Winnik zmienny (Ampelopsis brevipedunculata) to pnącze występujące naturalnie we wschodniej Azji. Porasta zbocza górskie. W Polsce jest uprawiany, chociaż nie należy do czołówki najpopularniejszych pnączy. To atrakcyjna, nieekspansywna roślina, która wprowadzi większą różnorodność do ogrodu, a pełnię swojej krasy ukazuje jesienią. Czym charakteryzuje się winnik zmienny?
Spis treści
- Jak wygląda winnik zmienny?
- Najważniejsze wymagania winnika: stanowisko, podłoże, mrozoodporność
- Uprawa winnika zmiennego – najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne
- Zastosowanie winnika zmiennego w ogrodzie
Jak wygląda winnik zmienny?
Winnik zmienny to kuzyn dobrze nam znanej winorośli. Ma trójklapowe lub pięcioklapowe liście, o ząbkowanych brzegach (podobne do liści winorośli) i ciemnozielonej barwie i nieco błyszczącej powierzchni.
Winnik kwitnie latem, najczęściej od lipca, ale jego kwiaty są niepozorne (małe i zielonkawe). Pod koniec lata i jesienią pojawiają się atrakcyjne, okrągłe owoce średnicy 5-8 mm, tworzące grona. Dojrzewają nierównomiernie. Początkowo mają barwę białą, zielonkawą, lekko żółtą, po dojrzeniu niebieskofioletową lub turkusową. U niektórych odmian przebarwiają się także na różowo. Dla człowieka są lekko trujące. Pędy winnika zmiennego osiągają do 4 m długości. Niższe rozmiary osiąga odmiana 'Elegans', która zwykle nie przekracza 2-3 m długości.
Przeczytaj też: Krzewy z czerwonymi owocami - jesienna ozdoba i pożywienie dla ptaków >>>
Najważniejsze wymagania winnika: stanowisko, podłoże, mrozoodporność
- Winnik zmienny jest tolerancyjny względem stanowiska. Rośnie w miejscach słonecznych, lekko zacienionych i w półcieniu. W dobrych warunkach świetlnych obficie kwitnie i tym samym zawiązuje więcej owoców, które w dodatku są lepiej wybarwione.
- Optymalne dla winnika jest żyzne, próchnicze podłoże. Roślina toleruje słabsze typy gleb, poza podmokłymi.
- Winnik jest wystarczająco mrozoodporny, by uprawiać go w Polsce. W chłodniejszych rejonach zaleca się go na wszelki wypadek osłaniać. Problemem mogą być także anomalie pogodowe w okresie zimowym.
Uprawa winnika zmiennego – najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne
Sadzenie winnika. Zabieg wykonuje się na początku jesieni lub wiosną. Zaleca się wybierać stanowisko zaciszne. Na dnie dołka warto usypać warstwę kompostu. Winnik można posadzić go w ziemi w dużej donicy. Gdy korzenie mają ograniczone miejsce do rozwoju, pnącze lepiej kwitnie i owocuje. W przypadku, gdy podłoże jest ciężkie, mało przepuszczalne, trzeba wcześniej wykonać drenaż.
Podlewanie winnika. Winnik źle reaguje na niedobór wody, wtedy dochodzi do gubienia liści. Dlatego w czasie długo utrzymującej się bezdeszczowej pogody zaleca się go podlewać. Jednocześnie nie można zalewać korzeni. Nadmiar wody jest również szkodliwy (gnicie korzeni i występowanie chorób grzybowych).
Nawożenie winnika. Roślinę można sporadycznie dokarmiać nawozami organicznymi. Intensywne nawożenie mineralne nie jest konieczne.
Ściółkowanie winnika. To korzystny zabieg, gdyż ogranicza wyparowywanie wody z gleby, a przy okazji zmniejsza zachwaszczenie.
Ochrona winnika przed mrozem. Pnącze warto przez kilka pierwszych lat osłaniać stosując grubą (nawet 10-centymetrową) warstwę ściółki okrywającej.
Cięcie winnika. Gatunek znosi nawet intensywny zabieg. Wykonuje się go pod koniec zimy (luty–marzec). Młodym roślinom skraca się pędy na 3-4-tym oczkiem. To powoduje lepsze krzewienie.
Rozmnażanie winnika. Sadzonki z 1-2 parami liści pobiera się na przełomie czerwca i lipca. Należy umieścić je w torfie i przez cały okres uprawy utrzymywać umiarkowaną wilgotność podłoża. Zwykle rośliny wysadza się do gruntu dopiero wiosną przyszłego roku. Powinny mieć przynajmniej 20 cm wysokości. Oprócz tego można przygiąć pędy do ziemi, a po ukorzenieniu oddzielić je od rośliny matecznej.
Rozmnażanie drzew i krzewów przez sadzonki zielne i półzdrewniałe >>>
Zastosowanie winnika zmiennego w ogrodzie
Winnik zmienny jest w Polsce mało popularny, głównie ze względu na małe rozmiary pnącza. Warto go komponować z pnączami ozdobnymi z kwiatów, zwłaszcza, że najpiękniej prezentuje się jesienią (a pnącza kwitnące - wiosną i latem). Nadaje się do dekoracji elementów małej architektury. Efektownie prezentuje się na kratownicach i trejażach. Można go wykorzystać do osłaniania brzydkich miejsc w ogrodzie. Pasuje do wielu stylów urządzania ogrodów, z wyszczególnieniem orientalnego. Wprowadza naturalistyczny akcent.
Trzeba jednak rozważyć uprawę, jeśli w ogrodzie przebywają małe dzieci. Owoce przypominają nieco winorośl, może dojść do pomyłki.
Poznaj też inne atrakcyjne pnącza:
- Glicynia - pnącze o pięknych kwiatach >>>
- Wiciokrzew japoński, pomorski, zaostrzony i inne popularne gatunki wiciokrzewów >>>
- Kokornak wielkolistny – pnącze o dużych liściach >>>
- Hortensja pnąca – uprawa, pielęgnacja, zastosowanie w ogrodzie, ciekawe odmiany >>>
- Powojniki - wymagania, pielęgnacja i gatunki powojników >>>

i