Lewkonie w ogrodzie - jak uprawiać? do ogrodu - gatunki lewkonii, uprawa, pielęgnacja, zastosowanie w ogrodzie
Lewkonie to kwiaty, które kojarzą się głównie z babcinym ogrodem. I chociaż faktycznie były popularnymi roślinami wiejskimi, dzisiaj znów powracają do łask, zachwycając nas pięknymi kwiatami i upojnym zapachem. Jak uprawiać lewkonie w ogrodzie?
Spis treści
Lewkonie należą do rodzaju skupiającego ponad 50 gatunków roślin, jednak w uprawie spotyka się zaledwie dwa z nich:
- lewkonię długopłatkową (dwurożną, Matthiola longipetala),
- lewkonię letnią (Matthiola incana),
Mimo iż oba gatunki są blisko spokrewnione, wyglądają inaczej i mają inne zastosowanie. Popularniejsza z nich jest lewkonia dwurożna, znana bardziej jako maciejka.
Autor: GettyImages
Lewkonia letnia
Lewkonia dwurożna - maciejka
Niewielkie, liliowe, pojedyncze kwiaty maciejki, rozwijające się na cienkich, wiotkich, rozgałęzionych pędach (wys. 20-30 cm) od czerwca do jesieni, nie są szczególnie dekoracyjne, za to wieczorami zachwycają obłędnym zapachem. Jeśli jednak chcemy się nim cieszyć, musimy bardzo starannie wybrać dla rośliny miejsce uprawy, gdyż jest dość wymagająca i na złym stanowisku nie będzie rosła ani kwitła. Lewkonia dwurożna jest rośliną jednoroczną, uprawianą z siewu nasion wprost do gruntu. Jej nasiona wysiewa się na przełomie kwietnia i maja, najlepiej w 2-3 transzach (w odstępie około 2 tygodni). Jeśli maciejka ma dobrze się rozwijać, potrzebuje słonecznego lub półcienistego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, piaszczysto-gliniastej, stale lekko wilgotnej gleby o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie. Rośliny nie znoszą suszy ani jałowej gleby, dlatego w okresach bezdeszczowych bezwzględnie wymagają podlewania. W sezonie warto je też zasilać wieloskładnikowymi nawozami dla roślin kwitnących.
>>Przeczytaj też: Jakie rośliny sadzić przy miejscu wypoczynku w ogrodzie
Mimo swojego zniewalającego zapachu, maciejka nie jest rośliną szczególnie dekoracyjną (ze względu na małe kwiaty i trochę nieporządny pokrój), dlatego nie nadaje się do sadzenia w centralnym punkcie rabaty lub na eksponowanym stanowisku. Doskonale sprawdza się natomiast na obwódkach, okalających miejsce wypoczynku, altanę lub rabatę w pobliżu tarasu. Może być też wysiewana do doniczek na balkonach i tarasach.Niestety, maciejka nie nadaje się na kwiat cięty, dlatego jeśli chcemy podziwiać jej zapach także w mieszkaniu, wysiejemy ją do doniczki i ustawmy na balkonie w pobliżu uchylonych drzwi lub otwartego okna domu. Wieczorem zapach maciejki jest tak intensywny, że z pewnością będzie wyczuwalny także w mieszkaniu.
Lewkonia letnia
Zupełnie inaczej wygląda sprawa z lewkonią letnią (łac. Matthiola incana), która przez wielu uprawiana jest głównie dla dekoracyjnych kwiatów. Gatunek dorasta do około 50 cm wysokości i nie jest dużo bardziej efektowny od swojej kuzynki, ale już jej odmiany ozdobne urzekają urodą. Mogą mieć różną wysokość (25-100 cm), jeden lub kilka pędów i pełne lub pojedyncze kwiaty w wielu atrakcyjnych barwach: m.in. białej, różowej, fioletowej, czerwonej, amarantowej, kremowej, żółtej, pomarańczowej. Najładniejsze są odmiany lewkonii letniej o pełnych kwiatach, bardzo gęsto oblepiających gałązkę i tworzących na szczycie wzniesionej łodygi barwny kłos. Należą do nich między innymi odmiany: 'Mera', 'Varsovia', 'Hala', 'Lavender', 'Dora', 'Diablo', 'Lolita', 'Juka', 'Bara', 'Antar'.
Ze względu na swoje piękne kwiaty, lewkonia letnia ma więcej zastosowań niż jej kuzynka. Poza tym, że nadaje się na kwiat cięty (w wazonie dłużej utrzymuje świeżość, jeśli zostanie umieszczona w wodzie wraz z korzeniem), może być też wspaniałą ozdobą letniej rabaty, wypełnieniem pustych miejsc między bylinami lub dekoracją balkonowych skrzynek (odmiany karłowe).
Przeczytaj też:
Wymagania lewkonii
Lewkonia letnia kwitnie od czerwca do późnej jesieni, ale jeśli chcemy przez cały sezon cieszyć się jej pięknymi kwiatami, musimy o nią troskliwie zadbać, gdyż jest dość wymagająca. Oczekuje słonecznego, ciepłego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby zasobnej w wapń. Ponieważ płytko się korzeni, nie znosi suszy i w okresach bezdeszczowych wymaga podlewania. Jest też dość żarłoczna, dlatego w sezonie oczekuje systematycznego zasilania nawozami wieloskładnikowymi, przeznaczonymi dla roślin kwitnących.
Lewkonia - uprawa
Lewkonia letnia z natury jest byliną, ale ponieważ nie znosi mrozów, w naszym klimacie uprawiana jest jako roślina jednoroczna. Jej nasiona wysiewa się do skrzynek w marcu i przetrzymuje w pomieszczeniu. Kiedy siewki podrosną, wykonuje się selekcję, pozostawiając jedynie rośliny o jasnych, dużych liściach, które dadzą pełne kwiaty (tzw. wskaźnik pełności). Zabieg jest istotny dlatego, że tylko 50-60 proc. roślin uzyskanych z siewu wyda pełne kwiaty (nasiona zbiera się wyłącznie z roślin o kwiatach pojedynczych, gdyż pełne są sterylne).
Samodzielne rozmnażanie lewkonii z nasion jest jednak dość trudne (rośliny oczekują zróżnicowanych temperatur i warunków podczas kiełkowania), dlatego lepiej uprawiać je z gotowych sadzonek, zakupionych u producenta i wysadzonych do gruntu w drugiej połowie maja.
Uprawiając zaliczane do kapustowatych lewkonie należy jednak pamiętać, aby nigdy nie sadzić ich na stanowisku zajmowanym wcześniej przez inne rośliny z tej rodziny, gdyż istnieje duże ryzyko przeniesienia na kwiaty wspólnych chorób i szkodników (przerwa powinna wynosić ok. 4 lat).
