Spis treści
- Co to są schody gotowe?
- Konstrukcje schodów gotowych
- Z jakiego drewna buduje się schody
- Projekt schodów
- Schody modułowe
- Gotowe schody zamawiane w firmie
- Schody prefabrykowane
- Schody do samodzielnej budowy
- Właściwości schodów stalowo-drewnianych
- Właściwości schodów z drewna
- Koszt schodów gotowych
Co to są schody gotowe?
To zazwyczaj schody o konstrukcji i wykończeniu drewnianym lub metalowo-drewniane. Zamawia się je u stolarza albo w firmie produkującej i montującej schody. Mówi się o nich gotowe, ponieważ większość robót wykonywana jest w zakładzie i na budowę przywozi się zestaw komponentów do szybkiego zmontowania w całość i wykończenia (lakierowanie, olejowanie itp.).
Konstrukcje schodów gotowych
Najpopularniejsze są drewniane schody wspornikowe i policzkowe. Ich stopnie opierają się na belkach nośnych. Odmianą schodów policzkowych są schody kręte. Ich stopnie biegną promieniście wokół konstrukcji nośnej. Schody takie mogą być wolno stojące lub wbudowane w klatkę schodową. Zazwyczaj nie mają podstopnic, tylko same stopnice.
Schody metalowe ze stali mają najczęściej tylko konstrukcję nośną i elementy balustrady. Stopnie są robione z drewna. Do ich budowy wykorzystywana jest przeważnie stal zwykła, ocynkowana lub malowana stal węglowa, tak zwana czarna. Rzadziej wykorzystuje się droższe i szlachetniejsze jej gatunki – na przykład stal kwasoodporną, nierdzewną albo chromowaną.
Aby powstał szkielet takich schodów, potrzebne są płaskowniki, kształtowniki, profile o przekroju zamkniętym, a w wersjach bardziej ozdobnych – profilowane elementy ze stali giętej lub kutej. Są one później ze sobą spawane lub skręcane, ściśle według projektu. Większość schodów ze stali ma konstrukcję policzkową, co oznacza, że stopnie znajdują się pomiędzy parą belek policzkowych – prostych albo giętych. Bywa, że belka jest tylko z jednej strony, a z drugiej stopnie łączą się krawędziami ze ścianą. Takie schody nazywamy policzkowo-sztycowymi.
Ciekawie prezentują się stalowe schody wspornikowe. Tu stopnie spoczywają na dwóch belkach wspornikowych albo nawet na jednej, podpierającej je w środkowej części. Ze stali produkuje się ponadto wiele modeli schodów kręconych.
Bardzo popularne są schody modułowe. Ich stopnice opierają się na konstrukcji nośnej wykonanej z modułów – metalowych lub drewnianych podpór, do których przytwierdza się stopnie. Schody modułowe nie mają podstopnic, czyli zawsze są ażurowe. Budowa lub montaż schodów gotowych, bez względu na ich konstrukcję, odbywa się w trakcie wykańczania wnętrz, a konkretnie po zrobieniu wylewek podłogowych, otynkowaniu ścian oraz sufitów, ułożeniu posadzek.
Z jakiego drewna buduje się schody
Od rodzaju drewna zależy nie tylko wygląd schodów, ale również ich trwałość. Najczęściej stopnie i inne elementy wykonuje się z rodzimych gatunków – jesionu, dębu. Buk jest niezalecany z racji podatności na odkształcenia. Sosna co prawda jest stosowana do budowy schodów, ale nie ukrywajmy, że drewno to jest zbyt miękkie, aby zapewniło odpowiednią jakość i trwałość stopni.
Najdroższe są schody i okładziny schodów wykonane z egzotycznych gatunków drewna: iroko, merbau, teaku, jatoby, tatajuby. Elementy z takiego surowca mają oryginalny wygląd i wyjątkowo dużą trwałość.
