Cesja polisy - dla kogo odszkodowanie?
Jednym z zabezpieczeń spłaty kredytu hipotecznego jest cesja prawa z polisy od ognia i zdarzeń losowych. Wyjaśniamy, kto w przypadku wystąpienia szkody, otrzyma odszkodowanie. Bank czy kredytobiorca?
W takiej sytuacji wiele zależy od tego, w jaki sposób jest sformułowana umowa cesji z bankiem. Jeżeli nie ma w niej szczegółowych regulacji, to ubezpieczyciel powinien powiadomić bank o każdej zgłoszonej szkodzie z tytułu ognia i innych zdarzeń losowych. Po stronie banku leży decyzja, co robić – czy kwotę odszkodowania przyjąć na poczet spłaty kredytu, czy się jej zrzec na rzecz kredytobiorcy, który za pieniądze z odszkodowania dokona stosownych napraw.
To, czy bank przyjmie odszkodowanie, czy nie, zależy przede wszystkim od wielkości zobowiązania wobec banku, ewentualnych zaległości w spłacie kredytu i rozmiaru szkody. W przypadku drobnych szkód bank zrzeka się odszkodowania na rzecz kredytobiorcy. Niektóre banki w umowach cesji zastrzegają kwotę (na przykład 5000 zł), do której ubezpieczyciel nie musi pytać banku o wypłatę odszkodowania i może zrobić przelew bezpośrednio na właściciela budynku. Z kolei w przypadku dużych szkód można przyjąć, że odszkodowanie przejmie bank. Jeśli dojdzie do szkody całkowitej, to zazwyczaj przestaje istnieć przedmiot kredytowania, którego zabezpieczeniem była polisa, a wówczas odszkodowanie pokryje spłatę kredytu.
Nie jest prawdą często słyszane stwierdzenie, że bank przejmuje całość odszkodowania wypłaconego przez ubezpieczyciela. Bankowi należy się tylko tyle, ile wynosi zobowiązanie klienta wobec banku. Nadwyżka z odszkodowania po pokryciu zadłużenia wobec banku należy się właścicielowi nieruchomości.
Czym jest cesja
Jest to zastrzeżenie w umowie ubezpieczeniowej, że odszkodowanie lub jego część zostanie wypłacone nie ubezpieczonemu, lecz osobie fizycznej lub prawnej, na rzecz której dokonano zastrzeżenia (cesji), na przykład bankowi. Cedent, czyli osoba zrzekająca się praw z polisy (czyli odszkodowania) i przenosząca je na cesjonariusza (bank), może dokonać cesji, nie pytając wcześniej zakładu ubezpieczeń o zgodę, jednakże ubezpieczyciel musi zostać o cesji powiadomiony. Jeżeli nie będzie takiego powiadomienia, zakład wypłaci odszkodowanie ubezpieczonemu. Dlatego w ogólnych warunkach ubezpieczenia często spotyka się zapisy wymagające uzyskania zgody ubezpieczyciela na cesję praw z polisy. Ma to swoje uzasadnienie również w innych sytuacjach i powinno zapobiegać ewentualnym nadużyciom, na przykład gdyby ubezpieczający chciał dysponować mieniem, które nie stanowi jego własności.
Zapisy dotyczące przelewu prawa do odszkodowania powinny jasno precyzować:
- co jest przedmiotem cesji – w przypadku ubezpieczeń pakietowych obejmujących różne mienie (dom i jego wyposażenie) należy wskazać, że przedmiotem cesji jest wyłącznie ubezpieczenie domu – przedmiotu kredytowania;
- kto jest cesjonariuszem – dokładna nazwa i adres banku;
- kwotę cesji – powinna odpowiadać sumie ubezpieczenia wskazanej w polisie, a więc jednocześnie wartości budynku. Częstym błędem jest wpisywanie tu kwoty kredytu;
- datę ustanowienia cesji;
- konieczne są też podpis i pieczęć osoby przyjmującej powiadomienie o cesji w imieniu ubezpieczyciela.
Czy bank przyjmie polisę
W przypadku zawierania umowy ubezpieczenia z zamiarem dokonania cesji na bank konieczne jest zwrócenie uwagi na wymogi banku dotyczące zakresu ochrony udzielanej w polisie. Poszczególne umowy ubezpieczenia domów w zakresie ognia i innych zdarzeń losowych mogą się różnić między innymi katalogiem zdarzeń losowych. Czasem – w najtańszych opcjach – będzie to tylko ogień, uderzenie pioruna, eksplozja, upadek statku powietrznego. W droższych wariantach ubezpieczenia ryzyka te mogą zostać rozbudowane o powódź, uderzenie pojazdu, huragan lub silny wiatr, zalanie, deszcz nawalny, grad, lawinę, ciężar śniegu i lodu, osuwanie się ziemi, zapadanie się ziemi, uderzenie fali ponad-dźwiękowej, spływ wód po zboczach, trzęsienie ziemi, upadek drzew i masztów, akcję ratowniczą itp. Jeśli do banku zostanie dostarczona umowa ubezpieczenia, która nie ma wymaganej ochrony, bank może jej nie przyjąć jako zabezpieczenia kredytu.
