Układanie nawierzchni z kostki, płyt i betonu - jak to się robi fachowo?
Układanie nawierzchni ogrodowej wcale nie jest takie łatwe. Wymaga fachowej wiedzy i dokładności. Jakiekolwiek błędy na którymś etapie prac będą skutkować np. rozjeżdżaniem się nawierzchni na boki czy zapadaniem. Jakich więc ważnych zasad należy przestrzegać podczas układania nawierzchni z kostki brukowej czy płyt betonowych?
Spis treści
- Wykop pod nawierzchnię
- Stabilna podbudowa
- Układanie nawierzchni z kostki i płyt
- Układanie nawierzchni z cegieł lub płytek
- Płytki na wspornikach
- Nawierzchnia z betonu
Nawierzchnie wyglądają na proste konstrukcje, ale tak nie jest. Dlatego do ich budowy najlepiej zatrudnić specjalistów. Przemawia też za tym fakt, że mają oni na wyposażeniu sprzęt – ubijarki (skoczki), zagęszczarki płytowe, betoniarki, narzędzia do cięcia twardych surowców.
Wykop pod nawierzchnię
Wielowarstwowa konstrukcja nawierzchni wymaga zrobienia wykopu, przeważnie o głębokości około 50 cm. Samo wybranie ziemi nie wystarczy. Ekipa musi usunąć stamtąd wszelkie korzenie, aby potem nie zaczęły one wypuszczać pędów. Wzrastające rośliny doprowadziłyby do zniszczenia nawierzchni. Dopilnuj również, by dno wykopu zostało ubite i wyrównane – walcem lub ubijarką wibracyjną (tak zwanym skoczkiem).
Stabilna podbudowa
Pod chodniki i alejki wystarcza podbudowa z lekkiego kruszywa grubości 15-40 cm. Zawsze powinno się ją układać warstwami grubości 10-15 cm, każdą zagęszczając wibratorem lub ubijakiem, aby struktura była maksymalnie zwarta. Podczas ubijania objętość kruszywa może się zmniejszyć nawet o 20%, trzeba zatem od razu przewidzieć pewien naddatek. Dobrze jest też zróżnicować frakcje kruszywa stanowiącego poszczególne warstwy podbudowy – to zapewni dobre klinowanie ziaren i zagęszczenie struktury. W warstwie podbudowy należy uformować odpowiednie spadki poprzeczne (3-4%) lub podłużne (1-2%), umożliwiające swobodne spływanie wody opadowej.
Warstwa z grubego żwiru, grysu lub tłucznia wskazana jest pod nawierzchnię podjazdu. Po zrobieniu takiej podbudowy wykonawcy powinni ułożyć na niej kilkucentymetrową warstwę wyrównawczą z tego samego kruszywa co ona, ale o mniejszej frakcji. Na koniec podbudowa jest ubijana zagęszczarką spalinową.
Warstwa wyrównawcza z piasku i cementu (stosunek 6:1) jest dopuszczalna pod krawężniki i alejki, czyli tam, gdzie nie występują duże obciążenia użytkowe. Na gotowej podbudowie ekipa powinna zrobić podsypkę wyrównującą grubości od 3 do 5 cm z płukanego piasku o frakcji 2 mm lub z grysu bądź żwirku o frakcji 1-4 mm. Nie będzie błędem zastosowanie tu pospółki, czyli mieszanki piasku i żwiru. Podsypka wymaga dokładnego wyrównania długą łatą, ale nie zagęszczenia mechanicznego.
Układanie nawierzchni z kostki i płyt
Zarówno kamienie, jak i kostkę brukową układa się na podsypce tak, żeby ich poziom wypadł mniej więcej 3 mm wyżej w stosunku do poziomu gruntu. Później są bowiem ubijane zagęszczarką spalinową i po tym zabiegu „trafiają” na właściwą głębokość.
Grube płyty z kamienia lub betonu albo najgrubsze z gresowych układa się na już zagęszczonej i wyrównanej podbudowie, ponieważ zagęszczarka mogłaby je połamać. Półsucha zaprawa cementowa jako warstwa pośrednia pomaga tu wyrównać poziom nawierzchni i zapewnić właściwą stabilność. Między poszczególnymi kostkami są pozostawiane równe spoiny o szerokości 3-5 mm, które wypełnia się wysuszonym piaskiem frakcji 0-2 mm.
