Montaż dachówki: prawidłowe mocowanie dachówek
Dachówki to pokrycia, które dobrze trzymają się dachu i opierają podmuchom wiatru. Pod warunkiem, że zostaną prawidłowo ułożone i zamocowane. Montaż dachówki: wskazówki dekarza.
Pod wpływem silnych podmuchów dachówki stukają, klawiszują, ale pozostają na miejscu. Zdarzają się jednak tak silne wichury, że siły ssące są w stanie wyciągnąć pojedyncze elementy i zrzucić jedną, kilka, a nawet kilkanaście dachówek. Co jakiś czas słyszymy o zerwanych dachach lub spadających podczas wichur dachówkach. Dzieje się tak często na skutek błędów wykonawczych popełnianych na etapie prac dekarskich. Podpowiadamy, jak prawidłowo mocować dachówki.
Montaż dachówki: jaki sposób mocowania najlepszy?
Każdy materiał ma inne wymagania co do sposobów i liczby punktów mocowania. Dostępnych jest wiele modeli dachówek i równorzędnych form mocowania, różne jest także podejście wykonawców do tej kwestii – od przytwierdzania wszystkich elementów pokrycia do układania zupełnie bez mocowań. Trudno też jednoznacznie wskazać, który model montażu dachówki jest najlepszy. Najczęściej na połaci przytwierdza się 3 do 4 dachówek na 1 m2, co oznacza, że z 10-12 dachówek, które przypadają na ten fragment dachu, większość jest przytrzymana.
Należy przy tym pamiętać, że spinka prosta podwójna (najczęściej stosowany element mocujący) trzyma jeden węzeł zakładów, czyli 3 dachówki. Montaż polega na złapaniu za zamek boczny dwóch pionowo sąsiadujących dachówek (górnej i dolnej). Trzecia dachówka wpina się w zamek i jest przytrzymywana przez dwie przytwierdzone spinką.
Przed przystąpieniem do mocowania dachówek zawsze trzeba się zapoznać z instrukcją producenta oraz wytycznymi projektanta, które powinny zawierać informacje o minimalnej liczbie punktów mocowania (liczbie klamer na 1 m2 pokrycia). Projektant, biorąc pod uwagę kąt nachylenia połaci i strefę wiatrową, w jakiej znajduje się inwestycja, określa też, jakie akcesoria do montażu dachówek będą potrzebne. Poza tymi wytycznymi doświadczony wykonawca uwzględnia również ukształtowanie terenu i formę sąsiedniej zabudowy. Często na pograniczu lasów lub w sąsiedztwie budynków wielokondygnacyjnych występują tzw. kominy powietrzne, w których prędkość i siła wiatru są znacznie większe niż na pozostałym terenie. Nietypowa lokalizacja, np. w górach, również powinna skłonić dekarza do solidnego przytwierdzenia dachówek.
W instrukcjach producentów zawsze jest podawana minimalna liczba zalecanych punktów mocowania. Jeśli mamy choć cień wątpliwości, należy zwiększyć liczbę elementów przytwierdzających i wzmocnić pokrycie.
Ogólne zasady mocowania dachówek
W przypadku braku szczegółowych instrukcji układania danego modelu dachówki trzeba uwzględniać kilka ogólnie przyjętych zasad mocowania dachówek. Na dachach o kącie nachylenia powyżej 65º (są to np. dachy mansardowe) powinno się mocować wszystkie dachówki. W praktyce przytwierdzamy wszystkie poza tymi, które czasem musimy zdemontować, żeby ułatwić komunikację podczas prac na dachu.
Zawsze przyczepiamy wszystkie dachówki szczytowe, pulpitowe, dachówki znajdujące się nad rynną, przy kominach i oknach dachowych. Mocujemy także wszystkie dachówki cięte, a w szczególności te znajdujące się w koszach i kalenicach. Dodatkowo należy przytwierdzić dachówki narażone na podwiewanie, np. takie, którym usunięto lub podpiłowano zamki w celu zamocowania wsporników do komunikacji na dachu albo instalacji odgromowych. Szczególną uwagę trzeba poświęcić dachówkom szczytowym oraz gąsiorom. W tych miejscach mocuje się wszystkie elementy.
