Spis treści
- Jak nie dopuszczać do żółknięcia i innych problemów u tui?
- Najważniejsze powody żółknięcia tui
- Uprawa w zbyt wilgotnym podłożu to przyczyna żółknięcia tui
- Niedobór magnezu u tui przyczyną ich żółknięcia
- Przyczyną żółknięcia tui może też być niedobór żelaza
- Choroby i szkodniki powodujące żółknięcie żywotników
- Jak ratować żółknące tuje?
- Żółknięcie tui - pytania i odpowiedzi
Jak nie dopuszczać do żółknięcia i innych problemów u tui?
Najważniejszym elementem uprawy żywotników jest staranne przygotowanie podłoża przed posadzeniem, a często jest to bagatelizowane przez właścicieli ogrodów. Podłoże należy użyźnić, zwiększyć jego zasobność w składniki pokarmowe, a jednocześnie utrzymać odpowiednią przepuszczalność. Oznacza to, że na glebach lekkich stosuje się dodatki „wiążące” i poprawiające zdolność do zatrzymywania wody. Ziemię powinno się przekopać (np. glebogryzarką) z zakupionym żyznym podłożem, obornikiem (2-4 kg/m2), a także kompostem.
Natomiast na cięższych, gliniastych glebach problemem jest zbyt mała przepuszczalność i tendencja do tworzenia zastoin wodnych. W tym wypadku podłoże przekopuje się z gruboziarnistym piachem (warstwa nawet 10 cm) i kompostem. Nie zaszkodzi także wykonanie drenażu, np. ze żwiru.
Przed sadzeniem tui warto sprawdzić odczyn gleby w kilku, a nawet kilkunastu obszarach uprawy. Prawidłowe pH gleby dla tui oscyluje w granicach 4,5-5,5. Znaczne odchylenia od optimum (dotyczy gleb zasadowych i silnie zakwaszonych) sprawia, że rośliny m.in. mają problem z pobieraniem wody i składników pokarmowych pomimo ich dostępności w glebie. To często wiąże się z ryzykiem żółknięcia tui.
Przeczytaj też: Czy tuje są szkodliwe dla ludzi? Cała prawda o trujących tujach: fakty i mity!
Najważniejsze powody żółknięcia tui
Do najważniejsze powodów żółknięcia tui należą: uprawa w zbyt wilgotnym podłożu, niedobór magnezu i żelaza, choroby i szkodniki.
Uprawa w zbyt wilgotnym podłożu to przyczyna żółknięcia tui
Żywotniki lubią umiarkowanie wilgotne podłoża, jednak nadmiar wody im szkodzi, podobnie jak wielu innym roślinom. W przypadku zbyt ciężkiego, podmokłego terenu dochodzi do gnicia korzeni. Pierwszym objawem jest żółknięcie tui, a następnie stopniowe zamieranie. Szybko dochodzi wtedy również do porażenia chorobami grzybowymi, szczególnie groźna jest fytoftoroza (rośliny są wtedy nie do odratowania).
Tymczasem sytuacji można zapobiegać przez odpowiednie rozluźnienie podłoża (o tym powyżej) lub wykonanie drenażu. Jednocześnie należy pamiętać, aby tuje podlewać podczas letnich susz i sporadycznie zimą. Długotrwały niedobór wody prowadzi do brązowienia i zasychania łusek (zmodyfikowanych liści) tui. W przypadku żywotników uprawianych w pojemnikach należy sprawdzić czy donice mają odpowiednio duże otwory w dnie na odpływ wody.
Niedobór magnezu u tui przyczyną ich żółknięcia
Niedobór magnezu jest najpierw widoczny na starszych pędach – dochodzi do ich żółknięcia, a następnie brązowienia (jasny odcień). Najbardziej narażone są na to rośliny uprawiane w mocno zakwaszonej glebie. Wymywaniu magnezu sprzyja mała żyzność podłoża. Dlatego do takich sytuacji częściej dochodzi na piaszczystych glebach. Jak temu przeciwdziałać?
- Należy zmierzyć odczyn pH gleby przy tujach, u których występuje żółknięcie.
- Jeśli pH jest zbyt niskie, należy zastosować nawóz wapniowo-magnezowy (optymalny termin zabiegu to jesień).
- Aby szybko zahamować negatywne zmiany (tj. żółknięcie kolejnych pędów) najlepiej roślinę opryskać nawozem zawierającym dużo magnezu. Nawozy dolistne działają szybciej od tradycyjnych, doglebowych.
