Budowa komina krok po kroku. Jak prawidłowo wykonać murowanie komina w domu jednorodzinnym?
Każdy dom ogrzewany i wentylowany w tradycyjny sposób ma przynajmniej jeden komin. Jak go poprawnie wybudować? Sprawdź, jak powinno wyglądać murowanie komina.
Spis treści
- Budowa komina – podstawy
- Murowanie komina – wybór miejsca
- Materiały do budowy komina. Z czego się muruje komin?
- Posadowienie i budowa komina
- Sztywność komina i przejście przez strop
- Komin na poddaszu i na styku z połacią
Budowa komina – podstawy
W typowym kominie wystającym ponad dach są zazwyczaj zgrupowane różne przewody. Tworzą one tak zwane trzony kominowe. W domach jednorodzinnych są zazwyczaj dwa-cztery takie trzony składające się z przewodów wentylacyjnych, spalinowych lub dymowych.
Najkorzystniej jest zestawiać przewody wentylacyjne oraz z urządzeń grzewczych w oddzielnych trzonach (nie ma wtedy obawy, że jeśli w przewodzie wentylacyjnym odwróci się ciąg, to do domu dostaną się spaliny), ale nie zawsze jest to możliwe. Mniej kominów wystających ponad połać to też tańsza budowa, bardziej uporządkowana architektura domu i mniejsze ryzyko problemów z zaciekaniem na styku komina i połaci. Budowa komina nie jest trudna, lecz na kilka miejsc warto zwrócić szczególną uwagę. Są to fundament, przejście przez strop, styk z połacią i wykończenie komina ponad dachem.
- Każde urządzenie grzewcze i każde wymagające wentylowania pomieszczenie muszą mieć osobne przewody kominowe.
- Kominy można budować wyłącznie z elementów, które przeszły badania i spełniają wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej badań ogniowych małych kominów.
- Komin murowany, który ma odprowadzać spaliny z kotła na gaz lub olej, musi być wyposażony we wkład kwasoodporny, a usuwający dym z kominka z wkładem, pieca kominowego albo kotła na drewno – we wkład żaroodporny.
- Czopuch (odcinek przewodu spalinowego łączący urządzenie grzewcze z przewodem kominowym) nie powinien być dłuższy niż 2 m. Musi być poprowadzony od komina do kotła ze spadkiem co najmniej 5%. Miejsce styku czopucha z przewodem kominowym musi być uszczelnione.
- W kominie poniżej miejsca podłączenia czopucha oraz w skośnych częściach komina, jeśli są takie, muszą być otwory wyczystne ze szczelnymi zamknięciami z niepalnego materiału. Jeśli kocioł ma moc do 30 kW i do dna komina można się dostać przez rozetę podłączeniową, wyczystki może nie być.
- Komin odprowadzający spaliny o niskiej temperaturze musi mieć u dołu element do odprowadzenia skroplin. 7.Na przewodach dymowych i spalinowych w domach usytuowanych w II i III strefie obciążenia wiatrem (według Polskiej Normy) należy zamontować nasady kominowe zabezpieczające przed odwróceniem ciągu.
Paweł Staszewski
Murowanie komina – wybór miejsca
Usytuowanie kominów zależy od tego, gdzie znajdują się kotłownia, kominek oraz pomieszczenia wymagające wentylacji (kuchnia, łazienki, pralnia etc.).
Komin murowany może być wbudowany w ścianę nośną, nie powinien jednak zaburzać ciągłości wieńca, dlatego ścianę w tym miejscu zazwyczaj należy poszerzyć. Za kominem musi być wystarczająco dużo miejsca, aby można było oprzeć wieniec. Kominy systemowe są konstrukcjami samonośnymi. Mogą być wolno stojące lub dostawione do ściany. Jednak nie powinny być z nią trwale połączone. Żaden komin nie może przechodzić przez połać w przypadkowym miejscu. Najłatwiej umieszczać go między krokwiami.
Czasami, żeby się zmieścił, trzeba je nieco rozsunąć bądź zastąpić fragment jednej z nich wymianem. Złe usytuowanie komina na dachu powoduje, że może się za nim gromadzić śnieg oraz lód, dlatego nie powinien znajdować się w koszu ani zbyt blisko okapu, a szeroki trzon kominowy lepiej sytuować wzdłuż połaci. Zmiana położenia komina to zazwyczaj rewolucja w całym planie domu.
Jeśli przesuwamy kotłownię na parterze, czasem trzeba też zmienić położenie łazienki na piętrze albo zbudować kolejny komin.
Materiały do budowy komina. Z czego się muruje komin?