Dachówki układa się od prawej do lewej strony, dlatego jeśli dom stoi zgodnie z kierunkiem wiania przeważających wiatrów, po jednej połaci będzie się on ześlizgiwał, a druga będzie ustawiona „pod włos”. Dlatego warto również zwiększyć liczbę mocowań dachówek znajdujących się na tych połaciach dachu, które są ułożone pod prąd w stosunku do wiejących w rejonie wiatrów, czyli w taki sposób, że wiatr wciska się pod nie.
Dlaczego dachówki odlatują?
Choć dachówki mocujemy tak, by nie odleciały, może się tak stać, bo porywy wiatru wywołują duże siły ssące. Wiatr oddziałuje na połać siłami parcia i ssania. Parcie dociska dachówki i powoduje występowanie sił w więźbie. Przy ssaniu, oprócz sił w konstrukcji dachu, pojawia się problem z „odlatującymi” dachówkami. Liczba mocowań dachówek i ich miejsca powinny być określone w projekcie i zależą od wielu zmiennych, m.in. strefy wiatrowej, wysokości kalenicy, kształtu dachu, rodzaju dachówki, zagospodarowania terenu, położenia domu. Czołowi producenci dachówek podają też ogólne zasady dotyczące stref dachu i połaci. Określają one obszary, gdzie występuje największe ssanie wiatru. Te strefy to obszar narożnikowy, szczytowy i połaciowy. Wyznaczamy je na podstawie rzutu poziomego połaci dachu. Szerokość obszaru brzegowego (wyznaczającego również obszar narożnikowy) wynosi jedną ósmą wymiaru krótszego boku na rzucie połaci, jednak nie mniej niż 1 m.
Obszary szczytowe nie przekraczają zazwyczaj 2 m. Strefy brzegowe o zwiększonej sile ssącej znajdują się również przy tych elementach, które przechodzą przez połać – kominy i lukarny. Jeśli wysokość tych elementów wynosi powyżej 0,35 m, a szerokość przy połaci co najmniej 0,5 m, szacuje się, że strefy brzegowe wynoszą nie mniej niż 1 m, a nie więcej niż 2 m. Pozostała powierzchnia dachu to obszar połaciowy. Tu podstawową zasadą jest mocowanie co czwartej lub piątej dachówki w każdym rzędzie, przy czym zachowujemy przesunięcie w poziomie o jedną dachówkę, np. jeżeli w trzecim rzędzie mocujemy piątą i dziesiątą dachówkę, to w czwartym rzędzie przytwierdzamy szóstą i jedenastą dachówkę, tworząc linie skośne. Do mocowania zaleca się stosowanie klamer systemowych przypisanych do konkretnego modelu dachówki, oferowanych przez producentów dachówek.
Dariusz Nowicki, dekarz
Polecany artykuł:
Akcesoria do mocowania dachówek
Jest wiele akcesoriów, a wszystkie umożliwiają niewielki ruch dachówek. Do mocowania dachówek używa się gwoździ i wkrętów lub korzysta ze specjalnych spinek bądź klamer. Producenci dachówek oraz akcesoriów dachowych mają w ofercie wiele (kilkaset) modeli łączników do dachówek, m.in. spinki uniwersalne podwójne proste, pojedyncze, okapowe albo burzowe oraz specjalne przeznaczone do poszczególnych modeli dachówek, a także do nietypowych zastosowań, jak np. spinki do dachówek ciętych. Niektóre spinki zaczepiane o łaty dobiera się do ich wysokości, inne wbija się w łaty. Te do przeciętych dachówek nasadza się na bok dociętego elementu i mocuje do wkrętów.
Większość modeli dachówek ceramicznych, a także część dachówek betonowych ma fabrycznie wykonane otwory, w które można wkręcać śruby lub wbijać gwoździe. Wkrętami przykręca się dachówki szczytowe, elementy kalenicowe. Dachówki połaciowe (np. karpiówki) montuje się gwoździami, ponieważ w przeciwieństwie do wkrętów gwoździe można wyjąć, co pozwala wymienić uszkodzony element.
Polecany artykuł:
Autor: Jacek Karaś, mistrz dekarski
