Spis treści
- Alternatywa dla garażu i piwnicy
- Gotowe rozwiązania z marketu lub od producenta
- Drewno – idealny materiał na domki ogrodowe
- Domki z tworzyw sztucznych
- Nowoczesne składziki z metalu
- Organizacja przestrzeni składzika
- Domek ogrodnika – architektura i funkcjonalność
- Szafy ogrodowe i praktyczne skrzynie
Posiadanie własnego ogrodu wiąże się z wieloma pracami porządkowymi i pielęgnacyjnymi, służącymi utrzymaniu w nim porządku i nienagannego wyglądu. To zaś pociąga za sobą konieczność przechowywania licznych, przeznaczonych do tego narzędzi, a także worków z ziemią, zapasowych donic czy sezonowych dekoracji. Jeśli mamy kominek lub kocioł na paliwo stałe, gdzieś trzeba składować drewno opałowed. Pasjonatom ogrodnictwa przyda się kącik z blatem do przesadzania roślin. Po sezonie musi być też miejsce do bezpiecznego przechowywania rowerów, mebli tarasowych czy grilla. Jak zaplanować strefę gospodarczą na posesji?
Alternatywa dla garażu i piwnicy
Właściciele starszych domów zwykle nie mają problemów ze znalezieniem miejsca na przechowywanie sprzętów ogrodniczych. Kilkadziesiąt lat temu funkcjonalność brała górę nad wyglądem otoczenia domu i posesje obrastały w rozmaite szopy i budynki służące celom gospodarczym, a wiele starszych domów ma też piwnice. Miejsca na cele gospodarcze więc raczej nie brakuje, ale pozostaje problem wygody i estetyki. Domki gospodarcze na takich posesjach to często przypadkowe w formie, chaotycznie położone budynki, bardziej szpecące niż zdobiące posesję, a stare piwnice, najczęściej mające dostęp tylko z domu, nie sprawdzają się jako schowki ogrodowe.
Nie mniejszy problem ze znalezieniem dogodnego miejsca na narzędzia i inne ogrodowe sprzęty mogą mieć właściciele nowych domów. Skromny dom bez piwnicy i garażu to oczywista sytuacja, która rodzi potrzebę osobnego składzika na narzędzia czy domku ogrodowego. Zaplecze gospodarcze poza domem może się jednak przydać także wtedy, gdy dysponujemy garażem lub piwnicą.
Jeśli dostanie się do piwnicy wymaga każdorazowo przejścia przez dom, trudno uznać to za dogodne miejsce do przechowywania kosiarki czy worków z ziemią. Niewygodny jako składzik ogrodowy będzie też garaż pozbawiony dodatkowego wejścia, ponieważ każdorazowe skorzystanie z narzędzi ogrodowych będzie powodowało konieczność otwierania dużej bramy. Ponadto w wielu przypadkach garaż jako składzik ogrodowy zwyczajnie nie sprawdza się w toku użytkowania. Trzeba bowiem odpowiedniej ilości miejsca, bardzo starannej aranżacji i niezwykłej dyscypliny, by utrzymać w ryzach motyki, grabie, szufle do śniegu itp., które rozrzucone mogą zagrażać bezpieczeństwu domowników i pojazdów. Również utrzymanie w czystości garażu jest trudne. Worki z ziemią ogrodniczą czy korą brudzą nie tylko posadzkę, ale i garażowane pojazdy, kosiarki wnoszą na kółkach resztki traw i liści, które niesprzątane gniją i przyklejają się do kół.
Czytaj też:
Jak urządzić ogród przy domu szeregowym
Trzeba też wiedzieć, że potrzeby rodziny zmieniają się w czasie. Planując pomieszczenia domowe, trudno precyzyjnie obliczyć, jak dużo miejsca będzie potrzebne w perspektywie kolejnych lat. Przecież każda rodzina stopniowo obrasta kolejnymi sprzętami. Z czasem, ilość wolnej przestrzeni w garażu może stać się niewystarczająca i kosiarka będzie w nim zawalidrogą. Osobny domek ogrodowy znakomicie odciąży domową piwnicę, jak i garaż służący przecież z założenia innym celom. Dla wielu właścicieli ogrodów pozostaje więc urządzenie składzika poza budynkiem. Dzisiaj jednak schowek na ogrodowe narzędzia i inne sprzęty nie musi być szopą wstydliwie skrywaną w narożniku działki. Mamy do wyboru wiele funkcjonalnych i estetycznych rozwiązań.

