Murowanie ścian bez błędów - fachowy poradnik
Murowanie ścian to najbardziej spektakularny etap budowy. Podczas stawiania ścian dom dosłownie rośnie w oczach. Ich budowę trzeba kontrolować już od pierwszej warstwy. Dowiedz się, na co zwracać uwagę podczas murowania ścian i uniknij groźnych błędów!
Spis treści
- Od czego zacząć murowanie ścian?
- Kolejność robót przy wznoszeniu ścian
- Rodzaje technik murowania ścian
- Częste błędy przy murowaniu ścian
- Na jaką zaprawę murować?
- Przewiązania i łączenia ścian murowanych
- Murowanie ścian na co zwrócić uwagę
- Jakie wpisy do dziennika przy murowaniu ścian?
Od czego zacząć murowanie ścian?
Techniki murowania z różnych elementów murowych są podobne. Mogą jednak występować drobne różnice. Dlatego najlepiej przed rozpoczęciem prac pobrać instrukcję murowania ze strony internetowej producenta, którego elementy będą stosowane. Znajdziemy w niej szczegółowe wskazówki wykonawcze. Pozwoli to uniknąć błędów, które mogą mieć wpływ na jakość techniczną budynku.
Ważną funkcję pełni kierownik budowy, który powinien przed rozpoczęciem każdego etapu budowy poinstruować wykonawcę, na co należy zwrócić uwagę i jakie są warunki wykonania i odbioru robót. Dotyczy to również murów. Na przykład elementów drążonych nie wolno wmurowywać w inny sposób, niż to przewiduje producent, czyli niedopuszczalne jest budowanie z pustaków ułożonych „na boku” lub obróconych. Pogarsza to izolacyjność cieplną, wytrzymałość na ściskanie, a także izolacyjność akustyczną ściany. Wielu projektantów twierdzi też, że nie powinno się mieszać różnych materiałów murowych. Wynika to z tego, że materiały mają różne właściwości, które nie zawsze do siebie pasują. Na przykład materiały białe, czyli beton komórkowy i silikaty, podlegają skurczowi, natomiast czerwone – ceramika – pęcznieją.
Kolejność robót przy wznoszeniu ścian
Wznoszenie ścian zaczyna się od wykonania ścian nośnych zewnętrznych i wewnętrznych. Muruje się je sukcesywnie, ponieważ powinny być ze sobą przewiązane.
Ściany działowe wykonuje się natomiast dopiero po zdjęciu szalunku stropów. Prawdopodobieństwo ich uszkodzenia przez uginające się stropy jest wtedy mniejsze.
Pierwszą warstwę muruje się, rozpoczynając od narożników, które należy wypoziomować. Ponieważ powierzchnia ścian fundamentowych może mieć odchyłki od poziomu rzędu kilku centymetrów, to pierwszą warstwę muruje się na zaprawie cementowej. W ten sposób wyrównuje się podstawę muru. To najbardziej czasochłonna część murowania. Od niej zależy, jak precyzyjnie będą układane kolejne warstwy, gdyż trudno je potem wyrównać.
Zaprawa do cienkich spoin służy tylko do sklejenia elementów ściennych. Nie powinna być stosowana do wyrównywania poszczególnych warstw. Ma na to zbyt małą grubość (do 3 mm, a w praktyce jest to nie więcej niż 1 mm). Trzeba też pamiętać, że o ile podczas murowania z betonu komórkowego poprawki są możliwe, bo materiał można szlifować, to stosując pustaki ceramiczne lub bloczki silikatowe, nie jest możliwe dokonanie żadnych korekt.
Autor: Solbet
Ściana wewnętrzna nośna
Zachowanie równości płaszczyzn ścian i pionów jest istotne nie tylko ze względów estetycznych. Krzywe mury źle przenoszą obciążenia, które nie powinny działać mimośrodowo, ale jak najbardziej osiowo. Dopuszczalne odchyłki murów są opisane w normie murowej. Na przykład odchylenie w pionie ściany na jednej kondygnacji nie może być większe niż ±2 cm. Odchyłki w poziomie zaś nie powinny być większe niż ±1 cm na każdym metrze i ±5 cm na 10 metrach.