Wiele firm produkujących schody odeszło od litego drewna. Zastąpiło je elementami fornirowanymi. Powstają z tak zwanych płyt stolarskich (odmiana sklejki) wykańczanych szlachetnym, naturalnym fornirem grubości 2-3 mm. Tak przygotowane stopnie, belki i słupy są mniej podatne na wyginanie, skręcanie i innego rodzaju wypaczenia. Niestety przy ich konserwacji raczej nie wchodzi w grę szlifowanie, ale producenci w zamian proponują wymianę forniru, co nie jest skomplikowane. Cenowo schody z takiego drewna nie wychodzą taniej od tradycyjnych.
Projekt schodów
W gotowych projektach domów zazwyczaj są dokładnie rozrysowane schody żelbetowe. Rzadziej architekt proponuje schody drewniane – głównie wtedy, gdy zaprojektował też drewniany strop.
Jeśli zechcesz wstawić schody z drewna, trzeba je zaprojektować od nowa – jak robią to zakłady stolarskie i wiele dużych firm sprzedających schody. W takim wypadku trzeba udać się do firmy z projektem domu, aby uzyskać wstępny kosztorys lub zaprosić przedstawiciela handlowego na budowę, aby zebrał wymiary na miejscu. Między zamówieniem a dostarczeniem schodów minie około miesiąca.
Schody modułowe
To różnego kształtu schody – od prostych po kręcone – powstające z powtarzalnych elementów zwanych modułami. Wytwarza się je z drewna, stali lub drewna i stali. Dodatkiem wykończeniowym w niektórych modelach bywa też szkło hartowane. Są fabrycznie wykończone. Firmy zazwyczaj nie oferują wariantów indywidualnych i udostępniają jedynie to, co w katalogu.
Niektóre z ich modeli da się zmontować samodzielnie. Przy zamawianiu takich schodów projekt praktycznie nie jest potrzebny. Są bowiem produkowane według standardowego projektu opracowanego przez firmę i często powielanego w rożnych wariantach wykończenia. Zaletą takich schodów, oprócz ciekawego wyglądu, jest łatwość dopasowania do wysokości pomieszczenia.
Przeczytaj również:
Schody strychowe - rodzaje. Jakie najlepsze schody składane na strych?
Gotowe schody zamawiane w firmie
Firmy, w tym małe zakłady stolarskie, mają bardziej lub mniej obszerne katalogi schodów. Korzystając z nich, można dobrać model w sam raz do twojego domu. Da się też go zmodyfikować, by stał się prawdziwym unikatem. Budowa takich schodów jest prosta i trwa przeważnie do kilku dni, zważywszy że większość prac wstępnych wykonywana jest w warsztacie. Podstawą do ich przygotowania jest szczegółowy projekt sporządzony ściśle w oparciu o projekt budynku. Elementy schodów gotowych dobiera się tylko do wysokości pomieszczenia, szerokości otworu w stropie i wolnej przestrzeni w klatce schodowej lub salonie. Tu szczegółowy projekt nie jest potrzebny.
Zazwyczaj wraz z materiałem zamawia się też usługę montażu. Często jest to wymóg producenta i warunek przyznania gwarancji.
Schody dowożone są w kawałkach. W zależności od producenta drewno może być surowe lub wykończone.
Schody prefabrykowane
Z drewna lub drewna i stali wytwarzane są także gotowe schody prefabrykowane. Dowożone są na budowę w całości, najczęściej w jednym kawałku i ustawiane na miejscu dźwigiem. Ponieważ są też już wykończone, na czas transportu i zakończenia prac budowlanych pozostają dokładnie opakowane tekturą i folią ochronną, żeby nie uległy uszkodzeniom.
Schody takie można też w równie szybki sposób zbudować w istniejącym domu, do którego na przykład dobudowano piętro lub poddasze użytkowe.
Schody do samodzielnej budowy
Pewien procent oferty schodów drewnianych, rzadziej stalowo-drewnianych, to schody do samodzielnego zmontowania. Kupuje się, przeważnie drogą internetową, zestaw elementów i składa je w całość na podstawie dostarczonej instrukcji. Wymaga to pewnych zdolności, czasu i narzędzi. Schody dla majsterkowiczów to przeważnie modele o dość prostej budowie i standardowych rozmiarach. Ich efektowność będzie więc w dużej mierze zależała od rodzaju wykończenia surowych, drewnianych „podzespołów”. Niemniej jest to wariant zdecydowanie najtańszy i uwalnia nas od poszukiwania wykonawców, ze znalezieniem których bywają ostatnio kłopoty.
