Nowoczesne materiały do ocieplenia domu - PIR, PUR, Rezol, Peripor. Właściwości i ceny

Polistyren, w różnych wariantach, wciąż ma pozycję lidera w grupie materiałów ociepleniowych. Konkuruje głównie z wełną mineralną, ale po piętach depczą mu produkty o znacznie wyższych parametrach termicznych lub górujące nad nim pod względem twardości płyty poliuretanowe PUR, PIR, płyty rezolowe i płyty Peripor. Poznaj ich właściwości i ceny.

Spis treści

1. Styropian i XPS
2. Co zamiast styropianu do ocieplenia domu?
3. Nowoczesne metody ocieplania budynków - PIR i PUR
4. Rodzaje płyt PUR i PIR i ich ceny
5. Rezol, czyli fenol, czym ocieplić dom z zewnątrz?
6. Peripor na płyty fundamentowe

Styropian i XPS

Styropian znany jest budowlańcom od lat 50. zeszłego stulecia. Fachowo nazywa się go polistyrenem ekspandowanym (EPS). Powstaje w wyniku spieniania polistyrenowych granulek. Powietrzu uwięzionemu w jego porach zawdzięcza nie tylko swoją niedużą masę, ale również znakomite właściwości termoizolacyjne. Współczynnik przewodzenia ciepła λ w przypadku styropianu wynosi od 0,045 do 0,036 W/(m^.K). Jego grafitowa odmiana jest pod tym względem lepsza – λ = 0,033 do 0,031 W/(m^.K).

W budownictwie jednorodzinnym wykorzystywane są głównie styropianowe płyty o różnej budowie i gęstości objętościowej. Używa się ich do ocieplania ścian, stropów, dachów płaskich i fundamentów.

Co zamiast styropianu do ocieplenia domu?

Następcą styropianu miał zostać polistyren ekstrudowany XPS, powstający w wyniku dodania środka pianotwórczego do masy polistyrenowej i jej sprasowania do pożądanej grubości. Jest twardszy od styropianu i ma lepsze właściwości ciepłochronne (λ = 0,028-0,040 W/ (m^.K)). Z racji wysokiej ceny nie usunął jednak z rynku swojego poprzednika. Wciąż ma wzięcie, bo sprawdza się tam, gdzie ważna jest odporność na ściskanie i wodę. Stosuje się go zatem do izolacji dachów, fundamentów i tarasów. Na brak innowacji w budownictwie nie można narzekać. Szybko pojawiły się kolejne rewolucyjne wyroby, mające w zamierzeniu wyprzeć EPS i XPS z pewnych obszarów zastosowania. Należą do nich płyty PUR, PIR, płyty rezolowe oraz elementy z purenitu, klinarytu i periporu.

Nowoczesne metody ocieplania budynków - PIR i PUR

Większość inwestorów kojarzy poliuretan z rozprężną pianką do uszczelniania okien i drzwi. Produkuje się z niego również płyty termoizolacyjne. Formą zbliżone są do płyt styropianowych, z bokami gładkimi albo profilowanymi, aby można je było łączyć na tak zwany felc lub pióro i wpust. Poliuretan to obecnie jeden z najlepiej izolujących termicznie materiałów. Jego współczynnik przewodzenia ciepła λ jest wyjątkowo niski i może wynosić nawet 0,018 W/(m^.K) – zazwyczaj jednak 0,023-0,028 W/ (m.K). Już 10-centymetrowej grubości warstwa ocieplenia PIR o współczynniku λ = 0,023 W/(m^.K) śmiało zastąpi 15 cm polistyrenu XPS o współczynniku 0,035 W/(m.K) lub 17 cm wełny mineralnej o współczynniku 0,040 W/(m^.K).

Płyty wytwarzane z poliuretanu są odporne na wilgoć i wodę. Ich nasiąkliwość osiąga maksymalnie 9%. Są znacznie twardsze od standardowych odmian styropianu i wełny mineralnej. Mogą osiągać odporność na nacisk rzędu 120-150 KPa/m², przy 10-procentowym odkształceniu. Wełna zaś tylko 50 KPa/m². Z kolei wskaźnik izolacyjności akustycznej wynosi tylko około 35 dB. Gęstość płyt PUR i PIR mieści się w przedziale 20-35 kg/m³.

