Rośliny doniczkowe - pomysł na aranżację i dekoracje ogrodu

Rośliny w donicach stały się ostatnio cenionym elementem dekoracji ogrodów. Modnie jest ustawiać je nie tylko na tarasie, lecz także na schodach, przy wejściu do domu czy w ogrodowych zakątkach. Jest w tym nawiązanie do aranżacji XIX-wiecznych ogrodów – ich dekoracyjności i pewnej tajemniczości.

Jakie podłoże dla roślin doniczkowych

Rośliny należy sadzić w żyznej i przepuszczalnej ziemi o odpowiednim pH (większość roślin potrzebuje gleby obojętnej, rośliny iglaste – lekko kwaśnej o pH 5,5-6, a różaneczniki – kwaśnej o pH 4,5-5,5). Najlepiej kupić gotowe podłoże. Zwykle jest ono wzbogacone o nawozy, a często zawiera też specjalny hydrożel, który gromadzi wodę i zapobiega przesychaniu ziemi (taki hydrożel można kupić w sklepach ogrodniczych). Na dnie pojemnika należy umieścić 5-10-centymetrową warstwę drenażu w postaci keramzytu, żwiru lub grysu. Pamiętajmy, że ze skał wapiennych (w tym z marmuru) są wypłukiwane związki wapnia, zatem taki drenaż nadaje się tylko dla roślin lubiących wyższe pH (takich jak bukszpan, gęsiówka kaukaska, dyptam jesionolistny).

Rośliny w doniczkach urozmaicą aranżację ogrodu

Rośliny w doniczkach są doskonałym materiałem twórczym dla wszystkich, którzy lubią aranżować przestrzeń i cenią zmienność tworzonych kompozycji. Rośliny dobrze dobrane do pojemników mogą pełnić funkcję elementów rzeźbiarskich. Można też tworzyć niebanalne kompozycje złożone z wielu różnych donic z roślinami.

Jaką donicę wybrać?

Pojemniki powinny spełniać dwie funkcje: zdobić i stwarzać roślinom jak najlepsze warunki wzrostu. Ich kształty, formy i barwy powinny być dostosowane do klimatu ogrodu i pozostałych elementów jego wyposażenia, a także do architektury budynku. Pojemniki przeznaczone dla roślin wieloletnich zimujących na zewnątrz muszą być mrozoodporne. Koniecznie  trzeba to sprawdzić, kupując donice ceramiczne!

Dobry pojemnik powinien być odpowiednio dobrany do wielkości bryły korzeniowej: nie może być ciasny – im dłużej ma w nim rosnąć roślina, tym musi być większy. Powinien mieć w dnie jeden lub więcej otworów odpływowych.

Jakie rośliny doniczkowe?

Tradycyjnie donice i inne pojemniki obsadza się roślinami specjalnie do tego przygotowywanymi. Już od wczesnej wiosny można je kupować w sklepach ogrodniczych czy na targach. Do tej grupy należą rośliny:

• jednoroczne uprawiane z rozsady: aksamitki, heliotrop, tytoń ozdobny, smagliczka, lobelia, cynie, werbena i pochodzące od niej – temari i tapien, petunie i surfinie;
• dwuletnie: bratki, stokrotki;
• wieloletnie zimujące w pomieszczeniu: begonie, karłowe dalie, koleusy, lantany, pelargonie, scewole. Ich zaletą jest szybki wzrost, ładne ulistnienie oraz obfite i długotrwałe kwitnienie.

W pojemnikach można też uprawiać mniej typowe rośliny.

