Fornirowanie mebli. Jak okleić stare meble fornirem?

Co to jest fornirowanie mebli i jak do tego się zabrać? Nie jest takie trudne, jak się wydaje. Nowoczesne narzędzia i łatwe w użyciu kleje oraz lakiery do drewna pozwalają samodzielnie przeprowadzić renowację mebli, którą niegdyś robili tylko stolarze.

Meble rzadko są wykonywane z litego drewna. Jest ono ciężkie, drogie i może się odkształcać. Dlatego od dawna do produkcji używa się kilku warstw drewna, tak dobranych, żeby mebel się nie paczył. Jako spodnie stosowano gatunki tańsze, a wierzch wykonywano ze szlachetnej, często bardzo drogiej okleiny. Teraz wnętrze mebli stanowi zwykle wiórowa płyta stolarska. Dzięki takiej budowie stare meble, o nawet bardzo zniszczonym wierzchu, można gruntownie wyremontować. Wystarczy usunąć zniszczone fragmenty forniru i zrobić nowe wstawki.

Co to jest fornir

Fornir to cienka warstwa drewna pozyskiwana z drzew dobrego gatunku. Wycina się ją specjalnymi maszynami z obracających się pniaków. Arkusze forniru mają przeważnie powierzchnię 1,6-1,8 m2, a ich grubość mieści się w przedziale 0,6-3 mm. Wszystko zależy od gatunku drewna.

Fornir naturalny jest skrawany z jednego bala. Charakteryzuje się dość dużą elastycznością oraz brakiem wad mogących psuć wygląd (sęki, przebarwienia). Arkusze naturalnego forniru są często podklejane flizeliną, aby zwiększyć ich odporność na przełamanie lub rozerwanie.

Obecnie coraz popularniejszy jest fornir modyfikowany. Inaczej produkuje się fornir modyfikowany. Płaty forniru najpierw się selekcjonuje pod kątem jakości i wyglądu, później barwi, a w dalszej kolejności skleja w bloki i prasuje pod ciśnieniem. Z bloków wycina się poprzecznie cienkie płaty, których arkusze mają podobne wymiary jak arkusze naturalnego forniru. Niestety rysunek takiej okleiny jest dość charakterystyczny, bo składa się z mniej lub bardziej regularnych, równoległych linii, co nie wszystkim może przypaść do gustu.

Przeczytaj też:

Jak odnowić stare drzwi drewniane >>>

Majsterkowiczów zainteresuje informacja, że można kupić sam fornir, by okleić nim wytypowane powierzchnie ścian czy meble. Z uwagi na możliwość wyginania polecany jest szczególnie do wykańczania powierzchni zaoblonych.

Fornir modyfikowany z najpopularniejszych gatunków drewna jest tańszy niż naturalny, ale nowy, modny wzór z rzadkich gatunków egzotycznych może kosztować znacznie więcej.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: Mariusz Bykowski

Żeby nakleić nowy fornir na starym meblu, najpierw musimy wyrównać jego powierzch-nię, wypełniając szpachlówką ubytki

1. Przygotowanie mebli do fornirowania

Żeby wykonać nową okleinę, musimy naprawić starą. Chodzi przede wszystkim o utworzenie pewnego, równego i pełnego podłoża pod nowy fornir. Dlatego usuwamy wszelkie słabo trzymające się fragmenty starej okleiny. Dłutkiem podważamy poluzowane kawałki i je odrywamy. Można zrobić także na odwrót, czyli mocno je przykleić i obciążyć, żeby równo przylegały. Wszelkie ubytki przed fornirowaniem trzeba zaszpachlować. Najtrudniejsze do wypełnienia są krawędzie, które łatwo mogą się wykruszać. W tych miejscach trzeba użyć tzw. drewna syntetycznego, czyli kitu z dodatkiem polimerów, dzięki którym tworzy on twarde i trwałe wypełnienia. Po zaschnięciu szpachli trzeba nadać wypełnieniom odpowiedni kształt. Kiedy warstwy naprawcze wyschną, mebel należy dokładnie wyszlifować papierem ściernym o gradacji 120. Od gładkości podkładu zależą trwałość i jakość nowej powłoki. Następnie należy go odpylić i umyć oraz odtłuścić, żeby usunąć brud i stare warstwy czyszczące. Dobrze jest go także zagruntować, smarując bardzo cienką warstwą rozrzedzonego kleju.

