Jak zaplanować docieplenie domu. Nowy system ociepleniowy na starym budynku

Domy ocieplone 5-centymetrową warstwą styropianu spełniały kiedyś wymagania przepisów i oczekiwania mieszkańców. Dziś to stanowczo za mało. Jak przeprowadzić docieplanie domu? Czy zrywać starą izolację termiczną, czy dołożyć nowy system ociepleniowy?

Zobacz galerię 3 zdjęcia

Autor: Sto-Ispo

W niektórych przypadkach, nowe ocieplenie domu można ułożyć na starej warstwie termoizolacyjnej

Ocieplanie domu od nowa

Można usunąć stare ocieplenie i zacząć termoizolację od gołych murów. Niestety demontaż starego ocieplenia jest drogi. Na tym wydatki się nie kończą. Należy bowiem zamówić kontenery na powstałe przy tym odpadki. Z jednego, typowego peerelowskiego domu-kostki, zostanie zerwane 150-180 m² ocieplenia. To około 10 m³ odpadków. Potrzebne więc będą dwa kontenery – o pojemności 7 i 5 m³. Decydując się na demontaż trzeba usunąć wszystkie kawałki styropianu i każdy fragment stwardniałego kleju. Podłoże pod nowy system ociepleniowy musi być bowiem suche, czyste i nośne. Pod ociepleniem można znaleźć różne niespodzianki:

• wilgotny mur – w tej sytuacji należy odłożyć ocieplanie na dalszy plan, a zacząć od sprawdzenia, skąd się wzięła wilgoć. Po dokonaniu odpowiednich napraw musisz osuszyć ściany;
• stary odpadający tynk – trzeba go skuć ze ściany, bo nie jest wystarczająco nośny. Gdy tylko w kilku miejscach widać dziury lub pęknięcia, można je zaszpachlować zaprawą naprawczą dobraną do rodzaju tynku. Tynk można też ustabilizować specjalnymi kołkami o szerokich tarczach i dopiero po takim przygotowaniu rozpocząć układanie ocieplenia;
• cegły – jeśli mają nie do końca wypełnione spoiny, przed ocieplaniem warto wyrównać ściany, nanosząc na nie tynk podkładowy, najlepiej cementowy lub cementowo-wapienny. Wypełnisz w ten sposób szpary między cegłami.

Układanie ocieplenia na ociepleniu

Odbywa się to niemal w identyczny sposób jak podczas mocowania systemu na nowym budynku. Dodatkową warstwę termoizolacji przykleja się do starego tynku i kołkuje. Kołki są tu niezbędne. W tym przypadku niezbędna będzie też wymiana parapetów zewnętrznych na szersze i wymiana obróbek blacharskich dachu – jeśli jest to dach płaski lub nie ma szerokiego okapu. Nową warstwę ocieplenia można zamocować na tynku ułożonym na starej warstwie termoizolacyjnej. Oczywiście musi być ona solidnie połączona ze ścianą. Przed układaniem ocieplenia na ociepleniu zaleca się też zrobić tak zwane odkrywki. Pozwolą się one zorientować, czym ocieplono dom, w jakim stanie jest termoizolacja i jak była mocowana. Nawet gdyby się okazało, że gdzieniegdzie termoizolacja straciła kontakt z podłożem, taniej będzie ją dokołkować, niż usuwać. Kołki najlepiej kotwić w warstwie ocieplenia po zerwaniu starego tynku i warstwy zbrojonej. Jeśli jednak trudno go oderwać od podłoża – kołkuje się przez tynk.

Kłopoty z oknami

Problem możesz mieć z oknami. Po dołożeniu ocieplenia otwory staną się głębsze. Będą też niższe i węższe, bo będziesz przecież docieplać także glify, dodając tam dodatkową warstwę ocieplenia o grubości minimum 2 cm. Na zawężenie otworu nic nie poradzisz, zresztą może to być nawet korzystne (pod warunkiem że ocieplenie nie utrudni otwierania okna, którego skrzydła poruszają się na zewnątrz). Lepiej otulona rama to w końcu mniejszy mostek termiczny wokół okna. Możesz też wymontować okna, aby przed dokładaniem ocieplenia zamocować je w jego warstwie, wykorzystując nowoczesne metody umożliwiające oparcie ościeżnic poza murem. Obecnie coraz częściej montuje się tak stolarkę w nowych budynkach ocieplanych od zewnątrz. Dobrze bowiem, gdy okna są jak najbliżej termoizolacji. Zmniejsza się wtedy ucieczka ciepła przez mostek termiczny wokół ościeżnicy.

Jaki system ociepleniowy wybrać

Najczęściej ściany ociepla się, korzystając z systemów ociepleniowych ETICS. System taki to zestaw produktów do montażu ocieplenia i wykończenia ścian zewnętrznych. Obejmuje klej do styropianu, podkład tynkarski, tynk cienkowarstwowy, farbę podkładową, preparat gruntujący, farbę elewacyjną, siatkę z włókna szklanego do zbrojenia podkładu tynkarskiego. Niektóre firmy oferują również płyty termoizolacyjne i kołki do ich łączenia z murem. Inne ograniczają się jedynie do wskazania wymagań, jakie powinny spełniać materiał i kołki. Jeśli zerwałeś ocieplenie, a dom jest stary, radzimy zastosować system ociepleniowy z wełną mineralną. Zapewni on ścianom paroprzepuszczalność, co w takich budynkach bywa korzystne. Pamiętajmy jednak o tym, że wełna do ocieplania ścian metodą ETICS jest około 30% droższa od styropianu. Jeżeli na ścianie jest już ocieplenie, a ty dokładasz kolejną jego warstwę, wybierz system ze styropianem, zwłaszcza że i tak prawie na pewno dom jest ocieplony tym samym materiałem (stare budynki rzadko są ocieplone wełną).

Jak najcieńsze ocieplenie

Choć brzmi to nieco prowokacyjnie, ma sens. Ocieplenie nie musi być bowiem bardzo grube, żeby spełniło swoje zadanie. Audytor musi dobrać jego optymalną grubość. Do wyboru jest wiele materiałów termoizolacyjnych o różnym współczynniku przewodzenia ciepła λ. Warto się zdecydować na ten o jak najniższej jego wartości – dzięki temu warstwa ocieplenia będzie cieńsza (przy zachowaniu oczekiwanej izolacyjności). Jest to ważne, ponieważ: 

• w przypadku dokładania ocieplenia na ocieplenie nowa warstwa musi być jak najcieńsza, żeby jak najmniej obciążać stary system;
• cienka warstwa sprawi, że otwory okienne i drzwiowe nie staną się zbyt głębokie;
• im cieńsza będzie warstwa, tym mniejsze ryzyko, że przy dachach bez okapu ocieplenie będzie wystawać poza obrys połaci dachowych;
• im mniejszą grubość ma warstwa ocieplenia, tym krótsze, a więc i tańsze kołki do stabilizowania termoizolacji będą potrzebne.

Wcale nie jest prawdą, że im grubsze ocieplenie, tym lepiej. Liczy się bowiem grubość efektywna, czyli taka, przy której ściana uzyskuje jak najlepszą izolacyjność termiczną. Badania dowodzą, że po przekroczeniu tej grubości izolacyjność się poprawia, ale w minimalnym stopniu, nieproporcjonalnie do kosztów każdego kolejnego centymetra grubości warstwy.

Radosław Murat