Jaki wybrać strop?

Stropy są ważnym elementem konstrukcyjnym domu. To właśnie od ich wytrzymałości zależy w dużym stopniu bezpieczeństwo mieszkańców. Dowiedzmy się, który strop będzie dla nas najkorzystniejszy.

Liczba stropów w domu zależy przede wszystkim od liczby jego kondygnacji. W domu podpiwniczonym mamy strop nad piwnicą. W domu piętrowym lub z użytkowym poddaszem jest strop nad parterem. Jeśli kondygnacji jest więcej, nad każdą z nich jest strop międzypiętrowy. W domach ze stromymi dachami strop nad ostatnią kondygnacją bywa nazywany stropem poddasza. Nawet w niepodpiwniczonym domu parterowym może być strop: podłoga parteru w takim domu może być bowiem wykonana nie bezpośrednio na gruncie (tak jest obecnie najczęściej), lecz właśnie na stropie oddzielonym od gruntu pustką powietrzną; nazywa się go stropem nad przestrzenią wentylowaną.

Rola stropu

Strop dzieli budynek na kondygnacje. Jego główne zadanie to przeniesienie ciężaru wszystkiego, co się na nim znajduje, na ściany nośne lub belki i słupy. Od wytrzymałości tego elementu konstrukcyjnego zależy bezpieczeństwo mieszkańców domu: ewentualna awaria zagrażałaby zarówno osobom przebywającym w pomieszczeniu na tym stropie, jak i tym, którzy byliby pod nim. W zależności od swojej konstrukcji stropy w większym lub mniejszym stopniu usztywniają budynek i jest to ich bardzo ważna funkcja: mocny, dobrze połączony ze ścianami strop potrafi uchronić budynek przed zarysowaniem, gdy na przykład fundamenty zaczną z jakichś powodów nierównomiernie osiadać.

Jaki strop: co mówi projekt

W dokumentacji projektowej powinny być podany rodzaj stropu i jego nazwa handlowa (jeśli nie jest to strop monolityczny lub drewniany), wymiary elementów, przybliżona ich ilość. Ponadto powinna być podana klasa betonu potrzebnego do wykonania wieńców, żeber i nadbetonu, jak również ilość poszczególnych gatunków stali i średnice prętów potrzebnych do wykonania zbrojenia. Rysunek konstrukcyjny jasno powinien określać, w którym kierunku i w jakiej odległości od lica ściany należy ustawić belki oraz na ile ich końce powinny zachodzić na ścianę. Wieńce oraz ewentualne inne elementy podpierające strop, takie jak słupy, belki czy podciągi, powinny być szczegółowo rozrysowane, z podaniem wymiarów i układu prętów.Ważnym elementem, którego nie powinno zabraknąć w dobrym projekcie, są szczegółowe rysunki różnych newralgicznych miejsc stropu, np. otworów na schody i przejść instalacyjnych.

Czy można odchudzić strop

Grubość stropu wynika przede wszystkim z jego rodzaju, a także z przewidywanej rozpiętości i oczekiwanej wielkości obciążenia użytkowego (zmiennego). Przykładowo, strop żelbetowy przy rozpiętości 6 m ma zazwyczaj grubość 8-16 cm, strop typu filigran 12-20 cm, strop z płyt prefabrykowanych 20-24 cm, strop drewniany 20-28 cm, a strop gęstożebrowy 20-29 cm. Grubość stropu zwiększają ponadto izolacja akustyczna, podkład podłogowy, tynk, posadzka. Rozważając wskazania projektanta, słusznie często zauważamy, że gruby strop będzie kosztowniejszy od cieńszego. Nasuwa się wtedy podejrzenie, że został on „przewymiarowany”, czyli na wszelki wypadek za-planowany w solidniejszej formie, niż musi być. Oczywiście bywa tak, że projekt można zoptymalizować. Tu jednak decydujące zdanie ma architekt bądź konstruktor. Okrojenie stropu do mniejszej grubości może przecież negatywnie wpłynąć na jego nośność, sprężystość, izolacyjność akustyczną. Powstrzymajmy się więc przed samo-wolnym żonglowaniem wymiarami stropu, jeśli nie chcemy później lękać się, że pęknie lub się zarwie.

Jaki wybrać strop?