Ich dobór zależy od rodzaju komina (na przykład tego, czy będzie zawierał tylko przewody wentylacyjne, czy też odprowadzał spaliny z urządzenia grzewczego). Jeśli ogrzewamy dom gazem lub olejem, przewód odprowadzający musi być odporny na taki rodzaj spalin. Zwykły pustak ceramiczny, keramzytobetonowy albo cegła w takim wypadku nie wystarczą. Potrzebny jest odpowiedni wkład umieszczany w przewodzie spalinowym. Wkład może być ze stali lub ceramiczny. Obudowa wkładu jest najczęściej murowana z pustaków.
Pustaki kominowe (zwykle z keramzytobetonu) mogą mieć różne wymiary i składać się z kilku komór rozmaicie skonfigurowanych. Zestawia się je i tworzy bloki z wieloma kanałami. Nowoczesne niskotemperaturowe urządzenia grzewcze wymagają też zamontowania na dole komina zbiornika, w którym zbierają się szkodliwe skropliny.
Tradycyjnym budulcem, obecnie rzadko używanym do budowy kominów, są cegły pełne. W takich kanałach również można umieszczać nowoczesne wkłady kominowe. Pustaki i wkłady można kupować oddzielnie lub zdecydować się na tak zwany komin systemowy składający się z całego zestawu elementów pasujących do siebie (pustaków, wkładu i jego ocieplenia, elementów do odprowadzania skroplin, czapki itd) potrzebnych do jego budowy.
Takie kominy są często uniwersalne, czyli dopasowane do spalin różnego rodzaju (o różnej temperaturze oraz szkodliwości), co sprawia, że w przyszłości można bez przebudowywania komina zmienić sposób ogrzewania domu.
Kominy systemowe są również dostępne w postaci bloków kominowych zintegrowanych z kanałami wentylacyjnymi. Do budowy samych kanałów wentylacyjnych oprócz elementów z lekkich betonów wykorzystuje się kształtowe pustaki ceramiczne lub silikatowe dostępne u producentów materiałów murowych. Można je zestawiać po kilka bądź zdecydować się na kształtki dwu albo wielokanałowe (te ostatnie są przeznaczone dla większej liczby kanałów wentylacyjnych). Nie są to elementy samonośne. Muszą być łączone z innymi przewodami, na przykład z kominem systemowym, wbudowywane w ściany konstrukcyjne lub do nich kotwione.
Posadowienie i budowa komina
Fundamenty pod komin przygotowuje się w tym samym czasie co pod pozostałe elementy domu. Muszą być dokładnie zabezpieczone izolacją poziomą przeciwwilgociową bądź przeciwwodną dobraną do rodzaju gruntów występujących pod budynkiem.
Wielkość fundamentu zależy od wymiarów komina. Może to być oddzielna konstrukcja sięgająca na głębokość przemarzania grunt albo poszerzenie fundamentu pod ścianę. Jeżeli dom jest posadowiony na płycie fundamentowej, fragment znajdujący się pod kominem powinien być odpowiednio przygotowany i wzmocniony zbrojeniem.
Wznoszenie komina, czyli układanie pustaków kominowych, zaczyna się dopiero po zbudowaniu ścian nośnych oraz osłonowych. Inaczej komin mógłby zostać przewrócony przez silny wiatr.
Podobnie postępuje się w przypadku wznoszenia komina systemowego. Pustaki kominowe łączy się zaprawą wskazaną w instrukcji murowania komina, zaprawą cementową (odporną na kwasy) albo cementowo-wapienną o odpowiedniej wytrzymałości.
Dostępne są też gotowe zaprawy przeznaczone specjalnie do wznoszenia kominów. Elementy wewnętrzne wkładów kominowych spaja się natomiast kitami odpornymi na wysoką temperaturę.
- Dowiedz się więcej: Murowanie komina wewnątrz domu: poradnik, jak dobudować komin
Komin może zostać wybudowany przez robotników wznoszących ściany domu, ale przed rozpoczęciem użytkowania musi zostać odebrany przez uprawnionego kominiarza. Odbiór polega na sprawdzeniu, czy materiały użyte do budowy komina spełniają wymagania zawarte w projekcie, oraz skontrolowaniu ważności atestów i aprobat technicznych, oznakowania elementów komina, a także jakości wykonania i zgodności z projektem. Bada się drożność, prawidłowość prowadzenia, wymiary otworów i ich przekrój oraz stan połączeń elementów, wlotu i wylotu, odprowadzenia kondensatu i siły ciągu. Podobna kontrola jest konieczna także po każdej przeróbce lub zmianie podłączeń. Z przeprowadzonego badania sporządza się protokół, który należy dołączyć do dziennika budowy. Będzie potrzebny przy staraniach o uruchomienie dostawy gazu.
