Widoczne krokwie drewniane na poddaszu. Belki na poddaszu - aranżacje
Widoczne krokwie na poddaszu mają wyjątkowy urok. Jeśli poddasze, to tylko z widocznymi belkami konstrukcji dachu. Podpowiadamy kilka pomysłów na belki na poddaszu - z drewna litego, klejonego, belek dwuteowych czy imitacji konstrukcji.
Autor: Piotr Mastalerz
Wnętrze poddasza, w którym dominuje drewno i surowa cegła.
O tym, czy będziesz chciał mieć widoczne na poddaszu krokwie, trzeba zdecydować na etapie projektu domu. Decyzja ta będzie miała duży wpływ na ich wysokość. Projektant musi je odpowiednio dobrać albo wręcz zastosować inną konstrukcję dachu, aby było gdzie ułożyć wystarczająco grubą izolację cieplną.
Wysokie krokwie z litego drewna na poddaszu
Pozwalają na pokazanie jedynie niewielkiej części konstrukcji dachu – krokwie będą wystawać zaledwie kilka centymetrów. Z drewna litego nie da się bowiem uzyskać bardzo dużych belek (standardowo do 24 cm, na zamówienie mogą być też większe, nawet do 28-30 cm, ale są wtedy bardzo drogie).
Jest to nieekonomiczne także ze względów konstrukcyjnych: wytrzymałość takiej przewymiarowanej krokwi zostaje niewykorzystana. Krokwie robi się najczęściej z drewna sosnowego lub świerkowego. Ponieważ będą częściowo widoczne, drewno powinno być czterokrotnie strugane. Wtedy jest bardziej odporne na ogień (płomienie ślizgają się po jego powierzchni) i słabiej atakowane przez owady.
Przeczytaj też:
Gładkie, drewniane belki na poddaszu łatwiej też pomalować na inny kolor. Na widoczną konstrukcję nie powinno się kupować drewna zabezpieczonego impregnatem barwiącym je na zielono. Usunięcie barwnika jest prawie niemożliwe, gdyż wsiąka on w strukturę drewna.
GALERIA: poddasze w drewnie - patent na klimatyczne wnętrze
Autor: Piotr Mastalerz
Wnętrze poddasza, w którym dominuje drewno i surowa cegła.
Belki na poddaszu z drewna klejonego
Drewno klejone daje możliwość uzyskania krokwi o dowolnej wysokości. Można więc je dobrać tak, aby było widać większą część. W sprzedaży są elementy o wysokości nawet do 63 cm, ale wraz ze wzrostem wysokości rośnie także ich cena.
Drewno klejone powstaje ze sklejenia kilku lub kilkunastu warstw podłużnych listew drewnianych (lameli) o grubości od 18 do 45 mm (najczęściej 33 lub 40 mm). Element klejony może być dowolnej długości dzięki łączeniu kolejnych listew za pomocą złączy klinowych wyfrezowanych na końcach.
Krokwie z drewna klejonego są czterostronnie strugane i jeśli zachodzi taka potrzeba – frezowane oraz impregnowane. Mogą być także fabrycznie polakierowane lub pokryte bejcą. Dzięki selekcji surowca i warstwowemu klejeniu uzyskuje się wyrób lepszy jakościowo od litego drewna. Charakteryzuje się on bardzo dużą sztywnością i wytrzymałością (prawie dwukrotnie większą niż drewno lite) przy stosunkowo małym ciężarze.
Krokwie na poddaszu z belek dwuteowych
Belki dwuteowe są zbudowane z dwóch stopek i środnika i przypominają kształtem dwie połączone litery T. Najpopularniejsze i powszechnie dostępne są belki, których stopki są zrobione z drewna litego lub klejonego, a środnik z płyty OSB lub ze sklejki. Takie belki na poddaszu można też wykonać w całości z drewna klejonego.