Stropy mogą mieć różną konstrukcję i wykonuje się je z różnych materiałów. Do wyboru mamy stropy żelbetowe, gęstożebrowe, drewniane albo z płyt prefabrykowanych. Stropy drewniane były pierwsze. Nic w tym dziwnego, bo przecież przez całe wieki stawiano domy drewniane. I nawet wtedy, gdy zaczęto budować domy murowane, stropy pozostały drewniane. Dopiero później zaczęto zastępować je stropami na belkach stalowych. Kariera różnego rodzaju stropów żelbetowych – obecnie najbardziej popularnych – liczy sobie zaledwie sto lat. Są oczywiście takie kraje (USA, Kanada, Skandynawia), w których budownictwo murowane było i jest marginesem: tam stropy drewniane i obecnie należą do najczęściej stosowanych.

Strop monolityczny

Aby zbudować strop monolityczny, musimy mieć stal zbrojeniową i dużo betonu. Najpierw wykonywane jest pełne deskowanie gęsto podparte stemplami, później brygada montuje zbrojenie zgodnie z rysunkami projektowymi, a na koniec zatapia się je w grubej warstwie półpłynnej mieszanki betonowej.

Co w przypadku takich stropów zasługuje na pochwałę? Przede wszystkim możliwość dowolnego rozmieszczania ścianek działowych. Łatwo też uzyskać nietypowy kształt płyty – np. skośny lub łukowo zakrzywiony – oraz dość dużą rozpiętość. Liczącym się argumentem za jest także niewygórowana cena materiałów i robocizny.

Co mogłoby zniechęcić przed wyborem stropu monolitycznego? Pracochłonność wykonania i długi przestój konieczny po zakończeniu betonowania. Tak wykonana płyta musi odczekać około 2-3 tygodni, zanim da się wnosić na nią ciężkie przedmioty i kontynuować prace budowlane.

Strop gęstożebrowy

Strop gęstożebrowy cieszy się u nas dużym i niesłabnącym powodzeniem. Buduje się go ze specjalnych pustaków, opieranych na prefabrykowanych belkach nośnych. Belki stropowe najczęściej składają się z przestrzennej kratownicy stalowej, w której w dolnym pasie znajduje się całkowite zbrojenie potrzebne do przeniesienia obciążeń stropu. Zazwyczaj belki i pustaki oferowane są w ramach jednego systemu. Najpierw rozmieszczane są belki, które opiera się na ścianach i innych podporach konstrukcyjnych oraz na drewnianych belkach podtrzymywanych przez stemple. Na belkach znajdują oparcie pustaki, które wypełniają puste przestrzenie między belkami. Nie ma ich tylko tam, gdzie zaplanowano schody lub przejście komina. Po ułożeniu belek i pustaków oraz umieszczeniu fragmentów dodatkowego zbrojenia, konieczne jest ułożenie tak zwanej warstwy nadbetonu. Beton spina wszystkie elementy stropu, zapewniając mu wymaganą sztywność. Niestety, tu również trzeba poczekać 2-3 tygodnie, aż da się w pełni efektywnie kontynuować budowę.

Stropy gęstożebrowe oferują producenci ceramiki budowlanej, betonu komórkowego, betonu zwykłego, keramzytobetonu. Znajdziemy też systemy, w których pustaki zastępują styropianowe kształtki. One z pewnością sprawiają, że strop jest lżejszy i łatwo się go montuje, ale nie poprawiają jego parametrów akustycznych.

Stropy gęstożebrowe są łatwiejsze do wykonania w porównaniu z monolitycznymi oraz lżejsze od nich, dlatego też wielu architektów chętnie przewiduje je w swoich projektach. Niestety z belek i pustaków trudno uzyskać inny kształt stropu niż prostokątny. Wymaga to robienia żelbetowych wstawek.

Strop z elementów prefabrykowanych

Budownictwo jednorodzinne z prefabrykatów nabiera rozmachu. Coraz częściej decydujemy się na całe domy montowane z kilku-kilkunastu elementów, bo dzięki temu budowa trwa nieporównywalnie szybciej w zestawieniu z metodami tradycyjnymi. Pozbyliśmy się też nieufności odnośnie do stropów z wielkich i mniejszych płyt. W porównaniu z innymi powstają najszybciej. Gotowe elementy są dowożone z wytwórni i przy użyciu dźwigu ustawiane na miejscu. Nie potrzeba pełnego deskowania, a często też podpór. W przypadku płyt pełnych i kanałowych odpada nam betonowanie, a więc też przestój potrzebny na schnięcie i wiązanie mieszanki. Płyty standardowo są prostokątne, lecz można zażyczyć sobie elementy docięte po skosie lub w inny sposób. Stropy prefabrykowane nie są lekkie. Ważą od 150 do 300 kg/m². Mogą za to przenosić duże obciążenia. Nie stwarzają też żadnych przeszkód w dowolnym rozmieszczeniu ścian działowych. Cena nie jest niska, ale opłacalność danego rozwiązania może wynikać z czego innego.

