Strop typu filigran – cechy, montaż, zbrojenie, betonowanie. Co warto wiedzieć?
Stropy typu filigran to prostsza odmiana tradycyjnego stropu żelbetowego. Jego płyty poza funkcją konstrukcyjną pełnią także funkcję deskowania traconego. Dowiedz się, jak jest zbudowany strop filigran i jak go poprawnie wykonać i wykończyć.
Jeśli zdecydujemy się na strop typu filigran, projekt domu z pierwotnym planem stropu przekazujemy do biura projektowego, które opracowuje prefabrykaty. W zależności od wymaganej nośności oblicza się potrzebną grubość płyty i zbrojenie. Każdy otwór – jak klatka schodowa czy przejście komina – musi być odpowiednio dozbrojony na obrzeżach.
Całkowity czas od złożenia zamówienia do dostarczenia płyt na budowę to od jednego do dwóch tygodni. Nowy strop musi być zatwierdzony przez konstruktora, gdyż ze względu na połączenia płyt zmienia się układ zbrojenia. Wszystkie decyzje kierownik budowy lub zatrudniony inspektor nadzoru odnotowuje w dzienniku budowy.
Strop filigran - cechy szczególne
Strop filigran składa się z prefabrykowanych płyt żelbetowych grubości 5-7 cm oraz z warstwy betonu (zwanej nadbetonem) układanego na budowie. Płyty stropowe mają różne wymiary, standardowa szerokość to 2,4 m, a długość od 7,5 nawet do 12 m. Ważą średnio 125-200 kg/m2. Całe dolne zbrojenie w postaci prętów lub siatek znajduje się w płycie, a wystające ponad powierzchnię kratownice ułatwiają zespolenie płyty z nadbetonem.
Gotowy strop ma grubość od 10 do 30 cm. Prefabrykaty, także z uwzględnieniem otworów technologicznych, mogą przyjmować dowolny kształt, ale ze względu na warunki transportu i optymalne zużycie materiałów najlepiej, aby elementy miały szerokość 0,6-2,5 m i długość 2,4-10 m.
Autor: Andrzej Szandomirski; Projekt domu: Paweł Nowak i Piotr Sieniawski
Dom piętrowy z dachem płaskim wykonanym w technologii stropodachu odwróconego
Jakie rozpiętości może osiągnąć strop typu filigran?
Rozpiętość stropu filigran zależy od grubości wylanego nadbetonu i jest określona w projekcie. Konstrukcje wykonywane w tej technologii przy grubości 40 cm mogą osiągać rozpiętość do nawet 12 m. Dzięki dużej powierzchni prefabrykatów liczba styków między nimi jest ograniczona. Zabezpiecza to strop przed tak zwanym klawiszowaniem. Demontaż, ustawionych wcześniej podpór, można rozpocząć po 14 dniach od ułożenia mieszanki betonowej. Początkowo demontujemy co drugą podporę.
Przeczytaj także: stropy gęstożebrowe z pustaków ceramicznych
W konstrukcji stropu filigran możemy wykonać cały strop lub jedynie jego fragment. Z reguły układamy go we fragmentach stropu o skomplikowanej geometrii bądź nietypowych wymiarach.
Przygotowanie do montażu stropu typu filigran
Większość producentów dostarcza na budowę same prefabrykaty, więc we własnym zakresie trzeba zorganizować materiały dodatkowe: zbrojenie (łącznie ze zbrojeniem wieńca), podpory montażowe, deskowanie, sprzęt montażowy i pomocniczy. Należy też na konkretny termin umówić dostawcę mieszanki betonowej i ekipę do jej układania. Podpory stałe – ściany i podciągi – trzeba wypoziomować i ewentualnie ułożyć warstwę grubości 2 cm z zaprawy cementowej marki M8 o konsystencji gęstoplastycznej. Jest ona wymagana przy nierównej powierzchni podpory lub głębokości oparcia płyty wynoszącej więcej niż 4 cm.
Na ścianach z pustaków ceramicznych układa się najpierw warstwę cegieł. Uniemożliwia to przedostawanie się betonu do wnętrza pustaków i zapewnia równomierny rozkład obciążeń. Podpory montażowe powinny być ustawione na sztywnym podłożu w rozstawie określonym przez projektanta konstrukcji (zależnie od grubości stropu co 100-210 cm). Podpory skrajne umieszcza się w odległości nie większej niż 30 cm od stałych i są konieczne, gdy głębokość oparcia płyty wynosi mniej niż 3,5 cm lub gdy mniej niż co drugi węzeł kratownicy pasa dolnego znajduje się nad podporą stałą. W pozostałych przypadkach wykonywanie podpór skrajnych jest zalecane, bo ułatwia poziomowanie stropu.
