Ściany fundamentowe. Rodzaje i budowa ścian fundamentowych
Ściany fundamentowe wykonuje się zarówno w domach niepodpiwniczonych, jak i w domach z piwnicami. Mogą być monolityczne lub murowane z cegły, kamienia czy bloczków betonowych. Zwykle ściany fundamentowe są wykonywane do wysokości 30-50 cm nad poziom terenu. Zobacz, jak poprawnie zbudować ściany fundamentowe w domu jednorodzinnym.
Ściany fundamentowe mogą być monolityczne lub murowane z cegły, kamienia, bloczków betonowych.
O ile fundamenty domów niepodpiwniczonych mogą być zarówno monolityczne (beton układany w deskowaniu), jak i murowane z bloczków czy pustaków. To w przypadku domów podpiwniczonych, mających głębokie piwnice, murowane ściany fundamentowe mogłyby być zbyt słabe. Dlatego zaleca się aby ściany piwnic były monolityczne, często nawet zbrojone.
Zwykle ściany fundamentowe są wykonywane do wysokości 30-50 cm nad poziom terenu.
Ściany fundamentowe monolityczne (betonowe)
Ściana monolityczna, czyli wylewana z betonu. Do budowy ścian monolitycznych powinno się stosować beton klasy C12/15, C16/20 lub C20/25 (dawniej B15, B20 lub B25). Można zamówić go w wytwórni lub przygotować na placu budowy, to drugie rozwiązanie jest bardziej czasochłonne i ryzykowne, gdyż mieszanka betonowa do wykonania ścian monolitycznych musi mieć odpowiednią klasę wytrzymałości. Alternatywą jest też zrobienie fundamentów z droższego betonu wodoszczelnego, który ma mniejszą nasiąkliwość.
Problemem przy wznoszeniu fundamentów monolitycznych jest konieczność robienia deskowania. Zajmuje to dużo czasu i wymaga sporej ilości drewna, dlatego korzystniejszym rozwiązaniem jest wypożyczenie deskowania gotowego, wielokrotnego użytku.
W domach jednorodzinnych obciążenia nie są zbyt duże, dlatego z reguły wykonuje się ściany fundamentowe betonowe, a nie żelbetowe. Zbroi się przede wszystkim ściany piwnic.
Więcej na temat fundamentów betonowych >>
Ściany fundamentowe z pustaków zasypowych
Pustaki zasypowe wytwarza się z betonu lub keramzytobetonu, puste przestrzenie pustaków zalewa się betonem klasy C12/15 (B15), które wcześniej można dodatkowo zazbroić. Pustaki są więc deskowaniem traconym.
Ściany z pustaków wypełnianych betonem mogą mieć szerokość od 25 do 45 cm. Murowanie rozpoczyna się od narożników ścian. Pustaki zasypowe układa się na styk, na sucho (bez zaprawy), zachowując przesunięcie o pół długości pustaka w kolejnych warstwach. Po ułożeniu dwóch-trzech warstw wypełnia się je betonem klasy i dopiero wtedy układa się następne warstwy. Zbrojenie poziome umieszcza się nad pierwszym i ostatnim rzędem pustaków oraz pod otworami okiennymi. Dodatkowo otwory i narożniki wzmacnia się prętami pionowymi.
Jeżeli ściany fundamentowe wzniesione z pustaków zasypowych nie są wystarczająco równe, trzeba je otynkować, żeby nie uszkodzić izolacji przeciwwilgociowej.
Autor: Agnieszka i Marek Sterniccy
Budowa monolitycznej (betonowej) ściany fundamentowej
Ściany fundamentowe murowane
Fundamenty murowane najczęściej wykonuje się z bloczków betonowych lub keramzytobetonowych. Ściany fundamentowe można też murować z cegieł ceramicznych, cegieł silikatowych lub – choć robi się to rzadziej – z kamieni.
- Więcej na temat fundamentów murowanych >>
Elementy murowe używane do wznoszenia ścian fundamentowych powinny być pełne, bez otworów, aby miały jak najmniejszą nasiąkliwość i dużą wytrzymałość. Ściany poniżej poziomu gruntu muruje się na zaprawę cementową, która jest mocna i odporna na wilgoć. Nad ziemią można ją zastąpić zaprawą cementowo-wapienną, bardziej lubianą przez wykonawców ze względu na lepszą urabialność. Do mieszanek przygotowywanych na budowie lepiej zawsze dodawać nieco wapna, które poprawia plastyczność zaprawy. Mieszanki gotowe nie potrzebują wapna.
Z cegły pełnej ceramicznej można zbudować ścianę fundamentową grubości 25 cm (grubość 1 cegły), 38 cm (grubość 1 i 1/2 cegły plus spoina) albo 51 cm (grubość 2 cegieł plus spoina). Kolejne warstwy muruje się tak, aby spoiny pionowe były przesunięte co najmniej o 1/4 cegły. Spoiny nie mogą być zbyt grube - poziome powinny mieć około 10 mm, pionowe 12 mm. Wykonanie fundamentów z cegły jest pracochłonne i drogie; jeśli już zdecydujemy się na taki fundament, to warto poszukać elementów pochodzących z rozbiórki. Do wymurowania fundamentów oprócz cegły ceramicznej można wykorzystać cegły silikatowe.
Ściany fundamentowe z bloczków betonowych nie powinny być węższe niż 20 cm. Bloczki mają 38 cm długości, 25 cm szerokości i 12 lub 14 cm wysokości. Można je układać na dowolnym boku, z przesunięciem o 1/2 elementu w kolejnym rzędzie. Spoiny poziome powinny mieć grubość 10-15 mm, a spoiny pionowe - 10-20 mm. Jedyną niedogodnością przy wznoszeniu ścian jest duży ciężar bloczków – jeden waży ponad 30 kg. Pomimo tego bloczki betonowe to najpopularniejszy materiał na ściany fundamentowe.
Ściany fundamentowe z kamieni są wykonywane bardzo rzadko, ponieważ są bardzo pracochłonne, a później trudno ułożyć na nich izolację (łatwo ją przebić na nierównościach ściany). Taki fundament należałoby najpierw otynkować i dopiero potem izolować.
Jeżeli dom jest wznoszony na gruncie zakwaszonym, do wykonywania ścian fundamantowych nie należy stosować betonu z cementu portlandzkiego (reaguje z kwaśnym odczynem gleby). Najlepiej użyć wtedy betonu z cementu hutniczego.