W sprzedaży znajdziemy dwa typy płyt PUR i PIR:

• PUR – to płyty z poliuretanu. Dawniej bardzo popularne, dziś wypierane przez płyty PIR. Mają bowiem nieco gorszą od nich izolacyjność termiczną (λ = 0,028-0,032 W/(m^.K)). Ich wytrzymałość na wysoką temperaturę sięga 200ºC;
• PIR – płyty poliizocyjanuratowe. Ich współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi 0,020-0,027 W/(m^.K). Wytrzymują temperaturę dochodzącą do 300ºC. Zawierają składnik o nazwie MDI, który odpowiada za dobrą odporność ogniową. Ma go w swym składzie aż 50%. Zwykły poliuretan zawiera jedynie 25% MDI. MDI sprawia, że w kontakcie z ogniem na powierzchni płyt PIR tworzy się zwęglona skorupa chroniąca to, co w środku, przed płomieniami. Odporność ogniowa zwiększa się, gdy PIR połączony jest z płytami g-k lub g-w.

Przeczytaj też:

Płyty termoizolacyjne. Nowoczesne materiały ociepleniowe o bardzo niskim współczynniku λ

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Autor: ECOTHERM

Płyty PIR i PUR moga być stosowane do ocieplania poddaszy użytkowych od środka

Rodzaje płyt PUR i PIR i ich ceny

W sprzedaży jest dostępne całe mnóstwo różnych typów płyt PUR i PIR, które różnią się nie tylko grubością i rozmiarami, lecz także rodzajem okładziny. Przeważnie jest to papier typu kraft, włókno szklane zwykłe lub bitumizowane, papa, wielowarstwowa powłoka z aluminiową powierzchnią. Są też dostępne płyty, które na folii z jednej strony mają jeszcze okładzinę z polimerowej membrany dachowej. Inne zaś są dodatkowo, jednostronnie połączone z płytą gipsowo-kartonową bądź gipsowo-włóknową grubości 12,5 mm. Zamiast płyty g-k lub g-w może być też zastosowana płyta drewnopochodna grubości 22 mm lub 6-milimetrowa płyta silikatowa, także dwustronnie.

Najbardziej typowe płyty wykorzystuje się do ocieplania poddaszy pod krokwiami, do wykonywania izolacji nakrokwiowej – pod konstrukcją nośną pokrycia dachowego, do ocieplania stropów, tarasów, podłóg na gruncie, płyt fundamentowych, dachów płaskich, a także murowanych lub betonowych ścian zewnętrznych.

Do dachów płaskich przeznaczone są też płyty połączone jednostronnie z cienką płytą z wełny mineralnej. Wełna zapewnia odporność na ogień i wysoką temperaturę podczas układania papy termozgrzewalnej przy użyciu palnika.

Gdy do ocieplania poddasza zastosujesz płyty zespolone z płytami silikatowymi, gipsowo-kartonowymi bądź gipsowo-włóknowymi, zaoszczędzisz na czasie – jednocześnie wykonasz termoizolację, paroizolację oraz wykończenie. Pozostanie jedynie zaszpachlowanie styków między płytami i pomalowanie skosów oraz ścian. Płyt takich z powodzeniem użyjesz też do ocieplenia i jednoczesnego wykończenia ścian od wewnątrz domu (gdy zachodzi taka potrzeba). Te zaś, które zamiast płyt g-k mają okładzinę z mocniejszych od nich płyt gipsowo-włóknowych, można też stosować do budowy tak zwanych suchych jastrychów, czyli podkładów podłogowych niewykonywanych z zaprawy.

Sporą korzyść przyniesie zakup płyt łączonych z płytami drewnopochodnymi. To one po zamontowaniu utworzą tak zwane sztywne poszycie, czyli podkład pod materiał pokryciowy i nie trzeba go będzie oddzielnie budować. Odpadnie więc jeden, dość skomplikowany etap prac dekarskich.

Koszt płyt PUR grubości 10 cm to około 189-304 zł/m². Płyty PIR grubości 10 cm kosztują 95-288 zł/m2.

Rezol, czyli fenol, czym ocieplić dom z zewnątrz?

Poliuretanowi rośnie konkurencja. To płyty ze sztywnej piany fenolowej, zwanej też rezolową. Na pierwszy rzut oka wyglądają dość podobnie do płyt PIR. Są równie lekkie. Mają budowę zamkniętokomórkową, więc nie chłoną wody i nie przepuszczają pary wodnej. Z obu stron pokryte są welonem szklanym, folią aluminizowaną lub oklejone cienkimi płytami ze styropianu grafitowego – zapewniającego w tym przypadku lepszą przyczepność klejom lub tynkom mineralnym. Ich wymiary to 120 x 40 cm, a grubość od 2 do 20 cm. Mają proste krawędzie.

