Dachówka czy blachodachówka? Które pokrycie dachowe jest lepsze?
Jeżeli stajesz przed wyborem - dachówka czy blachodachówka, nie powinieneś kierować się tylko względami estetycznymi. Podpowiadamy na co warto zwrócić uwagę wybierając pokrycie dachu.
Dachówka czy blachodachówka? Ważne cechy obu materiałów
Blachodachówki nie nasiąkają wodą i nie zmieniają swojego ciężaru pod wpływem wilgoci. W ich wypadku istotne są natomiast: odporność na korozję, zarysowania oraz trwałość powłoki i koloru. W tym celu wierzchnią stronę rdzenia, wykonanego najczęściej z blachy stalowej ocynkowanej, zabezpiecza się powłoką z tworzywa sztucznego, na przykład poliestrem lub plastizolem. Czasem, aby zabezpieczyć blachę przed negatywnym działaniem skraplającej się pary, pomalowana jest także jej spodnia strona.
Producenci oferują także blachodachówki z posypką, wyglądem przypominające dachówkę bitumiczną lub ceramiczną, łupek kamienny lub gont. Są one jednak droższe. Posypka pokryta jest żywicą akrylową z dodatkiem preparatów grzybobójczych. Żywica nadaje blasze połysk i chroni pokrycie przed porastaniem mchem i grzybami.
Ponieważ blacha jest materiałem, który pod wpływem temperatury zwiększa swoje wymiary, bardzo ważny jest montaż pokrycia. Od tego, a także od sposobu transportu, sposobu cięcia itp., zależy jakość i trwałość pokrycia oraz to, czy producent materiału uzna ewentualną reklamację. Dla blachodachówek producenci udzielają gwarancji na 10-12 lat. Trwałość blachodachówek szacuje się na około 25-70 lat.
Zobacz też:
Dachówki są twarde i wytrzymałe. Nie gną się i nie łamią pod ciężarem leżącego śniegu lub chodzącego po dachu pokrytym nimi człowieka. Najsłabsze wśród nich są karpiówki - są najcieńsze. Dachówki są kruche, ale jest to istotne właściwie tylko podczas transportu lub w trakcie montażu - na dachu tworzą trwałe i mocne pokrycie. Wchłaniają wodę, ale bez szkody dla szczelności pokrycia.
Bardziej nasiąkają dachówki z naturalną powierzchnią, nie pokryte żadną warstwą wykończeniową. Każda dodatkowa warstwa chroni bowiem dachówki przed czynnikami atmosferycznymi (deszczem, śniegiem i mrozem), zmniejsza ich nasiąkliwość (dachówki powinny mieć nasiąkliwość od 2 do 12%), a zatem zwiększa mrozoodporność (co najmniej 50 cykli), zabezpiecza przed porastaniem mchem, a w konsekwencji wydłuża ich trwałość.
Trwałość dachówek zarówno cementowych, jak i ceramicznych, szacuje się na ponad 100 lat. Potwierdzają to przede wszystkim dachy zabytkowych domów pokryte dachówkami, które często po wymianie pojedynczych elementów pełnią swoją funkcję do dzisiaj. Potwierdza to także długi okres gwarancyjny udzielany przez producentów - wynosi on od 20 do 50 lat. Warto przy tym wspomnieć, że gwarancja nie jest obwarowana trudnymi do spełnienia warunkami, takimi jak: sposób transportu, technologia montażu, sposób cięcia itp.
Blachodachówka i dachówki: wzory i kolory
Blachodachówki z wytłoczonym wzorem imitują dachówki. Najbardziej popularne są te przypominające wyglądem dachówki zakładkowe, karpiówki i esówki.Można je kupić w kilkunastu podstawowych kolorach, natomiast na indywidualne zamówienie możliwy jest dobór koloru z palety RAL. Najpopularniejsze są jednak barwy tradycyjnie kojarzące się z dachem – a więc odcienie rudości i brązy, ale także czerwień, antracyt, szarość, ciemna zieleń, granat i czerń. Warstwa dekoracyjna może być matowa lub z połyskiem. Naturalne „blaszane” barwy, czyli srebrzysta szarość cynku, matowiejący brąz lekko spatynowanej miedzi czy jasna zieleń dojrzałej patyny, to kolory niekontrowersyjne, wprawdzie mało wyraziste, ale bezpieczne, i jako naturalne – dobrze akceptowane przez każde otoczenie.