Podpory od góry muszą być zakończone tak zwanym jarzmem. Wkłada się w nie krawędziaki, które podpierają strop w kierunku prostopadłym do kratownic. Po włożeniu krawędziaków w jarzma należy dokładnie wypoziomować podpory.
Montaż płyt stropowych filigran
Montaż stropu filigran odbywa się prosto z samochodu, którym zostały przywiezione, lub z wcześniej przygotowanych składowisk na placu budowy przy użyciu dźwigu. Montaż płyt powinien trwać nie więcej niż dwie-trzy godziny i taki czas pracy dźwigu uwzględnia się w kosztach wykonania stropu. Dla każdego stropu musi być opracowany schemat montażu ilustrujący położenie poszczególnych prefabrykatów na planie budynku, zawierający wymiary płyt, głębokość i sposób ich oparcia, rozmieszczenie podpór montażowych i otworów technologicznych. Znajdą się tam też informacje o zbrojeniu montowanym na budowie i wskazówki konieczne do jego ułożenia. Każda płyta jest ponumerowana i należy ją układać w miejscu i kierunku przewidzianym w planie montażowym.
Aby poprawnie wykonać montaż stropu filigran, przed dostawą trzeba uzgodnić z zakładem prefabrykacji kolejność układania płyt na ciężarówce. Płyty powinny być przenoszone poziomo (należy unikać ukośnego działania sił na kratownice) oraz podnoszone i układane równomiernie, bez nadmiernego szarpania. Niedopuszczalne jest uderzanie prefabrykatem o jakiekolwiek przedmioty lub części budynku. Po ułożeniu płyt sprawdza się od dołu ich styki, ocenia ich powierzchnię – czy nie ma pęknięć, czy szczeliny na całej długości płyt są równe w pionie i w poziomie.
Zbrojenie stropu filigran
Po ułożeniu płyt montuje się zbrojenie dodatkowe nad podporą stałą, zbrojenie styków płyt, otworów, poprzeczne (prostopadłe do kratownic prefabrykatu) i podporowe, jeżeli strop jest projektowany jako zbrojony krzyżowo.
Klasa stali jest ustalona w projekcie (minimum AIII). Zbrojenie dodatkowe łączy się z kratownicami wystającymi z prefabrykatów. Aby zapewnić projektowaną otulinę prętów, stosuje się wkładki lub krążki dystansowe. Ponieważ strop musi być połączony z wieńcem, zbrojenie na płytach i zbrojenie wieńca układa się równocześnie, by móc zabetonować całość.
Betonowanie stropu filigran
Najpierw wykonuje się deskowanie obrzeży stropu – wieńców oraz przewidywanych otworów i wycięć – którego wysokość musi być co najmniej równa grubości stropu. Powierzchnia prefabrykatów powinna być oczyszczona i zmoczona wodą, aby zapewnić lepsze zespolenie z betonem. Mieszankę o konsystencji gęstoplastycznej (klasa nie mniejsza niż C20/25 – powinno to być ustalone w projekcie) należy układać równomiernie wzdłuż rozpiętości stropu, od jednej podpory (ściana, podciąg, rygiel) w kierunku drugiej, łącznie z zabetonowaniem wieńców. Trzeba ją od razu wyrównywać i zagęszczać, zwracając uwagę na stabilność zbrojenia. Kilka godzin po betonowaniu należy oczyścić styki płyt i połączenia elementów z wyciśniętych resztek zaprawy.
Po wybetonowanym stropie filigran można chodzić po dwóch dniach, z murowaniem ścian działowych lepiej poczekać tydzień, a podpory można usunąć najwcześniej po dwóch tygodniach.
Strop filigran - wykończenie
Po usunięciu podpór i deskowania należy sprawdzić, czy powierzchnia stropu jest pozioma, jak są połączone styki, oczyścić łączenia z pozostałości mleczka cementowego. Jeżeli podczas oględzin kierownik budowy nie zauważy spękań, a po krótkim czasie się pojawią – trzeba mu to zgłosić. Drobne, nieregularne rysy nie powinny niepokoić. Zdarzają się najczęściej już podczas transportu i nie są wadą konstrukcyjną.
Po wymurowaniu na stropie ścian działowych i ułożeniu wszystkich warstw stropowych należy zaszpachlować od spodu szczeliny na styku płyt. Teoretycznie dolna powierzchnia płyt nie wymaga tynkowania, ale ze względu na nierówności wzdłuż miejsc połączeń zaleca się pokryć ją w całości tynkiem lub przynajmniej gładzią gipsową.