Po zagęszczeniu (zagęszczarką o stopie zabezpieczonej gumową podkładką) szczeliny ponownie wypełnia się suchym piaskiem i zrasza nawierzchnie wodą. Jest to niezbędne tylko w przypadku kostek, gdyż płyty – podobnie jak kamień łupany – ustawiane są czasem w kilkucentymetrowych odstępach. Wtedy niczym nie wypełnia się przerw między nimi lub wsypuje tam grubsze kruszywo. Oba wymienione materiały można też spoinować podobnie jak płytki ceramiczne.
Układanie nawierzchni z cegieł lub płytek
Cienkie płytki gresowe, kamienne lub betonowe wymagają stabilnego i równego podłoża, a te najprościej zrobić z betonu. Beton wymaga oczyszczenia i zagruntowania. Płytki mocuje się klejem mrozoodpornym i elastycznym. Nanosi się go nie tylko na podłoże, ale też na spód każdej z płytek. To tak zwana metoda kontaktowa; pozwala ona uniknąć pojawienia się pod okładziną pustych przestrzeni, w których mogłaby się później zbierać woda, grożąc w zimie zamarznięciem i rozsadzeniem nawierzchni.
Bruk z cegieł także warto układać na takim stabilnym podłożu, używając zaprawy murarskiej, która ma w składzie tras reński zamiast wapna. Można równie dobrze układać cegły bezpośrednio na wyrównanej podsypce cementowo-piaskowej, spoiny wypełniając piaskiem.
Płytki i cegły klejone do podłoża trzeba na koniec zafugować masą przeznaczoną do użytku zewnętrznego – inną do gresu, inną do klinkieru.
Płytki na wspornikach
Istnieje specjalny system montażu płyt betonowych, kamiennych i gresowych. Zakłada on wykorzystanie wsporników z tworzywa sztucznego. Wsporniki – regulowane lub o stałej wysokości – ustawiane są na twardym, równym podłożu. Na nich opiera się narożniki płyt. Powstaje nawierzchnia wentylowana od spodu, nazywana niekiedy tarasem pływającym. Płyty, owszem, mogą wówczas pęknąć, ale jedynie w wyniku bardzo silnego uderzenia, a na pewno nie od mrozu.
Wsporniki mają taką budowę, że bez specjalnych starań płyty lub płytki zawsze będą leżały równo, a spoiny między nimi zachowają identyczną szerokość w każdym miejscu.
Wentylowaną nawierzchnię równie szybko da się też zdemontować, nie niszcząc ani jednego jej elementu. Trzeba jednak podkreślić, że wsporniki nadają się wyłącznie do płyt o kątach prostych. Wokół tak wykonanej nawierzchni należy też zbudować pionowe obrzeża, na przykład z betonowych płyt.
Nawierzchnia z betonu
Będzie ona nie tylko odporna na uszkodzenia, lecz także niedroga. Wystarczy zrobić lub kupić w wytwórni beton klasy minimum C16/20. Zdecydowanie najlepszy, zwłaszcza na podjazd do garażu, będzie beton klasy C30/37 o wytrzymałości na ścieranie klasy XM1 i odporności na mróz wyrażonej klasą XF3. Układa się go na odpowiednio przygotowanym podłożu po zrobieniu wykopu i zmontowaniu szalunków.
Podbudowę utworzy ubite i wyrównane kruszywo (tłuczeń), tworzące warstwę grubości 15- 20 cm. Przed jego wysypaniem dno wykopu warto zabezpieczyć geowłókniną. Na kruszywie robi się podkład z chudego betonu, grubości około 5 cm. Na koniec na podkładkach dystansowych układa się siatkę zbrojeniową i rozprowadza właściwą mieszankę. Wykonana z niej nawierzchnia powinna mieć grubość minimum 10 cm.
Przeczytaj również:
- Nawierzchnia w ogrodzie. Wybór materiału na nawierzchnie ogrodowe
- Kostka brukowa: kolor, wielkość i kształty kostki brukowej
- Układanie kostki brukowej. Krok po kroku - wykonanie nawierzchni z kostki