Zobacz też:
- Kolor dachu. 13 kłopotliwych pytań >>>
- Modny szary dach: z czego go zrobić i jaki kolor elewacji do niego pasuje >>>
Dachówki mają bardzo wiele kształtów. Najpopularniejsze rodzaje to: zakładkowe, karpiówki, mnich-mniszka, esówka oraz ich odmiany. Wybór jest naprawdę duży. W zależności od rodzaju powłoki dachówki ceramiczne można kupić nawet w kilkudziesięciu kolorach. Ceglasty kolor dachów krytych naturalną dachówką ceramiczną przyciąga wzrok. Niektórym może się jednak wydawać zbyt monotonny lub za mało oryginalny; z myślą o takich klientach produkowane są kolorowe dachówki angobowane lub szkliwione. Dachówki cementowe są barwione w masie, ale większość jest także dodatkowo malowana (dwu- lub trzykrotnie) powierzchniowo farbą akrylową. Pigmenty stosowane do barwienia w masie są odporne na zmiany temperatury oraz działanie promieni słonecznych. Gwarantują trwały kolor.
Co jest cięższe? Dachówka czy blachodachówka?
Blachodachówki są lekkie: 1 m2 waży 2-6 kg. Ich ciężar nie jest korzystny z uwagi na hałas: słychać bębnienie kropli deszczu o pokrycie. Można temu zaradzić, stosując na przykład blachodachówki z posypką lub bardzo dokładnie układając izolację cieplną na poddaszu, która stanie się wówczas także izolacją akustyczną. Mały ciężar jest natomiast korzystny z uwagi na więźbę, bo jej konstrukcja może być lżejsza i prostsza. Przy remoncie dachu blachodachówki można ułożyć na istniejące pokrycie z papy. Blachodachówka jest cienka i lekka, więc materiał z akcesoriami na jeden dach mieści się na jednej palecie.
Dachówki cementowe i ceramiczne są ciężkie. 1 m2 pokrycia może ważyć nawet 80 kg. Wbrew obiegowym opiniom ciężar może być zaletą. Dzięki dużej masie dachówki dobrze tłumią hałas. Jest to istotne szczególnie dla dachu nad poddaszem użytkowym: nie słychać bębnienia kropli deszczu o pokrycie. Ciężar ma wpływ na przekroje elementów więźby. W więźbie pod dachówkę krokwie mają zwykle większy przekrój lub są gęściej rozstawione niż w więźbie pod blachę. Różnica ta wynosi 5-25%. Wybierając zatem dachówkę, powinniśmy się spodziewać na przykład większego zużycia drewna na więźbę, czyli wyższego kosztu konstrukcji dachu.
Czyszczenie dachówek i blachodachówek
Gdy arkusze blachodachówek są już ułożone, trzeba sprawdzić, czy w trakcie montażu nie powstały na ich powierzchni rysy. Jeśli tak, trzeba te miejsca oczyścić i pomalować farbą renowacyjną. W przeciwnym razie powstaną tam skupiska rdzy, które będą się rozprzestrzeniać.
Raz na 5-7 lat dach pokryty blachodachówką warto umyć. Wodę trzeba wówczas lać od kalenic w dół i na boki. Nie powinno się czyścić blachodachówek, stojąc przed domem i polewając je silnym strumieniem wody z węża. Woda może bowiem dostać się pod arkusze i zamoczyć ocieplenia. W trakcie mycia dachu należy wystrzegać się szorowania powierzchni, bo powstaną na niej drobne zarysowania.
Gdy okres gwarancyjny minie, a powierzchnia blachodachówki będzie podniszczona, można ją pomalować najpierw farbą podkładową, a później odpowiednią farbą nawierzchniową.
Zimą trzeba dbać o to, by na dachu długo nie zalegał śnieg. Może on bowiem spowodować ugięcie się blachy. Czapę śnieżną trzeba delikatnie zmieść z dachu za pomocą miękkiej szczotki.
Dachówki ceramiczne ułożone na dachach domów, które stoją w miejscach osłoniętych od wiatru, cienistych, sąsiadujących z lasem, mogą porastać mchem. Da się go usunąć szczotką ryżową i specjalnym preparatem (Dimousse, Sarsil H 16 S). Kurz z dachu zmyje zazwyczaj gwałtowny deszcz. Są jednak zanieczyszczenia, które trzeba zlikwidować inaczej. Pojawiają się one zwłaszcza tam, gdzie w okolicy domu jest wiele zakładów przemysłowych zanieczyszczających powietrze. Do ich usunięcia można użyć detergentów.
Specjalistyczne firmy czyszczą nawet najgorsze zanieczyszczenia sprężonym powietrzem lub piaskiem nadmuchiwanym pod wysokim ciśnieniem (dachówki muszą być przedtem zdjęte z dachu). Nie jest to jednak polecane w przypadku dachówek angobowanych lub szkliwionych.
Dachówki naturalne lub barwione w masie można impregnować preparatami, które zabezpieczą je przed porastaniem glonami i mchem.
Układanie blachodachówki
Zwykle mocuje się ją do rusztu z kontrłat i łat. Nabija się je na krokwie wstępnie pokryte membraną dachową. Łaty przybija się w rozstawie dostosowanym do długości pojedynczego modułu wytłoczonego na arkuszu blachy. Rozstaw ten określa producent blachy.
