Schody, nawierzchnie, murki z kamienia. Kamienne elementy w ogrodzie

Schody, nawierzchnie i murki z kamienia w ogrodzie buduje się przede wszystkim ze względu na ich walory estetyczne. Decydując się na kamienne elementy w ogrodzie musimy wziąć pod uwagę właściwości zastosowanego kamienia: jego twardość, nasiąkliwość, mrozoodporność, odporność na ścieranie.

Murki i mury z kamienia

Do budowy murków nadaje się większość kamieni. Najbardziej wytrzymałe są granitowe, bazaltowe i kwarcytowe. Bardzo ładne są murki z wapieni i piaskowców, jednak mogą niszczeć pod wpływem wody. Nie przeszkadza to murkom oporowym – te z odciśniętym piętnem czasu wyglądają bardzo naturalnie. Natomiast mury ogrodzeniowe powinny być przykryte daszkiem.

Mury układa się:

• z kamienia łamanego niesortowanego lub z kamienia polnego – tak zwane mury dzikie;
• z kamienia łamanego sortowanego lub z kamienia polnego – mury cyklopowe;
• z kamieni łupanych warstwowo i łupków – mury warstwowe;
• z kamieni łupanych kostkowo – mury rzędowe.

Cokoły. Można je wykonać z otoczaków, kamieni łupanych lub przyciętych w zakładzie kamieniarskim. Najtrwalsze są te ze skał twardych, nienasiąkliwych, takich jak: granit, bazalt, twardy piaskowiec. Inne kamienie trzeba zabezpieczyć przed zabrudzeniem i budując cokół – warto nadać jego szczytowej powierzchni lekki spadek, by zapobiec gromadzeniu się wody.

Okładziny ścian zewnętrznych. Do ich wykonania nadają się kamienie podatne na obróbkę, dzięki której można wydobyć ich naturalne piękno. Może to być granit, piaskowiec, sjenit, wapień, marmur. Na okładziny stosuje się różnej wielkości elementy płytowe (grubości 3-5 cm) oraz elementy okładzinowe (grubości 3-12 cm). Nadaje się im najczęściej fakturę polerowaną (granit, marmur), półpolerowaną (wapień) oraz szlifowaną lub łupaną (piaskowiec).

Kamień polny. Przykłady ciekawego zastosowania kamienia w domu i w ogrodzie >>>

Nawierzchnie z kamienia

O przydatności kamieni do budowy nawierzchni decyduje ich odporność na ścieranie, nieduża nasiąkliwość, a także odporność na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych. Najtrwalsze są z bazaltu, z granitu, ze sjenitu i z serpentynitu. Mniej trwałe – podatne na ścieranie i uszkodzenia – z piaskowca, a najmniej trwałe – miękkie i nasiąkliwe – z wapienia. Do wyłożenia nawierzchni w ogrodzie używa się najczęściej kostki 4/6 cm (zwanej często mozaiką). Nawierzchnie można też wybrukować kamieniami polnymi lub ułożyć z płyt kamiennych – przycinanych (grubości około 4 cm i więcej) lub łamanych. Ładnie wyglądają nawierzchnie wykonane z kamiennych elementów różniących się kolorem lub wielkością. Aby nawierzchnie nie były zbyt śliskie, elementy te powinny mieć odpowiednią fakturę: surowo łupaną (kostka), groszkowaną, piaskowaną lub płomieniowaną. Jako wzmocnienia brzegów nawierzchni stosuje się oporniki lub dużą kostkę brukową. Oporniki wykonuje się z granitów, rzadziej z wapieni, a sporadycznie z piaskowców. Do wypełnienia szczelin między kamieniami można użyć grysu.

Taras. Do wykańczania nawierzchni tarasu nadają się takie same kamienie jak do budowy nawierzchni w ogrodzie. Pod zadaszeniem mogą być użyte także niezbyt odporne na wpływ warunków atmosferycznych marmury i miękkie piaskowce. Na tarasach dobrze wyglądają elementy o regularnych kształtach, na przykład płyty posadzkowe, które w ogrodzie między roślinami mogłyby wyglądać sztucznie.

Schody z kamienia

Kamień do budowy schodów powinien być, podobnie jak do wykonania nawierzchni, odporny na ścieranie. Schody można wykonać z:

• bloków kamiennych – robi się je najczęściej z granitu i piaskowca. Typowy stopień ma wymiary 15/35 cm i kształt prostokątny albo klinowy;
• kamienia łupanego warstwowo i kostkowo;
• kamienia łamanego – najlepsze będą kamienie duże i płaskie.

Stopnie schodów powinny być piłowane, piaskowane, groszkowane lub szlifowane, bo wtedy nie są śliskie. Obróbkę kamienia wykonuje się na zamówienie.