Przeczytaj też: Jak rozpoznać jakich makro- i mikroelementów brakuje roślinom? Poznaj objawy niedoboru składników mineralnych u roślin
Przyczyną żółknięcia tui może też być niedobór żelaza
Niedobór żelaza u żywotników najpierw widoczny jest u młodych pędów, które bledną, jaśnieją, a następnie żółkną. Występuje chloroza igieł i łusek. Następnie dochodzi do ich zasychania. Problemy z przyswajalnością żelaza najczęściej występują przy niewłaściwym odczynie, zwłaszcza na glebach zasadowych, przenawożonych wapniem i magnezem. Działania „ratujące” są podobne jak powyżej – roślinę należy opryskać nawozem zawierającym żelazo.
i
Choroby i szkodniki powodujące żółknięcie żywotników
Czasem żółknięcie spowodowane jest wystąpieniem choroby (głównie odpowiada za to fytoftoroza) lub żerowaniem szkodników. Mszyce, miseczniki i wiele innych gatunków wysysa sok z pędów tui powodując powstawanie jasnych plam: początkowo drobnych, z czasem powiększających się. Łuski nie są jednak całkowicie żółte, lecz bardziej „marmurkowe”. I przyczyny są łatwiejsze do rozpoznania – po prostu szuka się szkodników. Często znajdują się na spodniej, niewidocznej stronie łusek lub we wnętrzu korony. Mszyce i inne szkodniki należące do tej rodziny łatwo rozpoznać, gdyż wydzielają lepką substancję - spadź.
Przeczytaj też: Oprysk na mszyce - jak zrobić domowy sposobem naturalny środek na mszyce?
Jak ratować żółknące tuje?
Kluczem do ograniczenia szkód jest rozpoznanie przyczyny i przeciwdziałanie (wprowadzenie czynnika, którego roślinie brakuje lub ograniczenie czynnika, który jest w nadmiarze). Problem zazwyczaj leży w glebie. Wykonywane działania przeciwdziałają przyszłym szkodom. Nie da się odwrócić niekorzystnych zmian, które już zaszły (tj. zazielenić zżółknięte pędy). W takim przypadku najlepiej odczekać kilka tygodni, by zobaczyć, czy nie dochodzi do dalszego żółknięcia, a żywotnik odzyskuje wigor, a następnie przyciąć zżółknięte i brązowe fragmenty.
Uszkodzonym roślinom warto zaaplikować szczepionki mikoryzowe. Symbioza z grzybami poprawia ich zdolność do regeneracji. Mocno uszkodzone tuje zazwyczaj wymienia się na nowe. Przy wystąpieniu fytoftorozy nie ma co czekać. Roślinę usuwa się, a sąsiadujące – na wszelki wypadek – opryskuje preparatem grzybobójczym.
Przeczytaj też: Kiedy ciąć tuje? Jak przycinać tuje, żeby były gęste?
Żółknięcie tui - pytania i odpowiedzi
- Co robić, gdy tuje żółkną od wewnątrz? Kiedy lepiej usuwać żółte igliwie: jesienią czy wiosną?
Żółknięcie żywotników wewnątrz krzewów jest naturalnym objawem zrzucania 3-letnich gałązek. Gdy żółknięcie i opadanie uzewnętrznia się na młodszych gałązkach mamy do czynienia z chorobą grzybową. W pierwszym przypadku proponuję wczesną wiosną wygrabić nadmiar opadniętych gałązek, w drugim podlewać rośliny zapobiegawczo Previcur wg instrukcji na opakowaniu - radzi ekspert: Przemysław Sochański.
- U tui w doniczce żółkną końcówki igieł. Czy można coś na to poradzić, czy to jakaś choroba?
Podłoże w donicy z tują powinno być lekko wilgotne, ale nie mokre. Trzeba sprawdzić, czy korzenie nie stoją w wodzie, bo to oznacza, że roślina się dusi. Ratunkiem dla niej będzie ograniczenie podlewania – powinno pomóc. Należy obserwować roślinę, bo powód żółknięcia może być inny: od kilku lat zniszczenia wśród roślin (zwłaszcza iglastych ) sieje choroba grzybowa – fytoftoroza. Objawami są żółknące igły oraz czerniejące pędy (można zdrapać nieco kory z pędu – jeśli pod spodem jest brunatna lub brązowo-czerwona tkanka – roślinę trzeba zniszczyć - radzi ekspert: Anna Skórkowska.