Rodzaje technik murowania ścian
W zależności od użytych elementów murowych można zastosować różne techniki murowania:
- murowanie na cienką spoinę o grubości do 3 mm – jeśli elementy murowe mają dokładne wymiary;
- murowanie na zaprawę tradycyjną ze spoiną o grubości od 6 do 15 mm – w ten sposób łączy się elementy murowe o dosyć sporych odchyłkach wymiarowych, ale można też tak murować z elementów o dokładnych wymiarach;
- murowanie na zaprawy ciepłochronne – ten sposób stosuje się coraz rzadziej;
- klejenie elementów murowych na kleje poliuretanowe – stosuje się je do łączenia bardzo dokładnych elementów murowych;
- murowanie bez wypełniania spoin czołowych (pionowych) – możliwe, jeżeli elementy murowe mają powierzchnie czołowe profilowane na pióra i wpusty;
- murowanie z wypełnieniem spoin pionowych – gdy elementy murowe nie są profilowane na pióra i wpusty.
Częste błędy przy murowaniu ścian
Wszystkie technologie murowe wymagają określonego reżimu technologicznego możliwego do zachowania dzięki odpowiednim narzędziom. Ułatwiają one murowanie i pozwalają na uniknięcie błędów.
Błędem jest na przykład murowanie na cienkie spoiny za pomocą tradycyjnej kielni murarskiej lub grzebienia do glazury, ponieważ nie można wtedy uzyskać właściwej grubości spoiny. Zwiększone jest też zużycie zaprawy.
Jeśli technologia przewiduje szlifowanie każdej wymurowanej warstwy muru, to należy to zrobić i to najlepiej przeznaczoną do tego pacą do szlifowania.
Jeżeli buduje się ściany jednowarstwowe z pustaków, to nie układa się zaprawy do cienkich spoin na górnej powierzchni warstwy, lecz wmurowywany pustak moczy się w zaprawie. W przeciwnym razie zaprawa może wpaść w drążenia, co pogorszy izolacyjność cieplną ściany.
Na jaką zaprawę murować?
Obecnie muruje się zazwyczaj na zaprawy gotowe kupowane w postaci suchej mieszanki. Wystarczy je wymieszać w odpowiednich proporcjach z wodą. Zaprawy te mają różne właściwości i zakres stosowania. Ważna jest marka zaprawy, która mówi o jej wytrzymałości na ściskanie. Oznacza się ją symbolami M5, M10, M15 itp. Liczba odpowiada wytrzymałości zaprawy na ściskanie w megapaskalach.
Zaprawa powinna mieć wytrzymałość na ściskanie podobną do wytrzymałości elementów murowych. Twierdzenie, że im zaprawa ma większą wytrzymałość, tym jest lepsza, jest niewłaściwe. Wzrost wytrzymałości zaprawy nie powoduje wzrostu wytrzymałości muru. Natomiast im większa jest różnica między tymi parametrami, tym ściany mają większą tendencję do pękania. Mocniejsze zaprawy bardziej się kurczą i mniej odkształcają. To może powodować też ich mniejszą przyczepność, która jest równie ważna jak wytrzymałość na ściskanie.
Spoiny poziome zawsze wypełnia się zaprawą. Najczęściej nanosi się ją na całą szerokość muru. Rzadziej stosuje się spoiny pasmowe. W spoinach czołowych, czyli pionowych, zaprawę daje się w miejscach, w których nie ma połączenia elementów murowych na pióra i wpusty. Obecnie jest wiele materiałów murowych z wyprofilowanymi powierzchniami czołowymi. Jednak nawet w systemach materiałów profilowanych są miejsca, w których połączenie zaprawą spoin czołowych jest konieczne. Są to narożniki oraz fragmenty ścian, gdzie łączy się docięte elementy murowe. Niestety, podczas tej prostej czynności często popełniane są błędy wykonawcze polegające na niedostatecznym wypełnieniu zaprawą lub wręcz jej braku w miejscach, gdzie powinna być ona naniesiona. Nie da się później tak uzupełnić zaprawy, by spełnić wymagania normowe, czyli wypełnienie na minimum 40% szerokości murowanego elementu. Niektórzy wykonawcy próbują później ratować ścianę, wypełniając szczeliny zwykłą pianką poliuretanową. Taka pianka nie scala i nie łączy elementów murowych, lecz tylko wypełnia pustą przestrzeń. Bloczki, pustaki i cegły bez profilowania na pióra i wpusty, z profilowaniem na podwójne wpusty lub na zamki muruje się zawsze z wypełnieniem zarówno spoin poziomych, jak i pionowych.
