Dlaczego warzywa korzeniowe rosną w liście, a nie w korzeń? Oto możliwe przyczyny

Warunki uprawy a plon warzyw korzeniowych

Podobnie jak w przypadku innych roślin ogrodowych, właściwy wzrost i rozwój warzyw jest w głównej mierze uzależniony od spełnienia ich wymagań uprawowych czy pielęgnacyjnych. Trzeba więc przede wszystkim pamiętać o wybraniu odpowiednio nasłonecznionego stanowiska, właściwego podłoża, a także konkretnej odmiany i wysiać nasiona we właściwy sposób (z zachowaniem odpowiedniej rozstawy). Najczęstszą przyczyną słabo wykształconej części podziemnej warzyw korzeniowych lub zaburzeń jej rozwoju jest właśnie niedostosowanie warunków uprawy i pielęgnacji (w tym nawożenia) do wymagań danego gatunku. O czym trzeba pamiętać przy uprawie warzyw korzeniowych?

Słaba jakość gleby nie służy warzywom korzeniowym

Bardzo duży wpływ na rozwój, finalny kształt i wartość odżywczą części podziemnej gatunków warzyw korzeniowych ma podłoże – jego właściwości i struktura. Warzywa korzeniowe słabo rosną zarówno w glebie typowo piaszczystej, lekkiej, łatwo przepuszczalnej (szybko traci wilgoć), jak i w glebie zwięzłej, kamienistej lub mokrej, ciężkiej typowo gliniastej (słabo przepuszczalnej). W takich skrajnych warunkach korzenie mają mocno utrudnione warunki rozwoju.

Najlepsza dla warzyw jest gleba gliniasto-piaszczysta, a w razie potrzeby jej słabą strukturę można poprawić przez przekopanie (spulchnienie) i zmieszanie z nawozem organicznym (np. kompostem). Z kolei gleby zbyt ciężkie, mokre, zbite i gliniaste można rozluźnić przez zmieszanie z piaskiem. Istotny jest także odczyn gleby (pH), ponieważ różne gatunki warzyw mogą mieć różne wymagania pod tym względem.

Nieodpowiedni odczyn gleby (np. podłoże zbyt kwaśne) może powodować, że w wyniku zaburzeń procesów biochemicznych korzenie roślin nie będą w stanie przyswoić z podłoża składników odżywczych. Z tego względu warto wcześniej sprawdzić, jakiego pH wymaga dany gatunek warzywa, a jeśli okaże się, że gleba na ogrodowych grządkach jest zbyt kwaśna można zastosować wapnowanie (np. stosując dolomit jesienią poprzedniego roku), by poprawić jej właściwości.

Przeczytaj też: Wapnowanie gleby - kiedy i czym wapnować glebę? Na co pomaga wapnowanie gleby? Jak obliczyć dawkę nawozu?

Zobacz warzywa korzeniowe w galerii zdjęć.

Niedobór światła = słabe plony warzyw

Nie można zapominać o zaplanowaniu uprawy warzyw na stanowisku, gdzie będą miały zapewniony optymalny dostęp światła. Brak światła lub za mała jego ilość w ciągu dnia (w miejscu uprawy np. rzodkiewki, buraków, selera, pietruszki czy marchwi) będą powodowały, że zaburzony zostanie proces fotosyntezy w komórkach roślinnych. Efektem tego jest naturalna reakcja roślin, polegająca na wykształcaniu większej ilości liści i pędów i ich nadmiernym wzroście (wybujałe pędy) w poszukiwaniu światła. Na tej sytuacji tracą oczywiście korzenie i rozwój części nadziemnej jest zahamowany lub słaby.

Za małe odstępy między warzywami to za mało miejsca dla korzeni

Jakość uprawianych warzyw korzeniowych i wielkość ich plonu zależy też od rozsądnego zaplanowania ich sadzenia lub siewu. Chodzi tu szczególnie o stosowanie odpowiedniej rozstawy (odstępów między poszczególnymi roślinami), gdy rosną np. w rzędzie obok siebie. Należy wziąć pod uwagę, że każdy gatunek warzywa korzeniowego, tworząc podziemne zgrubienie potrzebuje odpowiednio dużo miejsca, by było optymalnej wielkości. Jeśli wysiejemy nasiona zbyt gęsto i dodatkowo później nie przerzedzimy młodych siewek (tzw. przerywka), to rosnące w ścisku warzywa nie tylko nie będą miały przestrzeni na rozwój korzenia, ale będą też konkurować ze sobą o wodę i składniki pokarmowe, a dodatkowym efektem będzie nadmierny rozwój liści kosztem części podziemnej. Jak widać, warto nie tylko wybrać odpowiednie odmiany warzyw, ale także przed ich wysiewem lub sadzeniem sprawdzić w jakich odstępach powinny rosnąć konkretne gatunki, by ich plon był jak najlepszy.

Dużo liści a mało korzeni to skutek niewłaściwego nawożenia

W wielu przypadkach uprawa warzyw korzeniowych nie udaje się przez nieprawidłowo zbilansowane nawożenie. Należy pamiętać, że do wykształcania i budowania jadalnej części podziemnej (zgrubień korzeniowych) rośliny potrzebują przede wszystkim fosforu, potasu i innych mikroelementów, natomiast nadmiar azotu może powodować nadmierny przyrost części nadziemnej (liści, pędów) kosztem korzeni. Z tego względu w uprawie warzyw należy ostrożnie dobierać i stosować nawożenie mineralne (wybierać nawozy z przewagą potasu i fosforu), a najkorzystniejszym, bezpiecznym i zdrowym rozwiązaniem będzie odpowiednie przygotowanie gleby (np. jesienią poprzedniego roku) przez zasilenie jej nawozami organicznymi (np. kompost, obornik granulowany). Dzięki temu, ryzyko przenawożenia jest ograniczone niemal do zera, a gleba jest kompleksowo odżywiona we wszystkie makro- i mikroelementy.

Przeczytaj też: Nawozy dla warzyw. Sprawdź jak nawozić warzywa w ogrodowym warzywniku