Konserwacja drewnianych elementów ogrodowych: czym, kiedy i jak konserwować

Ogrodzenie, altana, taras, meble. Drewniane elementy są w każdym ogrodzie. To, czy będą służyły przez długie lata, w dużym stopniu zależy od ich właściwej pielęgnacji. Podpowiadamy czym, kiedy i jak konserwować drewniane elementy ogrodowe.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: Andrzej Szandomirski

Niezabezpieczone drewniane elementy ogrodowe łatwo ulegają zniszczeniu, dlatego trzeba je zaimpregnować

Surowe drewno pozostawione na dworze dość szybko ulegnie zniszczeniu. Zszarzeje, pokryje się plamami świadczącymi o rozwoju grzybów lub glonów, stanie się kruche i z czasem zmurszeje. Jedynym sposobem, by przeciwdziałać temu zjawisku, jest zaimpregnowanie drewnianych elementów przed umieszczeniem ich w ogrodzie, a następnie ich regularna konserwacja.

Preparaty do konserwacji drewna: jakie wybrać?

• Olej. Powstaje na bazie olejów naturalnych. Wnika w głąb drewna, nie tworzy na nim nieprzepuszczalnej warstwy i nie łuszczy się w czasie eksploatacji. Zabezpiecza drewno przed wilgocią oraz wnikaniem zanieczyszczeń, chroni je także przed działaniem promieni UV, które powodują szarzenie powierzchni. Może być bezbarwny lub z dodatkiem pigmentu. Olej podkreśla rysunek drewna i tworzy na nim jedwabistą powłokę. Pokryte nim elementy (zwykle taras i meble) muszą być odnawiane co najmniej raz, a lepiej dwa razy w roku.

Olejowanie tarasu. Jak olejować zniszczony taras drewniany >>>

• Impregnat. Wnika w drewno, zabezpieczając je przed rozwojem grzybów pleśniowych, sinizn, glonów, a często także przed atakiem szkodników. Jest nanoszony na surowe drewno, zwykle jako baza pod lakiery i lakierobejce (nie chroni przed wpływem czynników atmosferycznych), ale są też impregnaty ochronno-dekoracyjne z dodatkiem barwników, które można stosować same.

Wybieramy impregnat techniczny do drewna konstrukcyjnego >>>

• Lakier i lakierobejca. Tworzą transparentną powłokę, lecz nie wnikają w strukturę drewna. Niektóre charakteryzują się dużą elastycznością, co sprawia, że są trwałe i nie łuszczą się. Lakierobejce mają dodatek pigmentów, które barwią drewno na wybrany kolor. Chronią drewno przed działaniem czynników atmosferycznych i promieni UV, jednak często niedostatecznie zabezpieczają je przed grzybami, glonami i owadami. Dlatego nanosi się je na wcześniej zaimpregnowaną powierzchnię. Wyjątkiem są lakierobejce impregnujące, które można stosować wprost na drewno. Jak zapewniają producenci, lakiery i lakierobejce wystarczy stosować raz na cztery-siedem lat.

• Lazura. Łączy cechy impregnatu i lakieru. Nakłada się ją bezpośrednio na oczyszczone drewno. Tworzy trwałą, elastyczną powłokę (określaną przez producentów jako satynowa), a jednocześnie wnika w głąb drewna, chroniąc je przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych i grzybami. Zgodnie z deklaracją producentów konserwację drewna pokrytego lazurą przeprowadza się co pięć-osiem lat.

Konserwacja drewna egzotycznego i krajowego

Sposób postępowania z drewnem zależy od tego, czy jest to gatunek krajowy, czy egzotyczny.

• Drewno pochodzące z rodzimych gatunków drzew jest miękkie i bezwzględnie musi być poddane impregnacji.

• Drewno egzotyczne jest twarde. Nie ulega chorobom ani szkodnikom i nie niszczeje na deszczu, więc nie musi być niczym zabezpieczane. Pod wpływem promieni UV jego zewnętrzna warstwa co prawda szarzeje, ale nie wpływa to na jego wytrzymałość. Zmianie barwy (która przez wiele osób jest postrzegana jako zaleta) można zapobiec, pokrywając drewno warstwą oleju.

Najlepsze deski na taras. Wybierz drewno na taras i poznaj zasady montażu desek tarasowych >>>

Kiedy konserwować drewniane elementy ogrodowe

Zabiegi związane z odnawianiem drewna wykonuje się, kiedy jest ciepło, ale nie upalnie (w temperaturze 5-25 st. C, choć są preparaty, które można nanosić dopiero wtedy, gdy na dworze jest co najmniej 10 st. C, i takie, które mogą być stosowane przy 30 st. C). Drewno musi być suche, jego wilgotność nie może przekraczać 25 proc. Dlatego nie należy rozpoczynać pracy, kiedy w powietrzu jest dużo wilgoci (na przykład wcześnie rano, gdy jest rosa) lub przed spodziewanym deszczem. Trzeba pamiętać o tym, że preparaty konserwujące drewno schną od kilku do 24 godzin. Najlepiej poczekać na wyż i ładną słoneczną pogodę, która ma potrwać siedem-dziesięć dni, bo wtedy będziemy mieli pewność, że drewno jest wystarczająco suche.

Jak konserwować drewniane elementy ogrodowe

Preparaty do konserwacji drewna nakłada się na dokładnie oczyszczoną powierzchnię drewna. Kurz, nalot glonów i inne zanieczyszczenia sprawiają, że zmniejsza się przyczepność środka, a co za tym idzie – konserwację trzeba będzie szybciej powtórzyć. Drewno można umyć wodą z detergentem, spłukać i poczekać, aż wyschnie. Do usuwania większych zabrudzeń służą specjalne preparaty do czyszczenia drewna, które dodatkowo usuwają glony, porosty i grzyby oraz odtłuszczają powierzchnię. Tłustych plam i żywicy można się również pozbyć szmatką nasączoną benzyną ekstrakcyjną.

Przed nałożeniem substancji impregnującej należy przeszlifować powierzchnię drewna, na przykład papierem ściernym, a jeżeli są jakieś ubytki – wypełnić je szpachlą do drewna. Środek impregnujący nanosi się pędzlem wzdłuż słojów raz albo nawet trzykrotnie. Zależy to od tego, jaką barwę chce się uzyskać, a także od rodzaju preparatu. Producenci tych środków określają zawsze, jaki czas musi minąć, zanim zaczniemy nanosić następną warstwę (zwykle od dwóch do 24 godzin), dlatego przed przystąpieniem do pracy trzeba się zapoznać z ich zaleceniami.

Elżbieta Borkowska-Gorączko