Mała architektura ogrodowa: dekoracyjna i użytkowa. Co zaliczamy do małej architektury ogrodowej, czy wymaga zgłoszenia?

2025-07-01 10:06

Przyjęło się, że prawie wszystkie konstrukcje i obiekty w ogrodzie potocznie zaliczane są do małej architektury ogrodowej. W praktyce lista jest jednak zawężona i nie uwzględnia budynków oraz budowli – ujęto to w prawie budowlanym. Podpowiadamy jakie obiekty należą do małej architektury ogrodowej i czy jej postawienie wymaga zgłoszenia.

Fontanna ogrodowa

i

Autor: Katarzyna Józefowicz Fontanna ogrodowa

Spis treści

  1. Mała architektura ogrodowa
  2. Mała architektura ogrodowa użytkowa
  3. Czy mała architektura wymaga zgłoszenia?

Mała architektura ogrodowa

Zgodnie z literą prawa większe ogrodowe obiekty to budynki i budowle, te najmniejsze to właśnie mała architektura ogrodowa. Z przyzwyczajenia niewłaściwie zalicza się do niej altany, pawilony, a także murki oporowe. To stwarza ryzyko pojawienia się problemów prawnych. Tymczasem do małej architektury należą:

  • obiektu kultu religijnego (np. kapliczki),
  • posągi i wodotryski,
  • inne obiekty architektury ogrodowej (np. kratownice),
  • obiekty użytkowe służące utrzymaniu porządku i codziennej rekreacji.

Ta ostatnia grupa jest szeroka i obejmuje m.in. elementy placu zabaw, śmietniki (niemurowane), grill murowany, a nawet budy dla psa.

Definicje prawne nie określają wszystkich obiektów przynależących do grupy małej architektury w ogrodzie. W praktyce można to uprościć – wszystkie niewielkie konstrukcje czy ozdoby i elementy, które teoretycznie mogą być łatwo przeniesione, zalicza się do małej architektury.

Mała architektura w ogrodzie

i

Autor: Archiwum serwisu
Pergola, trejaż, krata

i

Autor: Archiwum serwisu

Mała architektura ogrodowa użytkowa

  • Ławki – mogą być zbudowane z różnych materiałów: drewna, metalu, a nawet betonu. Materiał wykonania i design dopasowuje się do stylu urządzania ogrodu. Umieszcza się je w zacisznych miejscach lub partiach ogrodu z ciekawym widokiem. Często miejsca do siedzenia lokalizuje się przy ścianach budynku.
  • Huśtawka – ustawia się ją w strefie rekreacyjnej ogrodu (dla wszystkich) lub w przydomowym placu zabaw (dla dzieci). W zależności od kategorii wiekowej użytkowników może znacznie różnić się wyglądem. Te dla najmłodszych to bocianie gniazda, później maluchom buduje się huśtawki z zabezpieczonym siedliskiem. Huśtawki dla dorosłych mają często postać ruchomych ławek lub wiszących foteli. Huśtawka ogrodowa – jak wybrać najlepszą huśtawkę do ogrodu?
  • Piaskownica, domek ze zjeżdżalnią, itp. - to podstawowe i lubiane przez dzieci elementy placów zabaw. Plac zabaw powinno się usytuować w miejscu oddalonym od głównej furtki lub bramy wjazdowej, najlepiej jeśli jest widoczne z okna często użytkowanego pomieszczenia.
  • Ogrodowy hamak – może znajdować się na stelażu w ogrodzie, na tarasie lub jest przymocowany między drzewami. Hamak ogrodowy - hamak do ogrodu, na balkon i taras. Jak wybrać hamak?
  • Meble ogrodowe – najczęściej ustawia się je na tarasie, w patio lub w altanie. Optymalne jest miejsce zlokalizowane blisko drzwi wejściowych
  • Posągi i inne ozdoby – powinno się je dopasować do stylu ogrodu i nie przesadzać z ich liczbą. W ogrodzie orientalnym często są to kamienne latarenki i figury Buddy. W ogrodach angielskich stosuje się m.in. ozdoby przedstawiające zwierzęta lub zegary słoneczne. W ogrodach rustykalnych tradycyjnie wykorzystuje się sprzęty i urządzenia gospodarstwa (beczki, koła, wozy drabiniaste, kanki na mleko, stare rowery). W ogrodach nowoczesnych stawia się na stonowane ozdoby o nowoczesnym, surowym designie (np. awangardowe figury, pojemniki z betonu, podświetlane donice, lustra)
  • Strumyk ogrodowy – podobnie jak elementy powyżej nie wymaga pozwolenia. Szczególną popularnością cieszą się suche, kamienne strumyki atrakcyjnie udekorowane zielenią. Powinny łączyć poszczególne elementy, np. ogród skalny z oczkiem wodnym.

Czy mała architektura wymaga zgłoszenia?

Ze względu na niedużą zajmowaną powierzchnię nie wymagają pozwolenia na budowę. Nie ma także konieczności zgłaszania. W razie wątpliwości lepiej zapytać o to w urzędzie niż zabierać się do budowy bez przygotowania. Zgłoszenia obiektów małej architektury dotyczą jedynie budowy w miejscach publicznych.

Murator Ogroduje: Metamorfoza miejskiego ogródka
O autorze
Michał Mazik
Michał Mazik
Michał Mazik - absolwent ogrodnictwa na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie. Autor kilkunastu książek o tematyce ogrodniczej i zielarskiej, w tym „Ogród z pasją”, „Zioła w ogrodzie i w domu", „Dary pszczół", „Przyroda Lublina". Współpracuje z mediami, producentami, zajmuje się zakładaniem ogrodów, prowadzi szkolenia branżowe, działa w marketingu. Praktykę zdobywał w Polsce (zakładanie i pielęgnacja ogrodów), Stanach Zjednoczonych (produkcja zieleni ozdobnej), Anglii (pielęgnacja farm malinowych i jeżynowych), Włoszech (sady jabłoniowe). Współpracował z holenderskimi firmami (tworzenie baz danych roślin, ogrodnicze technologie mobilne, konferencje branżowe). Należy do lubelskiego oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Ogrodnictwa.