Zobacz galerię 8 zdjęć

Autor: Mariusz Bykowski

Arkusze forniru przymierzamy do mebla

2. Naklejanie forniru na meble

Najpierw musimy przymierzyć płaty forniru do mebla i zaplanować naklejanie forniru. Odmierzamy precyzyjnie potrzebne fragmenty forniru i starannie docinamy ostrym narzędziem, żeby krawędzie były równe. Można to zrobić za pomocą gilotyny lub noża. Zanim przystąpimy do klejenia forniru na meblu, dobrze jest rozłożyć pocięte odcinki na blacie i sprawdzić, czy pasują. Jeśli jakiś kawałek okleiny się rozpadł, można go skleić papierem podgumowanym. Stolarze od lat do klejenia forniru używają kleju kostnego nazywanego perełką lub skórnym. Musi być on odpowiednio rozpuszczony w kąpieli wodnej i podgrzany, dlatego na pewno nie jest on przeznaczony dla osób bez doświadczenia. Mamy na rynku wiele nowych produktów, np. syntetycznych klejów kontaktowych, które są proste w użyciu. Należy tylko się upewnić, czy środek jest przeznaczony do drewna ido klejenia dużych płaszczyzn. Klej o galaretowatej konsystencji nakładamy szpachelką z drobnymi ząbkami. Rzadszy powinno się nanosić pędzlem. Starannie pokrywamy całą powierzchnię i czekamy, aż odparuje rozpuszczalnik i klej przyschnie, to znaczy będzie suchy przy dotknięciu palcem. Zwykle czekamy około pół godziny, ale warto sprawdzić ten czas w karcie technicznej produktu. Czas przesychania zależy też od temperatury i wilgotności powietrza.

Dopiero wtedy możemy zacząć układać arkusze forniru. Należy przykładać je maksymalnie dokładnie, ponieważ możliwość korekty jest bardzo ograniczona. Każdy arkusz forniru musimy starannie docisnąć do podłoża i usunąć spod niego ewentualne pęcherze powietrza. Przesuwamy ręką, klockiem lub wałkiem, posuwając się od środka ku krawędziom. Po oklejeniu fornirem blatu przystępujemy do przymocowania odpowiednich fragmentów forniru na jego bokach I na brzegach. Długie i wiotkie kawałki forniru można od razu dociskać klockiem. Fragment okleiny przyłożony do blatu chwyta natychmiast, ale pełne sklejenie następuje mniej więcej po upływie 24 godzin.

Przeczytaj też:

Tokarka do drewna… czyli jak samemu można zrobić drewniane cudeńka

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Autor: Mariusz Bykowski

Kiedy klej wyschnie (po mniej więcej dobie), szlifujemy całą powierzchnię forniru, starannie usuwając wycieki kleju na krawędziach

3. Szlifowanie forniru

Przyklejony fornir należy przeszlifować, żeby usunąć wszelkie nierówności. Na stykach arkuszy mogły powstać wycieki kleju, które należy odciąć nożem, a miejsce jeszcze raz przeszlifować. Grubość papieru ściernego zależy od rodzaju powłoki wykańczającej, którą chcemy zastosować. Jeśli oklejony fornirem mebel ma być wykończony farbą rustykalnie lub w stylu vintage, wystarczy papier o gradacji 80-120. Gdybyśmy chcieli położyć na fornirze lakier bezbarwny lub politurę na wysoki połysk, powierzchnia powinna być znacznie staranniej wyszlifowana. W tym wypadku użyjemy jak najcieńszego papieru, o gradacji co najmniej 200, a nawet 320.

4. Malowanie mebli oklejonych fornirem

Przed nałożeniem powłoki wykończeniowej na fornir mebel trzeba dokładnie odkurzyć, żeby usunąć resztki pyłu drzewnego. Farbę lub lakier barwiący do drewna nanosimy pędzlem albo wałkiem. Zawsze robimy to wzdłuż słojów.

Przeczytaj też:

Kurs malowania mebli farbami kredowymi >>>

Nakładamy na fornir możliwie najcieńszą warstwę. Jeśli zależy nam na trwałości powłoki, znacznie lepszy efekt uzyskamy, malując powierzchnię dwiema, a nawet trzema cieniutkimi warstwami niż jedną grubą. Ważne jest także, żeby każdą z nich przeszlifować przed nałożeniem kolejnej. Ale sposób nakładania warstw wykończeniowych na meble oklejone fornirem zależy także od tego, jaki efekt chcemy uzyskać na powierzchni.

Anna Kazimierowicz