• Płyty kanałowe z betonu

Oferowane są dwa ich typy – żerańskie (typu S) lub strunobetonowe (SPK lub HCU). Płyty żerańskie mają długość od 2,2 do 7,2 m i szerokość od 0,9 do 1,5 m. Grubość mieści się w przedziale 20-34 cm. Płyty strunobetonowe mają podobne długości, a ich szerokość wynosi 1,2 m. Najcieńsze mają 15 cm grubości, a najmasywniejsze – 50 cm. Płyty kanałowe można obciążać zaraz po ułożeniu.

• Płyty typu smart

To mniejsza wersja wielkich płyt strunobetonowych. Ich szerokość wynosi 60 cm i tym samym odpowiada rozstawowi belek w stropie gęstożebrowym. Rozpiętość sięga 9 m, a grubość to 15 lub 20 cm. Do budowy stropu z płyt smart nie potrzeba dużego dźwigu, wystarczy HDS zainstalowany na ciężarówce dowożącej materiał.

• Płyty z betonu komórkowego

Powstają z na tyle lekkiego surowca, że nie potrzebują kanałów. Mają szerokość od 25 do 75 cm. Długość, a co za tym idzie dopuszczalna rozpiętość, sięga 8 m. Dostępne są w grubościach od 15 do 30 cm. Cechuje je dobra izolacyjność termiczna – współczynnik λ jest stosunkowo niski i wynosi 0,14 W/(m.K).

• Płyty filigran i vector

To płyty betonowe grubości 5-7 cm, fabrycznie połączone z belkami. Cechą charakterystyczną są wystające z płyt równoległe pasy kratownic. Długość płyt może dochodzić do 12 m (taka jest też ich przybliżona dopuszczalna rozpiętość), a szerokość do 2,4 m.

Przeczytaj też:

Strop typu filigran – cechy, montaż, zbrojenie, betonowanie >>>

Płyty vector są cieńsze – mają tylko 4 cm grubości i szerokość 60 lub 120 cm. Dźwigiem ustawia się takie płyty na podporach (ścianach, pod-ciągach, słupach) i po rozmieszczeniu dodatkowych fragmentów zbrojenia zabetonowuje (płyty vector nie wymagają dodatkowego zbrojenia). Płyty filigran wytwarza się pod konkretny projekt domu i mogą mieć dowolny kształt.

Kiedy strop musi być ciepły

Większość stropów oddziela pomieszczenia, które są ogrzewane. Nie ma wtedy potrzeby, żeby odznaczały się dobrą izolacyjnością termiczną. Co innego, gdy oddzielają ciepłe wnętrze na przykład od zimnego strychu bądź nieogrzewanego garażu.Czym się różni izolacja akustyczna od termicznej? Jeśli chodzi o miejsce i sposób ułożenia – niczym. Jedynie rodzaj materiału i grubość jego warstwy mogą się różnić. Współczynnik przewodzenia ciepła U dla stropu między zimnym a ciepłym pomieszczeniem musi wynieść nie mniej niż 0,18 W/(m2.K) (stropy między nieogrzewanym poddaszem a pomieszczeniem mieszkalnym lub między nim a przejazdem) lub 0,25 W/(m2.K) (stropy międzykondygnacyjne). Tego trzeba się trzymać, dobierając wełnę, styropian lub inny produkt izolacyjny. Im będzie on miał niższą wartość współczynnika lambda, tym cieńszą warstwę będziemy mogli zastosować, by uzyskać założoną wartość U. Im grubsze będzie ocieplenie, tym grubszy strop i w efekcie niższe po-mieszczenie. Aby tego uniknąć, proponujemy do izolacji użyć płyt poliizocyjanuratowych PIR. Ich współczynnik λ wynosi nawet 0,022 W/(m.K).

Radosław Murat