Przewiązania i łączenia ścian murowanych
Wznosząc mur, należy zadbać o to, by elementy były murowane z odpowiednim przewiązaniem. Przewiązanie, czyli mijanie się spoin pionowych w wymurowanej ścianie, zależy od wysokości elementów. Dla elementów murowych o wysokości do 25 cm przewiązanie powinno wynosić nie mniej niż 0,4 ich wysokości i nie mniej niż 4 cm. Natomiast dla elementów murowych o wysokości większej niż 25 cm powinno wynosić minimum 0,2 ich wysokości i nie mniej niż 10 cm. Na przykład dla bloczków o wysokości 24 cm minimalna długość przewiązania nie powinna być mniejsza niż 0,4 x 24, czyli 9,6 cm.
Polecany artykuł:
Ściany nośne łączy się ze sobą za pomocą przewiązania, natomiast ściany działowe z nośnymi spina się metalowymi płaskimi łącznikami do ścian działowych umieszczanymi w spoinach poziomych w co trzeciej warstwie muru. Spoina pionowa między ścianami nośną a działową powinna być wypełniona zaprawą. Coraz rzadziej przewiązuje się ściany nośne z działowymi, ponieważ jest to pracochłonne. Na etapie wykonywania ścian nośnych trzeba wtedy przygotować strzępia, czyli wysunąć z lica ściany fragmenty elementów murowych. Stosowanie łączników jest wygodniejsze.
Murowanie ścian na co zwrócić uwagę
Niezależnie od zastosowanego materiału murowego (beton komórkowy, ceramika, silikaty lub inne) pod oknami należy umieścić zbrojenie zapobiegające powstawaniu rys. Są to specjalne płaskie kratownice, które mieszczą się w grubościach spoin zarówno tradycyjnej, jak i cienkowarstwowej. Dobiera się je, biorąc pod uwagę technikę murowania i grubość muru. Zatapia się je w spoinie pod ostatnią warstwą elementów murowych pod oknem. Zbrojenie należy zakotwić z każdej strony otworu okiennego na długości po 50 cm od jego krawędzi.
Ściany działowe muruje się tak jak nośne. Jeśli są stawiane na stropie, powinno się je wznosić na przekładce z folii. Jest to potrzebne po to, aby uginający się strop nie spowodował ich pęknięć. Ważne jest też ich oddylatowanie, czyli oddzielenie od konstrukcji stropu wyższej kondygnacji, aby uginający się strop ich nie dociążył. Trzeba je też oddylatować od więźby dachowej. Można do tego użyć specjalnej trwale elastycznej pianki dylatacyjnej (nie montażowej!) lub sprężystej wełny mineralnej.
Murowanie ściany na styk ze stropem lub wypełnienie szczeliny cegłami, bloczkami albo pustakami jest błędem. Niekiedy wykonawcy popełniają go w dobrej wierze, sądząc, że tak powinno być to zrobione. Efektem jest powstawanie na ścianach działowych rys i pęknięć.
Ściany są elementami, w których ukrywa się różnego rodzaju instalacje (kable elektryczne i rury wodno-kanalizacyjne). W tym celu w ścianach wykonuje się bruzdy i wnęki. Zmniejszają one przekrój poprzeczny ściany, dlatego nie powinny być one większe, niż jest to dopuszczone w normie murowej. Zbyt duże wycięcia osłabiają ścianę i mogą spowodować jej pękanie
Jakie wpisy do dziennika przy murowaniu ścian?
Kierownik budowy sprawdza:
- korzystanie z odpowiednich narzędzi do murowania;
- szerokość oparcia ściany na ścianie fundamentowej lub innym elemencie konstrukcyjnym;
- przewiązanie elementów murowych w murze;
- minimalne wymiary elementów murowych przy wolnych krawędziach i zakończeniu murów;
- rodzaj zastosowanych elementów murowych;
- rodzaj zastosowanej zaprawy (nazwa handlowa, wytrzymałość na ściskanie);
- sposób nakładania zaprawy;wypełnienie spoin poziomych i pionowych;
- sposób połączenia ścian konstrukcyjnych;
- sposób połączenia ścian konstrukcyjnych z innymi elementami konstrukcji budynku;
- wzmocnienia stref podokiennych;
- sposób połączenia ścian działowych z nośnymi;
- sposób wypełnienia dylatacji między ścianami a innymi elementami budynku (na przykład stropem).
Wpisy do dziennika budowy:
- wykonanie izolacji poziomej pod pierwszą warstwą;
- murowanie ścian;
- zastosowane elementy murowe, ich rodzaj oraz wytrzymałość na ściskanie i inne parametry;
- właściwości zastosowanych zapraw (marka).