Paweł Staszewski
Sztywność komina i przejście przez strop
Kominy najczęściej znajdują się wewnątrz budynku. Podczas budowy stropu i dachu zostawia się w nich otwory, w które zostaną wbudowane.
Przejście przez te płaszczyzny usztywnia je. Kominy nie są jednak połączone z tymi elementami domu. Wręcz przeciwnie – komin koniecznie musi być oddylatowany od stropu i odsunięty od niego.
Jeśli strop jest niepalny, to dylatacja powinna mieć około 3 cm. Jeżeli strop jest drewniany, czyli palny, to odstęp musi wynosić co najmniej 10 cm, a krawędź wkładu nie może znaleźć się bliżej niż 30 cm od jego konstrukcji.
Podobne odległości należy zachować przy przejściu przez drewnianą więźbę oraz na styku ze ścianą drewnianą. W szczelinie dylatacyjnej najlepiej jest ułożyć twardą wełnę mineralną. Jest to materiał całkowicie niepalny.
Brak dylatacji na styku komina i stropu może skutkować pękaniem tynku na suficie w tym miejscu W przypadku systemowego komina zewnętrznego, który nie jest niczym usztywniony, jak w każdym smukłym i wysokim elemencie należy przewidzieć na całej jego długości odpowiednie zbrojenie, które sprawi, że budowla będzie stabilna. Pręty zbrojeniowe wsuwa się w otwory znajdujące się w narożach pustaków.
Komin na poddaszu i na styku z połacią
To, jak wygląda komin na poddaszu, zależy w dużej mierze od tego, czy jest ono ogrzewane, czy nieogrzewane. Jeśli poddasze jest nieogrzewane, to komin murowany z cegły lub pustaków oraz kanały wentylacyjne należy w tym miejscu zaizolować, aby nie dopuścić do nadmiernego wychładzania przewodów i zaburzenia ciągu. Do ocieplenia kanałów wentylacyjnych wystarczy warstwa kilku centymetrów styropianu albo wełny.
Komina systemowego odprowadzającego same spaliny w przestrzeni strychu nie trzeba ocieplać, ponieważ ma on wkład izolacyjny. Jeżeli trzon zawiera też kanały wentylacyjne, niewielkie ocieplenie może być niezbędne do ich prawidłowej pracy. Najlepiej sprawdzi się 5 cm niepalnej twardej wełny mineralnej w płytach, którą przykleja się do jego konstrukcji.
Inaczej postępujemy, gdy poddasze jest ogrzewane lub zamierzamy je w przyszłości przekształcić w ogrzewane. Komin bez odpowiednio ułożonej izolacji termicznej ponad połacią zawsze będzie mostkiem cieplnym (dotyczy to również komina systemowego). Jego zewnętrzna izolacja powinna się łączyć z ociepleniem układanym w skosach dachu.
Gdy komin znajduje się w ścianie szczytowej bądź poza budynkiem, należy go ocieplić na całej wysokości.
Styk komina z połacią to też miejsce, gdzie najczęściej dochodzi do przeciekania. Może to być spowodowane nieprawidłowym ułożeniem warstwy wstępnego krycia oraz brakiem lub złym wykonaniem obróbek blacharskich. Membrana (lub papa) powinna być wywinięta na ściany komina i do nich przyklejona (bądź zgrzana z nimi). Całość trzeba wykończyć obróbką blacharską. Powinna ona być wcięta w płaszczyznę obudowy komina i nie stanowić sztywnego połączenia z dachem.
Uwaga, obróbki nie należy wcinać w ścianki z pustaka kominowego! Najlepiej zrobić ją z dwóch niezależnie pracujących elementów, tak by jej styk z kominem nie rozszczelnił się pod wpływem niewielkich ruchów więźby.
Jeżeli komin jest szeroki albo znajduje się w koszu dachowym, obróbka powinna mieć uformowane spadki na boki ułatwiające szybszy spływ wody oraz ograniczające zaleganie śniegu za kominem.
W przypadku pokrycia zrobionego z dachówek obróbkę komina można też wykonywać ze specjalnych taśm samoprzylepnych lub miękkich taśm cynkowych.
Jeśli komin jest wykończony drobnymi płytkami włóknocementowymi, membranę umieszcza się pod płytkami, przyklejając ją do obudowy komina wykonanej z płyt.
- Przejdź do galerii: Wzorowa przebudowa starego domu kostki w wersji industrialnej
Autor: Mirosław Kulbacki
Na dobudowanej kondygnacji wydzielono balkon. Okalająca go ciemnoszara konstrukcja, powtórzona również nad strefą wejścia, nadaje kompozycji nowoczesny charakter