• Cebulowe, bulwiaste i kłączowe. Pięknie wyglądają wiosną, ale trzeba pamiętać, że krótko są atrakcyjne i po okresie kwitnienia trzeba je przenieść w miejsce mało eksponowane i pozwolić przejść w okres spoczynku. Do pojemników sadzi się je we wrześniu lub na początku października i zabezpiecza przed mrozem.
• Jednoroczne. Wprost do pojemników można siać rośliny takie jak: kosmos, maciejka, nagietek, nasturcja, groszek pachnący, fasola ozdobna.
• Byliny. Wiele z nich sprawdza się w uprawie pojemnikowej, a szczególnie: aster krzaczasty, dzwonek karpacki, funkie, goździk ogrodowy, juka, lawenda, liliowce, rozchodniki i rojniki (te ostatnie znoszą brak wody i potrzebują niewiele podłoża), rumian rzymski i żurawki.
• Karłowe rośliny iglaste i liściaste. Zazwyczaj obsadza się nimi ogrody skalne, ale doskonale nadają się też do pojemników. Do tej grupy należy wiele wolno rosnących odmian jałowców, świerków, sosen i żywotników oraz klonów palmowych, berberysów, pięciorników krzewiastych i tawuł japońskich.
• W dużych skrzyniach czy donicach mogą rosnąć róże (nie tylko miniaturowe), bukszpany, hibiskusy oraz różne pnącza. Przez kilka lat dobrze znoszą uprawę w pojemniku aronie, rajskie jabłonie i ozdobne odmiany bzu lilaka.
• Coraz częściej w ofercie szkółek i centrów ogrodniczych pojawiają się drzewa i krzewy w pojemnikach, których korony są formowane jak w japońskich ogrodach, rozpinane na stelażach lub strzyżone w rozmaite, często bardzo wymyślne formy.
• Drzewa owocowe. Od kilku lat można kupić uprawiane w donicach jabłonie i grusze kolumnowe, których korony osiągają średnicę do 60 cm. Są niezwykle atrakcyjne, ponieważ kwitną i rodzą normalnej wielkości owoce.
• Rośliny pokojowe. Ozdobą ogrodu mogą być rośliny doniczkowe uprawiane w pomieszczeniach. Wynosi się je na zewnątrz w drugiej połowie maja, gdy przestają grozić przymrozki, i zabiera do budynku we wrześniu. Niektórym roślinom wyjątkowo służą takie wakacje na dworze, na przykład: azaliom doniczkowym, bugenwillom, fuksjom i oleandrom, ale w ten sposób można też postępować z papirusami, czyli ciborami, zielistkami, trzykrotkami, paprociami (ustawiać w cieniu) i kaktusami (w miejscach dobrze nasłonecznionych). 
• Zioła i rośliny przyprawowe. Nadają się do tworzenia interesujących kompozycji o bujnych, często wielobarwnych liściach i dekoracyjnych kwiatach. Ich liście mają charakterystyczny dla gatunku i odmiany zapach, możemy je wykorzystywać w kuchni do przyprawiania potraw. W donicach dobrze rosną: bazylia, cząber, estragon, lebiodka, melisa, mirt, rozmaryn, szałwia, tymianek i wawrzyn.

Dobre rady

Rośliny wieloletnie, takie jak drzewa i krzewy, należy nawozić oszczędniej, aby nie rozrastały się zbyt szybko. Warto, zamiast stosować nawozy chemiczne, wymieniać wiosną wierzchnią warstwę gleby (5-10 cm) na ziemię kompostową. Ubiegłoroczne podłoże trzeba ostrożnie usunąć spomiędzy korzeni, w jego miejsce nasypać nowe tak, aby przykryło korzenie, a następnie lekko je ugnieść.Rośliny sezonowe, szczególnie te obficie kwitnące, szybko wyczerpują składniki odżywcze zawarte w podłożu, potrzebują więc intensywnego zasilania. Częstotliwość używania nawozu zależy od rodzaju stosowanego preparatu – może być to nawet raz w tygodniu. Aby utrzymać je w dobrej kondycji, warto też wycinać uszkodzone i chore pędy.Zioła i rośliny przyprawowe nie wymagają nawożenia – wystarczy, jeżeli rosną w średnio żyznej ziemi ogrodowej. Rośliny nawożone chemicznie lub posadzone w podłożu wzbogacanym nawozami są mniej zdrowe i smaczne, bo z reguły zawierają mniejszą ilość substancji aromatycznych i zapachowych.

Anna Wasilewska-Kania