Wiercenie w metalu: wiertła do metalu i zasady ich użycia
Jak poprawnie wiercić w metalu? Dla początkującego majsterkowicza metal do dość trudny materiał. Żeby bez problemów wiercić w metalu otwory, trzeba kupić odpowiednie wiertła i opanować technologię wiercenia.
Na pozór nic prostszego – pójść do sklepu, kupić wiertło do metalu, podczepić do wiertarki i zamieniać metal w ser szwajcarski. Z takim podejściem prędko się rozczarujesz i zniechęcisz do dalszego wiercenia. Żeby szybko i skutecznie wiercić w metalu, zwłaszcza w twardym, nie niszcząc przy tym sprzętu, trzeba się dobrze przygotować merytorycznie i zainwestować w odpowiednie wiertła.
Wiercenie w metalu miękkim
To akurat nie jest skomplikowane. Wystarczą do tego tanie wiertła z marketu. Oczywiście muszą to być specjalne wiertła do metalu. Te mają trzpień walcowany lub sześciokątny. Nie ma takich wierteł z uchwytami SDS, bo w metalu wiercimy bez udaru. SDSy są natomiast przeznaczone do młotowiertarek z udarem pneumatycznym, wykorzystywanym przy wierceniu w betonie, cegle, bloczkach silikatowych.
Wiertła do metalu produkuje się przeważnie ze stali węglowej lub chromowanej HSS – czyli szybkotnącej. Zazwyczaj mają średnicę od 0,3 do 20 mm i długość dochodzącą do 200 mm. Do metali miękkich, do których zalicza się m.in. mosiądz, aluminium i miedź wystarczą wiertła walcowane lub podszlifowywane, ewentualnie takie, które mają szlifowaną jedynie końcówkę roboczą. Gdy masz w planach częste wiercenie i nie chcesz by wiertło się szybko zużyło – kup wiertło powlekane azotkiem tynku, mające oznaczenie TiN. Pamiętaj jednak, że wiertła z taką powłoką, jeśli zechcesz ich używać do wiercenia w stopach aluminium, muszą być w trakcie pracy chłodzone specjalnym olejem (najlepiej w sprayu), który też zmniejsza tarcie w trakcie wiercenia.
Polecany artykuł:
Warto przeczytać!
Jakie wiertła do wiercenia w metalu twardym
Zwykłe, tanie wiertła do metalu polegną w starciu ze stalowymi płaskownikami, kątownikami, kształtownikami, a co dopiero ze stalą kwasoodporną, żaroodporną, nierdzewną lub niskostopową albo z żeliwem. Wiercenie nimi będzie przebiegało bardzo powolnie. Szybko też ulegną stępieniu. Tu potrzebne są wiertła szlifowane, zawierające dodatek kobaltu (na ogół 5%), dający im większą odporność na nagrzewanie, do którego dochodzi podczas tarcia o twardy metal. Oznaczane są HHS Co.
Polecić warto wiertła ze szpicem samocentrującym, bo nie mają one tendencji ślizgania się po powierzchni w pierwszej fazie wiercenia. Do najtwardszych metali potrzeba drogich wierteł, w całości wytwarzanych z węglików spiekanych, czyli spieków metali trudnotopliwych – wolframu, tytanu lub kobaltu. W metalu, zwłaszcza w jego twardych odmianach, musisz wiercić wolno. Prędkość wiertarki ustaw na niskie obroty - tym niższe, im większa średnica wiertła. Wiercąc dociskaj mocno wiertło do materiału, utrzymując jednocześnie pozycje prostopadłą do otworu.
Przeczytaj też:
- 15 narzędzi, które musisz mieć w domowym warsztacie >>>
- Narzędzia do cięcia płytek - jakie wybrać? >>>
Obserwuj, jakie wióry powstają. Małe wiórki lub metalowy pył, to znak, że wiercisz za szybko. Potwierdzeniem dobrze dobranej prędkości będą długie skręcone wióry. Duża prędkość da efekt odwrotny od oczekiwanego, a co gorsza doprowadzić może do rozhartowania lub złamania wiertła. Wstępne nawiercanie wiertłem o małej średnicy sprawi, że szersze wiertło nie będzie się na początku ślizgać po metalu. Najlepiej, jeśli przewiercany element uda się ustabilizować w imadle i wiercić w nim od góry. Łatwo wtedy wywrzeć odpowiedni nacisk. W takiej sytuacji najlepiej sprawdzą się wiertarki kolumnowe lub zwykłe, ale zamocowane na statywie.
Polecany artykuł:
Wiercenie w blasze
Do blachy potrzebować będziesz wierteł o dużym kącie wierzchołkowym. Zwykłe wiertła mogą niestety deformować blachę wokół otworów, zwłaszcza gdy ma grubość poniżej 1 mm lub jest miękka. Najlepsze są tu wiertła stopniowe, zwłaszcza gdy masz w planach szybkie wykonanie szeregu precyzyjnych otworów o kilku powtarzalnych średnicach. Będziesz mógł robić na przemian otwory większe i mniejsze nie musząc za każdym razem zmieniać wierteł. Wiertło stopniowe ma budowę schodkową. Podziałka na boku wskazuje poszczególne średnice.
Polecany artykuł:
Wiertła do metalu specjalistyczne
- CNC – ich ostrze jest specjalnie wyprofilowane, aby łatwo dało się robić otwory w rurach.
- Precyzyjne – wiertła do wykonywania otworów o bardzo równej krawędzi, w metalach twardych.
- Dwustronne – te wiertła mają ostrza po obu stronach trzpienia. Dzięki temu posłużą dwa razy dłużej. Są polecane do cienkich blach. Używa się ich przeważnie do nawiercania otworów pod nity. Mają długość do 62 mm i średnicę 3-6 mm.
- Długie – od 200 do 300 mm. Takie wiertła do metalu wykorzystywane bywają tam, gdzie wiertła standardowe nie sięgają.
- Frezujące – wiertła, które umożliwiają wiercenie w każdym kierunku i pod dowolnym kątem.
Polecany artykuł:
