Jaki impregnat do drewna na zewnątrz najlepszy? Czym najlepiej zabezpieczyć drewno?
Drewno wymaga odpowiedniego zabezpieczenia, czyli impregnacji. I to niezależnie od tego, czy jest to drewno na zewnątrz czy wewnątrz. Zobaczmy, jakie preparaty do impregnacji oferują producenci chemii budowlanej. Czym najlepiej zabezpieczyć drewno na zewnątrz? Jaki wybrać impregnat do drewna? Jaki to koszt?
Autor: PPG Deco Polska
Drewniane konstrukcje małej architektury powinno się chronić przed działaniem wody, promieni UV, a także grzybami i sinizną
Spis treści
- Jaki wybrać impregnat do drewna?
- Impregnaty techniczne do drewna
- Impregnaty ochronno-dekoracyjne
- Jaki impregnat do drewna najlepszy - wodny czy rozpuszczalnikowy?
- Jak dobrać impregnat do klasy użyteczności drewna?
- Impregnacja drewna - sposób nanoszenia impregnatu do drewna
- Impregnacja drewna - wydajność i zużycie impregnatu do drewna
- Ile kosztuje impregnacja drewna?
Jaki wybrać impregnat do drewna?
Rodzaj środka impregnującego drewno w dużej mierze zależy od tego, jakie elementy i przed czym chcemy zabezpieczyć. Do celów konstrukcyjnych (więźba dachowa, ściany szkieletowe, stropy drewniane) najczęściej używa się miękkich gatunków drewna krajowego (przede wszystkim sosnowego, ale też świerkowego), natomiast przy wykańczaniu domu zwykle wykorzystuje się drewno twardsze krajowe (przykładowo dąb, jesion, buk) bądź egzotyczne (zazwyczaj mniej podatne na atak grzybów i owadów). Z drewna buduje się też elementy małej architektury – wiaty, pergole, ogrodzenia.
Wewnątrz budynku drewno jest narażone przede wszystkim na grzyby, owady i ogień. Na zewnątrz zagraża mu dodatkowo niekorzystny wpływ warunków atmosferycznych – słońca, opadów i wilgoci. Aby zapobiec zniszczeniu drewna, zabezpiecza się je impregnatem. Niektóre z tych środków nadają się do stosowania nie tylko na surowym (nowym) drewnie, lecz także na starym, by je „leczyć”.
Rynek oferuje wiele preparatów do ochrony drewna, które różnią się nie tylko ceną, lecz także właściwościami. Do zabezpieczenia przed słońcem, wilgocią, grzybami, pleśniami, owadami, glonami, mchami i ogniem służą preparaty impregnujące. Ale wśród nich wyróżnia się dwie grupy produktów – impregnaty techniczne i ochronno-dekoracyjne.
Impregnaty techniczne do drewna
To produkty, które mają wysoką skuteczność zabezpieczenia drewna, ale różnią się zakresem działania. Przede wszystkim chronią przed wilgocią i wodą, które sprzyjają rozwojowi grzybów, czyli najczęstszej przyczynie sinienia i rozkładu drewna. Większość wyrobów jest wielofunkcyjna, czyli chronią przed więcej niż jednym czynnikiem niszczącym drewno. Oprócz środków biobójczych, które zwalczają różnego rodzaju grzyby, zawierają środki owadobójcze. Zdarza się też, że impregnat wielofunkcyjny chroni również przed ogniem.
Impregnat techniczny wykorzystuje się zwykle jako jedyne zabezpieczenie drewna w przypadku elementów, które nie są eksponowane, czyli belek w zabudowanych konstrukcjach stropowych, dachowych czy ściennych, a także legarów tarasowych. Wybiera się do tego zarówno preparaty bezbarwne, jak i barwione, przy czym kolor (na przykład zielony, brązowy) jest tu traktowany jako wskaźnik wykonanej impregnacji, a jego nasycenie nie odzwierciedla stopnia zabezpieczenia drewna.