- Tuje 'Brabant' żółkną od środka i igły opadają
Wiele odmian żywotników (tui) brązowieje gwałtownie we wrześniu. Jest to naturalna reakcja roślin na różnego rodzaju sytuacje stresowe (np. brak nawożenia, zbyt obfite podlewanie lub suszę pod koniec lata). Jest to tzw. choroba nieinfekcyjna, która nie wymaga oprysków. Wystarczy otrząsnąć i oczyścić suche gałązki i zapewnić roślinom optymalne warunki uprawy (przez cały sezon wegetacyjny). Jesienne przebarwianie może występować z różnym nasileniem w poszczególnych latach. Rośliny, które były sadzone w tym sezonie, mogą szczególnie mocno zrzucać starsze igły, ponieważ wiąże się to z ich przyjmowaniem się w nowym miejscu. W kolejnych latach rośliny uprawiane w odpowiednich warunkach powinny odbudować igły na ogołoconych pędach. W tej chwili proponuję nawieźć rośliny nawozem jesiennym do iglaków, który wzmocni je przed zimą. Przed nadejściem mrozów warto także obficie nawodnić wszystkie rośliny zimozielone - radzi ekspert: Maciej Aleksandrowicz.
- Dlaczego tuje 'Smaragd' pożółkły?
Pytanie od czytelnika: Na początku września wsadziłem około 300 sztuk tui 'Smaragd'. W momencie zakupu tuje były ładne i zielone. Podczas wsadzania dołek był wykopany duży, ziemię którą użyłem to wymieszany torf z wierzchnią warstwą ziemi 50/50. Przy wsadzaniu korzonki lekko rozgniotłem i moczyłem chwilkę w wodzie, na prawie całość położyłem agrowłókninę i kamienie otoczaki. Na początku października podlałem drzewka nawozem jesiennym do iglaków. Po miesiącu tuje pożółkły. Moje pytanie brzmi: czy to normalne, że tak się dzieje z małymi sadzonkami na jesień? Było też kilka dni przymrozku, może to im zaszkodziło?
Przyczyn lekkiego żółknięcia sadzonek tui 'Smaragd' może być kilka. Po pierwsze rozgniatanie korzeni to nie najlepszy pomysł - mogło to poważnie wpłynąć na tempo przyjmowania się roślin lub zahamowanie odżywiania przez uszkodzone korzenie. Można lekko rozluźnić bryłę korzeniową przy sadzeniu i to wszystko. Być może jednak odczyn gleby nie jest dobry dla roślin i po zetknięciu się z zupełnie innym środowiskiem niż do tej pory, reagują właśnie w ten sposób. Dla żywotników (tui) pH powinno wynosić 5,5-6,5. Być może w glebie jest też nadmiar wilgoci, który nie służy młodym sadzonkom (szczególnie roślin iglastych). Lekki przymrozek raczej nie zaszkodziłby w takiej formie roślinom - radzi ekspert: Maciej Aleksandrowicz.
- Tuje 'Columna' żółkną
Pytanie od czytelnika: Miesiąc temu posadziłem w ogrodzie kilkanaście dużych tui (ok. 220 cm wysokości) - część od wschodu, część od południowego zachodu. Kilka dni temu zauważyłem, że niektóre z nich zaczynają żółknąć od zewnątrz. Na razie dotyczy to pojedynczych gałązek, ale ich liczba rośnie. Gleba jest piaszczysta. Przy sadzeniu podsypałem trochę specjalnej ziemi pod iglaki. Drzewka były podlewane obficie i prawie codziennie. Zauważyłem też w niektórych miejscach pajęczynę. Czy problem może mieć swoje źródło w nieodpowiednim podlewaniu? A może drzewka chorują? Czy zaszczepienie mikoryzą to dobry pomysł w tym przypadku?
Żywotniki (potocznie zwane tujami) preferują podłoże próchniczne i wilgotne. Lepiej też rosną, gdy powietrze nie jest suche. Jeśli pajęczyna jest delikatna (drobniutka) przyczyną żółknięcia może być żerowanie przędziorków – drobniutkich pajęczaków. Sprzyja im ciepło i suche powietrze. Zamieranie pojedynczych pędów tui może też (choć nie musi) wskazywać niestety na bardzo groźną chorobę grzybową – fytoftorozę. Warto opryskać rośliny i glebę wokół nich preparatem Biosept Active. Dobre efekty przynosi też wymieszanie mielonej kory sosnowej z podłożem i ściółkowanie korą sosnową (warstwą nie większą niż 5 cm). Zaszczepienie mikoryzą (ale tylko zawierającą żywe strzępki grzybni) zawsze wzmacnia rośliny. Jednak jeśli sadzonki były już zaszczepione w szkółce, robić tego nie warto, bo jeden raz wystarczy - radzi ekspert: Anna Skórkowska.
