Co musisz wiedzieć o LED? Sekrety dobrego i taniego oświetlenia

Czy wiesz dlaczego warto wymienić tradycyjne żarówki na ledowe? Poznaj zalety dobrego i taniego oświetlenia. Podpowiadamy, jak dobrać do mieszkania trwałe i energooszczędne LED-y.

W oświetleniu domu zarówno świetlówki kompaktowe, jak i kompaktowe lampy ledowe oferowane są przede wszystkim jako zamienniki standardowych żarówek. Przy wyborze zamiennika trzeba pamiętać, że podstawową wartością charakteryzującą źródło światła jest jego strumień świetlny. To jego wartość należy porównywać podczas dobierania zamienników żarówek. W przypadku LED powinien być o kilka procent większy, m.in. ze względu na wpływ kąta rozsyłu na wielkość relatywnego strumienia świetlnego. Dzisiaj w zasadzie wszystkie źródła światła zainstalowane we wnętrzach i w otoczeniu domu można i warto wymienić na ledowe!

Dlaczego warto wymienić tradycyjne żarówki na LED:

• świecą dobrze i tanio, światłem o nasyconych barwach,
• mają niewielkie wymiary,
• mogą pracować w dowolnej pozycji,
• nie rozgrzewają się mocno, więc można je bezpiecznie instalować w miejscach zbyt ciasnych na inne źródła światła,
• są odporne na uszkodzenia mechaniczne,
• działają bardzo długo, a kiedy się już zestarzeją, nie gasną nagle, lecz stopniowo zmniejszają ilość emitowanego światła.

Oświetlenie LED w domu

Do oświetlenia ogólnego można zastosować lampy LED o kształtach identycznych jak standardowe żarówki. Lampy te mają bańki ze szkła mlecznego ograniczające jaskrawość diod. Układ zasilający jest umieszczony wewnątrz lampy, więc można ją po prostu wkręcić w miejsce żarówki i zasilać z instalacji na napięcie 230 V. Z myślą o tradycjonalistach oferowane są lampy ledowe z czipami umieszczonymi wewnątrz przezroczystej bańki w sposób imitujący skrętkę charakterystyczną dla standardowych żarówek. 

Przy doborze zamiennika należy jednak uwzględnić to, że odpowiadająca żarówce lampa ledowa ma nieco większe wymiary zewnętrzne. Jest to istotne w przypadku opraw z zamkniętymi kloszami. Przykładowo zamiennik żarówki o mocy 100 W ma średnicę 68 mm i długość wraz z trzonkiem 132 mm. Oprócz oświetlenia ogólnego, w którym zwykle wykorzystuje się standardowe żarówki, najczęściej z gwintem E27, w mieszkaniach instaluje się też źródła światła przeznaczone do konkretnych potrzeb, np. niskonapięciowe żarówki halogenowe. Ich zamiennikami mogą być ledowe lampy reflektorowe z trzonkiem typu GU zasilane niskim napięciem 12 V.

Różne barwy oświetlenia LED

We wnętrzach LED-y mogą być wykorzystywane nie tylko do funkcji oświetleniowych, ale również jako elementy dekoracyjne, w tym barwne. Dobierając je i instalując, trzeba zawsze pamiętać o ich wysokiej luminancji i chronić oczy przed ich bezpośrednim światłem. Oświetlenie LED pozwala na dopasowanie temperatury oświetlenia do potrzeb lub nastroju. Ciepłe barwy światła polecane są do pokojów dziennych i dziecięcych - dodadzą one wnętrzom przytulności. Chłodne i neutralne dobrze sprawdzą się w łazienkach, gabinetach lub przedpokojach.

W wybranych modelach oświetlenia LED zaprojektowano także możliwość regulacji natężenia światła. Trzy stopnie jasności pozwolą jeszcze wygodniej spędzać czas w domu lub mieszkaniu, ustawiając oświetlenie najbardziej odpowiednie dla danej sytuacji. Jaśniejsze podczas nauki lub czytania, ciemniejsze - sprzyjające wyciszeniu przed snem lub wieczornemu odpoczynkowi.

Oświetlenie LED: trwałe i oszczędne

Trwałość lamp ledowych wielokrotnie przewyższa żywotność tradycyjnych żarówek. Nie szkodzą im wstrząsy, wibracje ani częste włączanie/wyłączanie. Będą się „przepalać” znacznie rzadziej niż źródła światła innego typu. Dzięki niewielkim rozmiarom oświetlenie ledowe, np. w postaci taśmy, można łatwo zmieścić tam, gdzie trudno byłoby zainstalować zwykłe żarówki. Paski LED mają zwykle zwiększoną odporność na kurz, a niektóre mogą być montowane także w miejscach narażonych na zachlapanie wodą.

Oświetlenie LED w kuchni i salonie

Oświetlenie LED doskonale nadaje się do oświetlania blatów kuchennych. Pojedyncze oprawki z diodami umieszczone pod szafkami na całej długości ciągu, w regularnych odstępach, zapewnią równomierne oświetlenie blatu. Podobny efekt będzie można uzyskać, gdy pod wiszącymi szafkami przymocuje się listwy z diodami LED. Dobierając oprawy punktowe oraz listwy, należy zadbać o to, aby diody były osłonięte kloszami lub innymi przesłonami rozpraszającymi światło, dzięki czemu ich blask nie będzie się odbijał od powierzchni blatu. Zasilacze trzeba zlokalizować w miejscach umożliwiających odprowadzanie wytwarzanego ciepła, ale też w miarę możliwości blisko diod w celu ograniczenia spadków napięcia w przewodach między nimi. W kuchni muszą być też inne oprawy oświetleniowe, które zapewnią oświetlenie ogólne całego wnętrza.

Energooszczędne diody LED sprawdzą się także w salonie, gdzie zazwyczaj montujemy wiele źródeł światła. Im mniej prądu będą zużywały lampy w pokoju dziennym, tym niższe będą nasze rachunki za energię elektryczną. Bogaty wybór dostępnych na rynku lamp LED pozwala na wybranie źródeł światła o odpowiednim kącie padania oraz barwie światła, zależnie od wystroju wnętrza i nastroju, jaki chcemy zbudować.

Jak dobrze dobrać ledowe źródła światła

Aby dobrze dobrać oświetlenie, podstawowym kryterium wyboru ledowego źródła światła powinien być strumień świetlny. Jego wielkość w lumenach (lm) jest podawana na opakowaniach wszystkich lamp ledowych. Można tam też znaleźć informację o tym, jakiej tradycyjnej żarówki odpowiednikiem jest oferowana lampa ledowa. To jednak jedynie deklaracja producenta. Zdarza się, że nieco na wyrost. Drugi wskaźnik, na który warto zwrócić uwagę, to temperatura barwowa. Jej wartość określa rodzaj światła, jakim świeci źródło – im jest ona wyższa, tym światło „zimniejsze”. Zwykła żarówka emituje światło o temperaturze 2800 K, temperatura 4000 K oznacza światło białe, a barwom dziennego odpowiada temperatura 5500-6500 K. Światło „cieplejsze” (o niższej temperaturze barwowej) sprzyja relaksowi. „Zimne” ułatwia koncentrację, więc jest lepsze do pracy, lecz jego długotrwałe działanie powoduje uczucie zmęczenia.