Iksja ogrodowa - jak uprawiać iksję w ogrodzie? Czy iksję trzeba wykopywać przed zimą?
Iksja (Ixia) to atrakcyjna roślina bulwiasta o ozdobnych, różnokolorowych kwiatach. Dość rzadko jest uprawiana w ogrodach, a szkoda, bo to atrakcyjna roślina. Kiedy sadzić iksję i jak ją uprawiać? Czy iksja zimuje w gruncie?
Autor: GettyImages
Iksja to urocza roślina
Spis treści
- Jak wygląda iksja ogrodowa?
- Ixia kwiat - kiedy kwitnie iksja?
- Ixia odmiany
- Wymagania, uprawa i pielęgnacja iksji
- Iksja ogrodowa sadzenie
- Czy iksję trzeba wykopywać przed zimą?
- Jak rozmnażać iksję?
- Uprawa iksji pod osłonami
- Iksja w doniczce
- Przyspieszona uprawa iksji
- Iksja - zastosowanie
Iksje (łac. Ixia) nazywane też lepniczkami to pięknie kwitnące rośliny bulwiaste, zaliczane do rodziny kosaćcowatych. W naturze spotyka się je głównie w Afryce, ale ze względu na atrakcyjne kwiaty są też uprawiane w wielu innych krajach świata. Znanych jest kilkadziesiąt gatunków iksji, jednak w uprawie spotykany jest przede wszystkim jeden z nich, mieszańcowa iksja ogrodowa.
Jak wygląda iksja ogrodowa?
Iksja ogrodowa może dorastać do 50-60 cm wysokości, tworząc podziemną bulwę, z której w sezonie wegetacyjnym wyrastają zielone, wąskie, mieczowate liście oraz wniesione, nagie, sztywne, nierozgałęzione pędy kwiatowe. Po uszkodzeniu lub złamaniu liści bądź pędów, z rany wydobywa się lepki sok, od którego roślina przyjęła nazwę zwyczajową „lepnica”. Sok może mocno brudzić, a nawet podrażniać skórę, dlatego wszystkie prace pielęgnacyjne wokół rośliny należy wykonywać w rękawiczkach.
Ixia kwiat - kiedy kwitnie iksja?
W zależności od sposobu uprawy, wiosną (IV-V) lub wczesnym latem (VI-VII) iksja rozwija duże, promieniste, sześciopłatkowe, barwne kwiaty, zebrane po kilkanaście na szczytach pędów w kłosowy kwiatostan, przypominający pokrojem kwiatostan mieczyka (kwiaty iksji są jednak dużo mniejsze i delikatniejsze, a ich płatki zdecydowanie węższe i smuklejsze niż płatki kwiatów mieczyka).
Kwiaty iksji w zależności od odmiany mogą być białe, kremowe, żółte, pomarańczowe, różowe, fioletowe, bordowe lub czerwone. Często też mają wewnątrz korony ciemne, brunatnobordowe, rzadziej fioletowoniebieskie, duże oczko.
Ixia odmiany
Istnieje wiele odmian iksii ogrodowej (np. 'Giant', 'Spotlight', 'Yellow Emperor', 'Venus', 'Mabel', 'Blue Bird', 'Rose Emperor'), ale zwykle ich bulwy sprzedawane są w postaci wieloodmianowych mieszanek, rzadziej osobno.
Wymagania, uprawa i pielęgnacja iksji
Iksje w ogrodzie prezentują się wspaniale, ale są też dość wymagające.
- Stanowisko i podłoże dla iksji. Rośliny oczekują słonecznego, ciepłego, osłoniętego od wiatru stanowiska oraz bardzo żyznej, próchniczej, świeżej, przepuszczalnej i stale lekko wilgotnej gleby, najlepiej o obojętnym odczynie pH.
- Nawożenie iksji. W sezonie wegetacyjnym (od wiosny do połowy lipca), rośliny potrzebują też systematycznego zasilania nawozami wieloskładnikowymi oraz kompostem, gdyż obficie kwitną i mają krótki okres wegetacji, w czasie którego muszą zgromadzić w bulwie dostatecznie dużo składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju i przetrwania zimy w dobrej formie.
- Podpieranie iksji. Zdarza się też, że wysokie pędy kwiatowe iksji potrzebują podparcia np. palikami, aby pod ciężarem kwiatów się nie połamały, nie pokładały na ziemi lub nie zdeformowały.
