyschnięciu farby ścianę trzeba obmieść szczotką, żeby zebrać z powierzchni niezwiązane ziarna piasku. Warstwa farby dekoracyjnej także wymaga jeszcze wykończenia, na przykład transparentnym lub barwnym lakierem albo woskiem.