Kamień do ogrodów skalnych

Do budowy ogrodu skalnego można użyć każdego rodzaju kamienia – dobre będą zarówno kamienie narzutowe, bryły skalne, jak i kamienie łamane lub łupane. Ciekawie wyglądają samorodki wapienne i różnego rodzaju łupki. Należy jednak unikać zastawiania wielu rodzajów skał, bo wtedy ogród skalny będzie wyglądał sztucznie, powinno się natomiast używać do jego budowy kamieni różnej wielkości.

Uwaga! W sąsiedztwie murków z wapienia nie należy sadzić roślin lubiących kwaśną ziemię, bo z wapieni wymywane są niewielkie ilości wapnia, który ją alkalizuje.

Kamień do oczka wodnego

Wybór kamienia do wykonania oczka wodnego jest niemal nieograniczony. Z jednym wyjątkiem – lepiej zrezygnować z wapieni, dolomitów i marmurów. Woda wypłukuje z nich niewielkie ilości wapnia, a to nie sprzyja rozwojowi ani roślin, ani ryb. Oczka wodne, które naśladują naturalne sadzawki, wykonuje się z różnej wielkości kamieni narzutowych i brył skalnych. Ale można też zbudować je z ciosów, kamieni łupanych i łamanych. Urodę wielu kamieni można docenić dopiero wtedy, gdy są zanurzone w wodzie – tak jest na przykład w przypadku serpentynitu.

Elementy małej architektury ogrodowej z kamienia

I tu jest duża dowolność stosowania materiałów kamiennych, choć przeważają granity, piaskowce i wapienie. Wszystkie elementy kształtem, kolorem i wymiarem powinny być dostosowane do miejsca, w którym mają się znaleźć. Najczęściej z kamienia wykonuje się rzeźby, meble, donice, lampy, grille, fontanny, słupki, poidełka dla ptaków, zegary słoneczne.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Autor: Andrzej Szandomirski

Kamień do budowy schodów powinien być odporny na ścieranie

Gdzie kupować kamień do ogrodu?

Kamienie można kupować bezpośrednio w kamieniołomach, u kamieniarzy, w centrach ogrodniczych i sklepach z materiałami budowlanymi. Cena zależy od rodzaju kamienia, jego ilości i rejonu kraju – im bliżej kamieniołomu, tym taniej. Niemałe znaczenie ma koszt transportu, często bywa droższy niż same kamienie. Niektórzy sprzedawcy przy dużych zakupach oferują korzystne rabaty, czasem nawet bezpłatny dowóz do ogrodu (najczęściej w promieniu do 30 km). Jeśli potrzebujemy dużą ilość kamienia, warto rozważyć zakup bezpośrednio u wydobywcy. Będzie dużo taniej, poza tym sami będziemy mogli wybrać odpowiadający nam materiał. Wybierając rodzaj kamienia, należy dopasować go do materiałów wykończeniowych domu. Nie bez znaczenia pozostaje też otoczenie – materiał pochodzący z okolicy, w której powstaje ogród, zwiąże go z krajobrazem.

Jak zabezpieczyć kamienne elementy

Chociaż kamień jest najtrwalszym materiałem budowlanym, to jednak i on z czasem starzeje się i przede wszystkim – brudzi. Można temu zapobiec, polerując lub szlifując jego powierzchnię. Wygładzona powierzchnia ma mniej porów, dzięki czemu staje się mniej nasiąkliwa i chłonna.Można też kamień zaimpregnować. Spośród wielu środków chemicznych można wybrać preparaty impregnujące kamień (Funcosil OW, Sarsil H-14/R, Sopro MNF 704), impregnujące i zarazem wzmacniające jego strukturę (Sarsil W) oraz te ożywiające kolor (Funcosil AS Fassadensiegel, Sopro MNF 705). Zabezpieczenie 1 m2 kamienia kosztuje 13-30 zł.Czym czyścić kamień

Niektóre kamienie (jak wapienie) wspaniale się patynują i z wiekiem wyglądają coraz lepiej. Inne (jak piaskowce) łatwo wchłaniają brud, co je szpeci. Zabrudzone powierzchnie można wyczyścić specjalnym urządzeniem do czyszczenia pod ciśnieniem wodą lub piaskiem (można je kupić lub wypożyczyć w wypożyczalni sprzętu ogrodniczego). Dostępne są również środki chemiczne do czyszczenia kamienia z tłustych plam i innych zanieczyszczeń (Atlas Silstop, Lifhofin MN, Sopro MNF 706), a także z grzybów, glonów i zabrudzeń roślinnych (Alkutex Fassadenreiniger-Paste, Atlas Mykos, Lithofin Allex, Sopro AFR 746). Niestety, nie da się całkowicie usunąć z kamienia zabrudzeń z zaprawy. Dlatego w trakcie prac budowlanych trzeba ją usuwać, zanim zaschnie.