Belki dwuteowe są znacznie lżejsze od krokwi z drewna litego, więc ich montaż jest łatwiejszy. Niestety, drewniana stopka ma stosunkowo niewielką wysokość (38 lub 48 mm) i szerokość (48, 58 lub 70 mm), więc widoczna część belki nie jest zbyt duża. Ze względów konstrukcyjnych rozmieszcza się je gęściej (co 50-75 cm) niż krokwie z drewna litego. Innym rozwiązaniem jest użycie belek stropowych zamiast krokwiowych o szerszej stopce (89 mm). Jest to wariant droższy, ale może być stosowany ze względu na osiągany efekt. Szczególną uwagę należy zwrócić na łączenie konstrukcji więźby dachowej z wykończeniem skosu.
Krokwie z termoizolacją od góry
W tym rozwiązaniu zamiast tradycyjnej izolacji połaci dachu z wełny układanej między krokwiami stosuje się polistyren ekstrudowany lub poliuretan PIR układany na krokwiach.
Ułożenie izolacji termicznej na krokwiach pozwala także na wykonanie ciągłej izolacji termicznej pozbawionej mostków termicznych. Sposób ten wymaga przybicia do góry krokwi pełnego deskowania. Na nim przymocowuje się warstwę papy bitumicznej lub folii dachowej, która stanowi jednocześnie paro- i wiatroizolację. Na tak przygotowanym podłożu układa się płyty termoizolacyjne. Przymocowuje się je do krokwi za pośrednictwem kontrłat przybijanych przez termoizolację długimi gwoździami.
Doklejane belki na poddaszu
To sposób na zwiększenie wysokości krokwi poprzez doklejenie od spodu dodatkowych elementów drewnianych (np. krawędziaków). Mogą być mocowane tylko w widocznych miejscach na poddaszu. Doklejane elementy łączy się z krokwiami najpierw za pomocą drewnianych kołków. Następnie tuż przed zmontowaniem powierzchnie styku smaruje się klejem do drewna.
Doklejane drewno nie musi mieć takiej szerokości jak krokwie. Ze względów estetycznych dobrze jest dobierać wielkość widocznych elementów zależnie od rozstawu krokwi. Im jest on większy (1,20-1,50 m), tym masywniejsze mogą być widoczne elementy, natomiast gdy rozstaw jest mniejszy (50-90 cm), elementy te powinny być delikatniejsze.
Skrzynki udające belki na poddaszu
Skrzynka to nic innego jak trzy deski. Długość elementów pionowych zależy od tego, jak bardzo mają być widoczne na skosie po jego wykończeniu. Skrzynkę najlepiej jest zmontować przed zawieszeniem jej pod krokwiami. Łatwiej jest wtedy połączyć ze sobą jej elementy. W tym celu najczęściej stosuje się klej do drewna, kołki drewniane lub stalowe kątowniki i wkręty do drewna (zwłaszcza w szerszych skrzynkach). Rozwiązanie to jest pracochłonne, a efekt w dużym stopniu zależy od dokładności wykonania.
Co między krokwiami na poddaszu?
Przestrzeń pomiędzy krokwiami można wykończyć takimi samymi materiałami jak skosy na poddaszu. Ze względu na możliwość odkształcania się więźby dachowej wymiary elementów wykończeniowych powinny być tak dobrane, aby w miejscu ich styku z krokwiami pozostawić odpowiedni dla danego materiału luz. Dla płyt g-k szczelina ta powinna wynosić około 5 mm, dla płyt gipsowo-włóknowych 5-7 mm, dla desek i paneli drewnopochodnych 5-10 mm. W przypadku płyt gipsowych w szczelinie tej należy wykonać tzw. połączenie ślizgowe lub wypełnić ją materiałem trwale plastycznym, np. masą akrylową. W przypadku desek lub płyt drewnopochodnych miejsca te zakrywa się listwami wykończeniowymi. Można je przykleić do krokwi klejem do drewna lub przybić specjalnymi gwoździkami bez łebków.