Przeczytaj także:
Z czego zrobić trwałe schody do domu i na taras? Nowoczesne i sprawdzone rozwiązania
Właściwości schodów stalowo-drewnianych
Schody drewniano-metalowe, pod względem solidności plasują się między betonowymi a drewnianymi. Połączenie metal–drewno musi być jednak bardzo dokładnie i starannie wykonane, żeby schody nie skrzypiały. Liczy się także mocne połączenie konstrukcji z podłogą i stropem, aby w trakcie chodzenia nie wpadała w drgania. Naturalnie, metalowe elementy powinny być porządnie zabezpieczone przed korozją.
Właściwości schodów z drewna
Pod względem nośności i bezpieczeństwa użytkowników, schody wykonane z drewna są bez zarzutu (oczywiście pod warunkiem właściwego wykonania). Niestety, z czasem ich jakość będzie spadać i to o wiele szybciej niż schodów z betonu. Zacznie się od skrzypienia, później dojdzie uginanie i w końcu nastanie pora kapitalnego remontu lub nawet wymiany.
Zanim miną dziesiątki lat i schody trzeba będzie wymienić, przynajmniej kilkukrotnie zmuszą do prac renowacyjnych. Te będą polegały na ponownym malowaniu lakierem (lub innym środkiem), bowiem ten z czasem ulegnie starciu na powierzchni stopni. Można ponownie pomalować tylko stopnie, ale wtedy mogą się one kolorystycznie różnić od reszty konstrukcji i dlatego odnawia się wszystkie schodowe elementy, łącznie z balustradami.
Koszt schodów gotowych
Firmy sprzedające schody gotowe oraz stolarze rzadko mają cenniki, w których podana jest orientacyjna wartość poszczególnych modeli. Najczęściej sumę poznasz dopiero po przedstawieniu projektu lub choćby dokładnym scharakteryzowaniu wyglądu schodów. Koszt jest bowiem ściśle uzależniony od ich wielkości i kształtu. Duży wpływ ma też rodzaj drewna i sposób wykończenia. Montaż bywa wliczony w cenę schodów. Stanowi on nie mniej niż jej 10-15%. Upewnij się też, czy będziesz musiał oddzielnie zapłacić za transport.
Schody wspornikowe zamawiane u stolarza lub w firmie to koszt 7000-31 000 zł. Ale bywają też znacznie droższe. Przyjmuje się, że koszt schodów z sosny lub świerka to około 380-450 zł w przeliczeniu na stopień, a schody klonowe, jesionowe lub dębowe kosztują 500-1400 zł. W przypadku schodów kręconych lub o bardziej wymyślnej formie z drewna liściastego od stopnia płacimy od 800 do 3500 zł.
Stalowa konstrukcja nośna schodów pod 12 stopni to koszt mieszczący się w przedziale 1800-11 000 zł. Pojedynczy stopień drewniany (z drewna liściastego) do takiej konstrukcji kosztuje 250-400 zł. Zabiegowe schody modułowe kosztują od 6000 do 35 000 zł, a kręte – 7000-25 000 zł. Przyjmuje się, że za takie schody trzeba zapłacić 900- -2000 zł/stopień. Około 15-20% droższe będą schody dywanowe, a samonośne wspornikowe (półkowe) to koszt wyższy o 30-50%.
Powyższe ceny nie uwzględniają wszystkiego. Niekiedy oddzielnie dopłacić trzeba za balustrady. Kosztują one średnio 700-900 zł/m, ale za warianty luksusowe, na przykład pełnoszklane, trzeba zapłacić nawet dwa–trzy razy więcej. Pochwyt mocowany do ścian to koszt 300-500 zł/m. Podobnie kosztuje poręcz do balustrady. Cena spocznika z drewna to minimum 600 zł.
Przeczytaj także:
Schody w domu jednorodzinnym: materiały, technologie, zasady wykonania