Arkusze przytwierdza się od dołu połaci, czyli od okapu, wkrętami samowiercącymi ze specjalnymi kapturkami uszczelniającymi. Wkręty umieszcza się w dole fali. Arkusze montuje się na zakład, przykrywając rowki kapilarne uformowane na ich krawędziach. Blachodachówkę przycina się nożycami lub piłą do metalu. Na arkuszach blachodachówek jest wytłoczonych kilka rzędów dachówek, mają szerokość 108-121 cm i długość 4-8 m. Jeden arkusz pokrywa średnio 6 m² dachu. Na dużych fragmentach prostych połaci warto układać długie arkusze zapewniające szybki montaż i niewielką ilość odpadów.
Szczególnym rodzajem blachodachówki jest blachodachówka samonośna dostępna w wąskich panelach (54,5 x 420 cm) mająca w górnej krawędzi panelu wyprofilowaną łatę. To rozwiązanie ułatwia i przyspiesza układanie pokrycia – nie trzeba nabijać łat. Mocuje się ją na metalowych profilach, które zastępują kontrłaty. W wąskich panelach produkowana jest też blachodachówka z posypką, lecz ją układa się od góry połaci, podsuwając kolejne panele pod te ułożone wcześniej. Zamiast wkrętów do mocowania używa się gwoździ dekarskich z uszczelkami. Wbija się je poziomo do czoła łat, a po zakończeniu montażu pokrywa ich główki kitem i nakładką w kolorze pokrycia.
Blachodachówkę układa się na dachach o kącie nachylenia połaci powyżej 9-12°, choć można na dachach o kącie mniejszym, ale trzeba wtedy wykonać sztywne poszycie. Można je układać także pod kątem 90°, a więc na pionowych ścianach (na przykład na ściankach lukarn). Blachodachówka jest wprost stworzona do stosowania na dachach prostych o dużych powierzchniach. Wtedy montaż trwa krótko i jest prosty, niewiele jest też odpadów. Przy dachach skomplikowanych z wieloma lukarnami i załamaniami arkusze blachy trzeba dopasować do kształtu dachu, przycinając je. Niewłaściwe cięcie arkuszy może doprowadzić do uszkodzenia warstw ochronnych blachy. Powstaje również dużo odpadów.
Układanie dachówki
Dachówki mocuje się do łat klamrami, spinkami lub drutem miedzianym. Przytwierdzić trzeba każdą dachówkę, jeżeli układamy karpiówki lub dachówki typu mnich-mniszka. Gdy montuje się dachówki zakładkowe, zamocowania wymagają wszystkie dachówki skrajne oraz co piąta lub co trzecia dachówka w każdym rzędzie i każdej linii skośnej.
W kalenicy i na grzbietach połaci do krokwi montuje się łaty. Na nich rozwija się taśmę wentylacyjną, która ochroni połączenia połaci przed wodą wnikającą pod pokrycie, a jednocześnie umożliwi wydostawanie się spod niego powietrza. Gąsiory przytwierdza się do łat za pomocą metalowych uchwytów. Jeśli nie ma gotowych gąsiorów początkowych, skrajne gąsiory dekluje się zaślepką. Kiedy dach jest skomplikowany, jako pokrycie sprawdza się dachówka zakładkowa.
Dzięki tolerancji na zamkach pozwala regulować rozstaw łat, a tym samym luźniej ułożyć dachówki. Niewielkie elementy układa się wolniej – na 1 m² potrzeba około 10 cementowych lub 13 ceramicznych dachówek zakładkowych bądź 40 dachówek płaskich. Są też dachówki wielkowymiarowe, które układa się znacznie szybciej – 11 dachówek wystarcza na pokrycie 2 m². Kryjąc dach dachówkami zakładkowymi, klamruje się wszystkie ułożone wzdłuż okapu i krawędzi połaci oraz co trzecią lub piątą na jej powierzchni. Reszta dachówek tylko opiera się na łatach. Układając na dachu karpiówki, każdą z nich trzeba przymocować do łat klamrą lub drutem.
Dachówki można układać również na dachu ze starym pokryciem z papy. Należy jednak sprawdzić, czy więźba przeniesie ciężar nowego dodatkowego pokrycia. Warto poradzić się specjalisty. Jeżeli wymieniamy stare dachówki na nowe, to praktycznie nie ma problemu. Przyjęto, że najlepiej układać dachówki na dachach o spadku powyżej 22°. Ale można zastosować je na dachach o mniejszym kącie nachylenia. Należy wtedy wykonać sztywne poszycie z desek lub płyt drewnopodobnych i pokryć je papą lub folią dachową. Dachówki można też układać na powierzchniach niemal pionowych – do 90°. Jednak wtedy każda z osobna musi być na sztywno przymocowana do drewnianych łat.
Ze względu na niewielkie wymiary dachówki są szczególnie polecane do układania na dachach o skomplikowanych kształtach. Podczas ich montażu powstaje mniej odpadów.
