Nowelizacja Prawa budowlanego i projekt Warunków Technicznych – co ma się zmienić?

W uzasadnieniu projektu Prawa budowlanego podkreśla się potrzebę dostosowania regulacji do stopnia skomplikowania współczesnych inwestycji, poprawy efektywności działania administracji architektoniczno-budowlanej oraz zmniejszenia obciążeń formalnych inwestorów. Projekt wprowadza też regulacji bezpieczeństwa wobec zagrożeń militarnych i ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Nowe Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie to budynki bardziej przyjazne mieszkańcom, bezpieczne i spełniające wymagania efektywności energetycznej.

Rozszerzenie katalogu inwestycji bez pozwolenia

Jedną z ważniejszych zmian jest rozszerzenie katalogu obiektów i robót budowlanych zwolnionych z uzyskania pozwolenia na budowę, ale wymagających zgłoszenia, oraz takich, które w ogóle nie będą wymagały ani pozwolenia, ani zgłoszenia.

Listę inwestycji, które wymagają zgłoszenia proponuje się rozszerzyć m.in. o:

• niewielkie kolumbaria na terenie cmentarzy
• przepusty o długości nie większej niż 20 m i przekroju poprzecznym 0,85 m² – 3 m²,
• kioski i pawilony uliczne do 15 m²,
• wyloty do cieków naturalnych,
• wolno stojące obiekty budowlane łączności oraz kontenery telekomunikacyjne,
• bezodpływowe zbiorniki na wody opadowe i roztopowe o pojemności nie większej od 15 m3,
• przydomowe schrony i przydomowe ukrycia doraźne wraz z instalacjami i przyłączami niezbędnymi do ich użytkowania
• instalowanie na obiekcie budowlanym urządzeń technicznych wraz z masztami, służących do wytwarzania energii elektrycznej z energii wiatru na własne potrzeby lub w celu wprowadzenia do sieci, o mocy nie większej niż 50 kW oraz o łącznej wysokości większej niż 3 m i nie większej niż 12 m

 Katalog inwestycji nie wymagających ani pozwolenia, ani zgłoszenia proponuje się zwiększyć m.in. o:

• maszty flagowe i kamery monitoringu do 7 m posadowione na gruncie,
• małe obiekty przy obiektach sportowych (boiska, korty) zadaszeń, ławek, szatni i trybun przy czym liczba tych obiektów realizowanych bez pozwolenia i zgłoszenia będzie ograniczona względem powierzchni działki
• bezodpływowe zbiorniki na wody opadowe lub roztopowe o pojemności nie większej niż 5 m3,
• roboty budowlane polegające na instalowaniu na obiekcie budowlanym urządzeń technicznych wraz z masztami, służących do wytwarzania energii elektrycznej z energii wiatru na własne potrzeby lub w celu wprowadzenia do sieci, o mocy nie większej niż moc 50kW oraz o łącznej wysokości nie większej niż 3 m.

Rozwiązania te mają uprościć formalności dla inwestycji o niewielkiej skali i promować rozwiązania ekologiczne.

Uregulowanie przydomowych schronów i ukryć doraźnych

Nowością w projekcie jest uregulowanie instytucji przydomowego schronu i ukrycia doraźnego, budowanych w obrębie posesji jednorodzinnej, o powierzchni do 35 m² i chroniącą przed skutkami założonych zagrożeń militarnych i ekstremalnych zjawisk pogodowych, znajdującą się pod ziemią lub częściowo zagłębioną w gruncie.

Najważniejsze rozwiązania:

• schron ma konstrukcję hermetyczną, wyposażony jest w urządzenia filtrowentylacyjne; ukrycie z konstrukcja niehermetyczną, mniej rygorystyczne wymagania
• zwolnienie z pozwolenia — budowa na podstawie zgłoszenia, z dołączeniem dokumentacji technicznej (nośność, stateczność, bezpieczeństwo pożarowe) wykonanej przez uprawnionego projektanta,
• warunki techniczne i usytuowanie takich obiektów określa rozporządzenie,
• zmiana regulacji w prawie dotyczącym obrotu urządzeniami filtrowentylacyjnymi — by ułatwić ich nabywanie przez inwestorów schronów.

Ta regulacja wydaje się odpowiedzią na współczesne potrzeby związane z bezpieczeństwem oraz adaptacją do ekstremalnych zagrożeń (klimatycznych, militarnych).

• Zrobisz to bez pozwolenia na budowę. Jak zbudować swój schron przydomowy i ile to kosztuje. Bunkier w domu

Przedłużenie terminu na nowe rozporządzenia

Projekt nowelizacji Prawa budowlanego usuwa termin 60 miesięcy (5 lat) na wydanie przez ministra odpowiedzialnego za sprawy budownictwa nowych rozporządzeń wykonawczych w zakresie warunków technicznych budynków i ich użytkowania wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 i 3 ustawy – Prawo budowlane, poprzez zmianę art. 66 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Dzięki temu minister będzie miał więcej czasu na opracowanie i konsultacje techniczne przepisów, a proces legislacyjny nie będzie sztucznie ograniczony terminem ustawowym, co ma zapobiec powstaniu luki prawnej.