Iksja ogrodowa sadzenie
Sadzenie bulw iksji. W ogrodzie bulwy sadzi się zwykle pod koniec kwietnia lub w maju, najlepiej po minięciu wiosennych przymrozków, gdyż roślina jest ciepłolubna i nie znosi mrozu. Bulwy należy umieścić w podłożu na głębokości równej ich trzykrotnej wysokości. Jeśli zdecydujemy się na taki sposób uprawy, rośliny zakwitną wczesnym latem (VI-VII).
Czy iksję trzeba wykopywać przed zimą?
Wczesną jesienią (IX), jeszcze przed jesiennymi przymrozkami, trzeba będzie wykopać ich bulwy z ziemi, oczyścić z resztek liści i pędów, ułożyć w ażurowych skrzynkach, przysypać torfem, a następnie umieścić w chłodnym (5-8 st.C), ciemnym, przewiewnym pomieszczeniu, gdzie będą mogły bezpiecznie przetrwać zimę. Rośliny nie mogą przez cały rok pozostać w gruncie, gdyż podobnie jak dalie czy mieczyki, nie przetrwają mrozów i przemarzną.
Jak rozmnażać iksję?
Podczas wykopywania bulw, możemy też pobrać z nich bulwki potomne i wykorzystać je do rozmnażania. Wprawdzie w kolejnym roku zakwitną tylko te największe (mające ok. 4 cm w obwodzie), ale pozostałe także możemy posadzić do gruntu, aby w czasie wegetacji podrosły i mogły wydać kwiaty w kolejnym sezonie
Przeczytaj też:
Wysokie rośliny cebulowe: korona cesarska, lilie, acidantera, czosnek ozdobny
Autor: GettyImages
Iksja to urocza roślina
Uprawa iksji pod osłonami
Jeśli jednak nie chcemy czekać na kwiaty iksji aż do lata i pragniemy cieszyć się nimi wcześniej, możemy przyspieszyć kwitnienie roślin uprawiając je pod osłonami. W tym celu późną jesienią (koniec listopada), bulwy sadzimy do doniczek lub bezpośrednio w podłożu w lekko ogrzewanej szklarni, utrzymując w pomieszczeniu temperaturę 5-6 st.C. W tym czasie rośliny podlewamy bardzo skąpo (tylko tyle, aby cebule całkiem nie wyschły) i nie nawozimy. W połowie lutego zwiększamy temperaturę w szklarni do ok. 10-12°C i wznawiamy podlewanie roślin. Tak uprawiane iksje mogą zakwitnąć już w kwietniu lub maju.
Iksja w doniczce
Jeśli iksje były uprawiane w donicach, można wykorzystać je do dekoracji tarasu lub balkonu, wystawiając po zahartowaniu (w maju) na zewnątrz. Kiedy zostały natomiast posadzone w szklarni na zagonach, wiosną można ściąć ich kwiaty do wazonu.
Ogród w pojemnikach: jakie rośliny sadzić w donicach na balkonie i tarasie
Przyspieszona uprawa iksji
Czasami poleca się też przyspieszoną uprawę iksii w ogrodzie i sadzenie jej bulw jesienią (IX-X) bezpośrednio do gruntu, a następnie okrywanie stanowiska grubą warstwą ściółki. W naszym klimacie jest to jednak metoda bardzo ryzykowana i może się udać jedynie w najcieplejszych rejonach kraju, na stanowiskach, gdzie zimą temperatura oscyluje w okolicy 0°C.
Iksja - zastosowanie
Iksja może być uprawiana zarówno w ogrodzie jak i w doniczkach na balkonach i tarasach. Na ogrodowych rabatach najładniej prezentuje się w wieloodmianowych grupach, ale może być też zestawiana z innymi roślinami ozdobnymi np. daliami, petuniami czy krokosmiami. Jej piękne, barwne kwiaty nadają się też do cięcia.
Przeczytaj też:
- Begonia bulwiasta - sadzenie bulw, uprawa, pielęgnacja, zastosowanie begonii bulwiastej
- Tuberoza wonna (bulwiasta) - uprawa w domu i w ogrodzie
Galeria zdjęć: Rośliny bulwiaste niezimujące w gruncie
Autor: photos.com
Dalie