Płyty te charakteryzują się wyjątkowo dobrą izolacyjnością termiczną i pod tym względem dorównują płytom PIR. Ich współczynnik λ może bowiem osiągnąć poziom 0,020-0,024 W/(m^.K). Są odporne na wodę i wilgoć. Łatwo się je tnie, nie powodując przy tym pylenia. Odznaczają się sporą wytrzymałością mechaniczną – wytrzymałość na ściskanie przy 10-procentowym odkształceniu to około 100 KPa/m². Pod tym względem ustępują płytom z poliuretanu i poliizocyjanuratu. Gęstość płyty to maksymalnie 35 kg/m³. Są materiałem trudnozapalnym i nietopliwym.

Płyty rezolowe znalazły zastosowanie głównie w bezspoinowych systemach ociepleniowych ETICS. Służą więc do izolacji ścian domu od zewnątrz. Mogą być ponadto stosowane do ocieplania ścian trójwarstwowych, dachów płaskich i skośnych, podłóg, tarasów oraz konstrukcji szkieletowych. Wysoka izolacyjność cieplna przy niewielkiej grubości materiału termoizolacyjnego to podstawowa korzyść ze stosowania płyt fenolowych. Zamiast warstwy wełny lub styropianu grubości 12-14 cm można użyć fenolowych płyt grubości 7 cm, a rezultat będzie ten sam.

Cienkie, ale ciepłe płyty sprawdzą się w izolowaniu balkonów, dociepleniu starych ścian (kiedy dodawana jest jeszcze jedna warstwa termoizolacyjna), izolacji cieplnej cokołów bądź wnęk okiennych i drzwiowych. Podobnie jak płyty PUR i PIR, fenolowe też nie odznaczają się wysoką izolacyjnością akustyczną ani nie są materiałem chroniącym przed ogniem, więc nie mogą w pewnych zastosowaniach konkurować z wełną mineralną.

Płyty fenolowe grubości 10 cm kosztują około 224-230 zł/m².

Przeczytaj również:

Co zamiast styropianu? Czym ocieplić dom zamiast styropianu?

Peripor na płyty fundamentowe

Zastrzeżoną, handlową nazwę peripor nosi hydrofobizowana odmiana styropianu o podwyższonej gęstości, wynoszącej między 22 a 35 kg/m³. Płyty z periporu mają współczynnik przewodzenia ciepła λ = 0,033-0,035 W/ (m^.K). Ich nasiąkliwość nie powinna przekraczać 2%. Wykazują też wysoki poziom odporności na ściskanie.

Choć periporowe płyty można stosować do różnych celów, u nas widuje się je przeważnie tylko tam, gdzie budowane są płyty fundamentowe. Z periporu powstaje cały system do ich szalowania i termoizolacji, obejmujący oprócz płyt podstawowych – umieszczanych na gruncie przed zrobieniem żelbetowej płyty nośnej – także obrzeża i narożniki dopełniające formę, do której trafia półpłynny beton, nakładki podwyższające takie obramowanie oraz elementy przeciwwysadzinowe, lokowane od zewnątrz, wokół obrysu płyty. Płyty stanowiące dno płyty mają wymiary 90 x 190 x 25 cm. Na ich krawędziach są wyprofilowane zamki hakowe o unikatowym kształcie, dzięki któremu połączenia między nimi są stabilne i szczelne. Z kolei elementy do budowy obrzeży są wyposażone w zamki typu jaskółczy ogon. Dodatkiem są płyty o grubości 6,8 i 10 cm, służące w razie potrzeby do pogrubiania warstwy termoizolacji pod płytą fundamentową. W elementach obrzeżowych zauważysz poziome kanały. Umieszcza się w nich prostokątne kształtowniki stalowe, mające usztywniać szalunek na czas betonowania. Gdy płyta jest gotowa, profile te zastępuje się kształtkami z tworzywa. Wyroby z periporu ważą tyle co zwykły styropian. Tnie się je piłą do drewna lub elektryczną przecinarką termiczną.

Koszt takiej izolacji to około 280-300 zł/m².

Przeczytaj także:

• Płyta fundamentowa krok po kroku. Na czym polega płyta fundamentowa i jak ją wykonać?

Dom - budować czy kupić gotowy. MUROWANE STARCIE

Piotr Laskowski oraz Radosław Murat zapraszają na "Murowane Starcie". W tym odcinku, prowadzący zetrą się o to czy lepiej wybudować dom od nowa czy kupić gotowy? Co i w jakich sytuacjach odpowie potrzebom inwestorów? Zapraszamy do odsłuchu

Murowane starcie

Radosław Murat