Na elementach, których powierzchnia pozostaje widoczna albo wykończona jasnym preparatem dekoracyjnym, stosuje się jedynie bezbarwne impregnaty techniczne jako grunt pod dowolnego rodzaju warstwy dekoracyjne.
Impregnaty ochronno-dekoracyjne
Większość bezbarwnych impregnatów nie zawiera filtra UV, więc nie zabezpiecza drewna przed szarzeniem i ciemnieniem. Dlatego dobierając produkt do elementów na zewnątrz, sięga się zwykle po impregnat w wersji kolorystycznej, czyli ochronno-dekoracyjny. Zawarte w nim pigmenty stanowią bowiem barierę dla promieni UV. Producenci oferują te preparaty w wielu kolorach (od kilku do kilkunastu). Niekiedy poza kolorami gotowymi można wybrać dodatkowo jeden z kilkudziesięciu odcieni przygotowanych na zamówienie. Impregnaty ochronno-dekoracyjne są też dostępne w wersji bezbarwnej.
Jaki impregnat do drewna najlepszy - wodny czy rozpuszczalnikowy?
Impregnaty techniczne oraz impregnaty ochronno-dekoracyjne są oferowane zarówno jako preparaty wodne, jak i rozpuszczalnikowe. Oba rodzaje są tak samo skuteczne i dopuszczone do stosowania wewnątrz i na zewnątrz. Podstawowymi zaletami impregnatów wodnych są brak drażniącego zapachu i szybkie schnięcie. Chętniej wybiera się je więc do zabezpieczania elementów wewnątrz – ścian działowych, legarów, więźby. Z kolei preparaty rozpuszczalnikowe charakteryzują się znacznie skuteczniejszą penetracją, ale też ostrym zapachem. Doskonale sprawdzają się na zewnątrz, do impregnacji tarasów, mebli ogrodowych, elewacji. Dzięki temu, że rozpuszczalnikowe impregnaty techniczne głębiej i szybciej wnikają w drewno niż te wodne. Trzeba jednak wiedzieć, że aby preparat rozpuszczalnikowy mógł wniknąć w strukturę drewna, nie może być ono wilgotne.
Wielofunkcyjny impregnat, który chroni drewno także przed ogniem, to preparat solny, z którego przygotowuje się 30% roztwór wodny. Po impregnacji na powierzchni drewna pojawiają się kryształki soli, które stanowią blokadę dla ognia. Jednak to sprawia, że produkty solne wykorzystuje się jedynie na niewidocznych elementach konstrukcyjnych.
Jak dobrać impregnat do klasy użyteczności drewna?
Ogólnie dostępne preparaty umożliwiają ochronne drewna w klasach od 1 do 3. Każda z tych klas określa warunki użytkowania drewna i poziom jego narażenia na zawilgocenie. Jeśli chcemy zaimpregnować drewno, które jest wewnątrz lub na zewnątrz pod zadaszeniem, a elementy mają maksymalną wilgotność 20%, wówczas wystarczy zastosować produkt zapewniający ochronę drewna użytkowego w klasie 1. Gdyby jednak drewno było tam sporadycznie narażone na zawilgocenie ponad 20%, do impregnacji trzeba wybrać środek do ochrony w klasie 2. Jeśli impregnat zapewnia najwyższą ochronę – w klasie 3, oznacza to, że trwale zabezpiecza drewno na zewnątrz, które często ulega zawilgoceniu (ponad 20%), ale nie ma kontaktu z gruntem.
Informacji o tym parametrze nie znajdziemy jednak na większości impregnatów ochronno-dekoracyjnych. Należy więc sądzić, że jeśli mają być stosowane na elementach wystawionych na tak niekorzystne oddziaływanie warunków atmosferycznych, warto najpierw zastosować na te elementy odpowiedni bezbarwny impregnat techniczny.