Doprecyzowanie procedury zgłoszenia domu do 70 m²

Obowiązujące przepisy już dziś przewidują uproszczone zasady dotyczące budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m² (zgłoszenie bez pozwolenia). Projekt wprowadza doprecyzowanie:

• określa warunki, które muszą być spełnione, by zgłoszenie było kwalifikowane jako takie (np. budynek wolno stojący, nie więcej niż dwie kondygnacje, obszar oddziaływania w ramach działki, projektowanie, budowa jest prowadzona na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora)
• wyłącza możliwość, przy zgłoszeniu przebudowy, stosowania niektórych przepisów dotyczących dokumentacji projektowej i kontroli organu (np. sprzeciwu) — analogicznie jak przy nowych budynkach do 70 m²

Celem jest uniknięcie spornych sytuacji, gdy urząd kwestionował zgłoszenia lub wymagał zbyt szerokich dokumentów przy małych inwestycjach.

Nowe Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych

Nowe przepisy to rozwiązania, które odpowiadają aktualnym technologiom stosowanym w budownictwie. Planowane jest wprowadzenie załączników graficznych ułatwiających stosowanie w praktyce regulacji dotyczących m.in. usytuowania budynków i urządzeń z nim związanych. Przepisy rozporządzenia będą miały zastosowanie przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynku lub jego części, zgodnie z ich przeznaczeniem. Oznacza to, że właściciele istniejących budynków mogą, jeśli chcą, dostosować go do nowych wymagań, ale obowiązek powstaje dopiero gdy następuję np. przebudowa, nadbudowa lub zmiana sposobu użytkowania budynku.

Nowe przepisy mają zapewnić: budynki przyjazne osobom ze szczególnymi potrzebami, podniesienie standardów akustycznych, standardy energetyczne i klasy energetyczne, bezpieczeństwo pożarowe i bariery ogniowe, nowe zasady dotyczące ogrodzeń i stref działek.

Projekt przewiduje, że nowe regulacje nie będą stosowane automatycznie do wszystkich istniejących budynków. Obowiązki wynikające z nowego rozporządzenia będą dotyczyć głównie nowych obiektów, przebudowy, nadbudowy lub zmian sposobu użytkowania części budynku. W części przypadków, część przepisów może wejść w życie dopiero pod koniec 2026 r. lub w 2029 r., by dać branży czas na dostosowanie się.

• Nowy zakaz od 2026 r. Takie ogrodzenie będzie zabronione po nowelizacji Warunków Technicznych

Budynki przyjazne osobom ze szczególnymi potrzebami

Projektowane przepisy rozporządzenia o warunkach technicznych mają zwiększyć dostępność budynków dla osób ze szczególnymi potrzebami. Przewidują m.in.:

• obowiązek instalowania wind osobowych lub osobowo-towarowych w nowych budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego o co najmniej dwóch kondygnacjach (z wyjątkiem obiektów na terenach zamkniętych),
• określenie minimalnego udziału lokali dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami w budynkach wielorodzinnych z ponad czterema mieszkaniami,
• dodatkowe wymagania dla lokali dostępnych, m.in. minimalne pola manewrowe (1,5 × 1,5 m) w pomieszczeniach, brak progów w drzwiach,
• udogodnienia w ogólnodostępnych toaletach, takie jak ruchome poręcze czy umywalki zamontowane na odpowiedniej wysokości.

Podniesienie standardów akustycznych

Jedna z istotnych nowości dotyczy wymagań izolacyjności akustycznej przegród (ścian, stropów, okien), zarówno względem hałasu zewnętrznego, jak i wewnętrznego (między lokalami). Projekt konkretyzuje minimalne wartości wskaźników oraz rozszerza obowiązek na budynki szeregowce, bliźniacze i budynki jednorodzinne z dwoma lokalami.

W budynkach użyteczności publicznej projekt zakłada obowiązek projektowania wnętrz tak, by pogłos był ograniczony, a komfort akustyczny zapewniony już na etapie dokumentacji projektowej.

Nowy przepis w § 347 ust. 4 przewiduje, np. aby pomieszczenia higienicznosanitarne, kuchnie czy aneksy kuchenne jednego lokalu nie graniczyły bezpośrednio z częścią mieszkalną sąsiedniego - jeśli to niemożliwe, konieczne będzie stosowanie zabezpieczeń przeciw przenoszeniu dźwięków.

Standardy energetyczne i klasy energetyczne

Projekt nowego rozporządzenia zawiera także istotne zmiany w zakresie efektywności energetycznej i izolacyjności cieplnej:

• wprowadzenie klas efektywności energetycznej dla budynków – od A+ do G – zaczynając od 1 stycznia 2026 r.
• dostosowanie warunków technicznych do dyrektywy unijnej EPBD oraz standardów budynków bezemisyjnych,
• wzmocnienie wymagań dotyczących izolacyjności termicznej, co budzi obawy branży termomodernizacyjnej odnośnie kosztów i złożoności prac remontowych

Bezpieczeństwo pożarowe i bariery ogniowe

Nowe przepisy mają za zadanie ograniczyć ryzyko dużych pożarów, szczególnie w obiektach handlowych i halach.

Projekt przewiduje stosowanie obowiązkowych barier ogniowych w ociepleniach budynków oraz wymóg używania materiałów niepalnych, co – choć zwiększa bezpieczeństwo – może skutkować wzrostem kosztów inwestycji.

Nowe zasady dotyczące ogrodzeń i stref działek

Projekt rozszerza regulacje również poza samymi budynkami:

• ogrodzenia nie mogą zawierać ostro zakończonych elementów poniżej wysokości 2,2 m (np. drut kolczasty, szkło, tłuczone elementy),
• furtki i bramy nie mogą otwierać się na zewnątrz działki, a szerokość furtki w obiektach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego musi wynosić co najmniej 0,9 m, z uwzględnieniem dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami.

źródło: gov.pl

Zobacz także: Łazienka dla seniora. Jak urządzić funkcjonalne i przyjazne wnętrze dla starszej osoby?