Autor: Piotr Mastalerz
Eksponowane we wnętrzu elementy drewnianej konstrukcji powinny być zabezpieczone przeciwogniowo. Aby zachować rysunek i kolor drewna, trzeba sięgnąć po impregnat bezbarwny, przeznaczony do stosowania we wnętrzach
Impregnacja drewna - sposób nanoszenia impregnatu do drewna
Aby drewno przyjęło zalecaną przez producenta dawkę impregnatu, powinno być w stanie powietrzno-suchym, czyli mieć wilgotność nie większą niż 18%. Powierzchnia elementów powinna być czysta, ale nie musi być idealnie oszlifowana. Trzeba jednak pamiętać, że im bardziej chropowata powierzchnia, tym większe zużycie preparatu. Zwłaszcza w przypadku impregnatów technicznych, które nie tworzą powłoki na powierzchni drewna, lecz mają wniknąć w jego strukturę, ważny jest odpowiedni stopień nasycenia drewna. Producenci określają metodę nanoszenia preparatu. Czasem jest to jedynie malowanie lub smarowanie pędzlem. Z kolei inni pozostawiają wybór między pędzlem, wałkiem a natryskiem. Niektóre produkty można wprowadzić w drewno metodą kąpieli. Aby zanurzyć w impregnacie zabezpieczane elementy, trzeba przygotować wannę lub długie koryto. Tu, podobnie jak w metodzie z natryskiem, ważne jest odpowiednie przygotowanie stanowiska pracy, aby nadmiar preparatu, który nie wniknie w drewno, nie zanieczyścił środowiska.
Polecany artykuł:
Impregnacja drewna - wydajność i zużycie impregnatu do drewna
Informacje o wydajności mogą nam posłużyć do wstępnego oszacowania ilości impregnatu potrzebnego do zabezpieczenia drewna. Należy pamiętać, że wydajność preparatu będzie zależna od rodzaju drewna, jakości wykończenia, a także narzędzia, którym nanosi się preparat (grubości warstwy). Przykładowo 8-12 m²/kg na powierzchni gładkiej lub 4-8 m²/kg na powierzchni nieoszlifowanej. Producent zazwyczaj określa zalecaną liczbę warstw, w których powinno się nanieść impregnat. Z reguły są przynajmniej dwie. Bywa też, że liczba warstw jest uzależniona od narzędzia, jakiego się używa, przykładowo 2-3 dla wałka lub 1-2 dla pędzla. Czasem miarodajną informacją jest zalecane zużycie preparatu w celu uzyskania pełnej ochrony drewna. Ale takich informacji nie podaje się zwykle dla preparatów, które nie tylko impregnują drewno, lecz także tworzą na jego powierzchni powłokę dekoracyjną.
Ile kosztuje impregnacja drewna?
Aby oszacować koszty, trzeba przyjąć sposób, w jaki się to zrobi. W przypadku impregnatów technicznych kierujmy się ich zalecanym zużyciem na 1 m² zabezpieczanej powierzchni, które ma zapewnić ochronę drewna w deklarowanym zakresie. Z kolei w przypadku impregnatów ochronno-dekoracyjnych uwzględniajmy ich wydajność, podawaną w przeliczeniu na jedną warstwę z uwzględnieniem liczby koniecznych warstw. Wiedząc, jak dużą powierzchnię musimy zaimpregnować, wybierzmy odpowiednią wielkość opakowania. W ofercie rynkowej często są dostępne opakowania różnej wielkości, a przy tych większych zakup może się okazać znacznie korzystniejszy, oczywiście przy porównywaniu cen w przeliczeniu za 1 l impregnatu.
Na podstawie informacji podawanych na opakowaniach produktów możemy oszacować, że koszt zabezpieczenia drewna impregnatem technicznym (zarówno wodnym, jak i rozpuszczalnikowym) wynosi mniej więcej 7-12 zł/m².
Zaskakuje też fakt, że wykończenie drewna najtańszym preparatem ochronno-dekoracyjnym to koszt zaledwie 3-4 zł/m² (wodny i rozpuszczalnikowy z woskiem). Przeciętnie koszty są jednak wyższe – około 6 zł/m² za impregnaty wodne i 7-8 zł/m² za impregnaty rozpuszczalnikowe.