i
Gotowe rozwiązania z marketu lub od producenta
Choć czasy wznoszonych własnym sumptem szop i składzików raczej minęły, nie oznacza to, że obecnie takiej inwestycji nie możemy wziąć we własne ręce. Korzystając z bogatej oferty materiałów budowlanych i różnych półproduktów, sprawny majsterkowicz może postawić własnymi siłami estetyczny domek z drewna lub płyt budowlanych. Prościej jednak sięgnąć po półprodukty lub produkty gotowe – dostępne są domki w elementach do złożenia, którego można się podjąć samemu lub skorzystać z oferty montażu producenta.
Montaż gotowego domku narzędziowego jest bardzo prosty. Każdy model ma czytelną instrukcję z opisem poszczególnych elementów oraz krokami, jakie należy wykonywać na poszczególnych etapach montażu. Konieczne jest wcześniejsze przygotowanie miejsca pod budowlę. Teren, na którym ma powstać domek narzędziowy musi być równy i dobrze utwardzony, można go też postawić na wybrukowanym kostką podłożu.
Gotowy składzik można kupić zarówno w markecie budowlanym, jak i bezpośrednio u producenta. Na rynku są dostępne również tzw. ogrodowe garaże. Tak nazywa się metalowe budki zwane popularnie blaszakami, zaprojektowane z myślą o wykorzystaniu jako zaplecze gospodarcze ogrodu. Wykonane z wysokiej jakości blachy stalowej składziki dostępne są w różnych wielkościach: od 170 x 80 cm do 300 x 150 cm.
Drewno – idealny materiał na domki ogrodowe
Drewniane obiekty ogrodowe wpisują się w aranżacje ogrodu, szczególnie jeśli inne elementy małej architektury również zostały wykonane z drewna. Naturalny kolor surowca znakomicie komponuje się też z roślinami oraz drzewami w ogrodzie. Drewniane ściany zapewniają także naturalną wentylację wewnątrz. Najczęściej wykonuje się je z drewna krajowego, popularne i stosunkowo tanie jest drewno sosnowe. Ściany domku mogą być wykonane z deski elewacyjnej o grubości 19 mm, szczelnie łączonej na pióro i wpust. Jeśli zdecydujemy się na zakup gotowego składzika, warto upewnić się, czy drewno, z którego został wykonany, zostało już zaimpregnowane.
Gdy zamierzamy wykonać go samodzielnie, drewno na składzik ogrodowy należy zaimpregnować przed montażem lub kupić już zabezpieczone. Atutem składzika z drewna jest to, że można pomalować go na dowolny kolor.

i
Domki z tworzyw sztucznych
W sprzedaży znaleźć można też składziki wykonane z tworzywa sztucznego. Warto sięgnąć po takie, których ściany imitują naturalne deski, na przykład pomalowane na kolor szary – takie składziki również idealnie wpiszą się w otoczenie domu. Dzięki najwyższej jakości tworzyw są one odporne na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych o każdej porze roku, takich jak odporność na promieniowanie UV, deszcz i mróz, dzięki czemu kolor nie blaknie, a samo tworzywo nie łuszczy się i nie niszczeje. Takie składziki nie wymagają żadnej dodatkowej konserwacji ani impregnacji. Wytrzymałe konstrukcje są w stanie utrzymać 75 kg śniegu na 1 m2. Często mają też podłogę, co dodatkowo chroni narzędzia i akcesoria przed zniszczeniem. Składzik może być wyposażony w panel wentylacyjny wbudowany w ściankę, chroniący przed wilgocią i zapewniający dopływ świeżego powietrza.
Czytaj też:
Z czego zbudować ogrodową altankę
Atutem takich domków są także metalowe zawiasy, wzmacniające całą konstrukcję oraz dające możliwość zamykania drzwi na kłódkę. Kolejna zaleta to mobilność – nie wymagają trwałego połączenia z podłożem, dzięki czemu można je dowolnie przenosić, dostosowując ich położenie do bieżących potrzeb.

i
Nowoczesne składziki z metalu
To popularne rozwiązanie ze względu na coraz lepsze walory estetyczne– aktualnie dostępne na rynku produkty w niczym nie przypominają dawnych siermiężnych blaszaków. Ze względu na właściwości materiału – najczęściej jest to lakierowana ocynkowana stalowa blacha – są bardzo trwałe i nie wymagają konserwacji. Stal ocynkowana ogniowo jest odporna na warunki atmosferyczne. Często takie składziki wyposażone są w przesuwne drzwi, które dodatkowo oszczędzają miejsce. Zazwyczaj można też zamontować kłódkę zabezpieczającą przed kradzieżą. Często posadzki schowków wykończone są ryflowaną blachą ułatwiającą utrzymanie wnętrza w czystości. Większe blaszaki są wyposażone w świetliki zapewniające dostęp światła dziennego.
Organizacja przestrzeni składzika
Szpadel, miotła, siekiera, sekator do gałęzi, grabie, grace do spulchniania ziemi i przynajmniej jedna taczka to podstawowy zestaw każdego posiadacza przydomowej działki. Prace w ogrodzie trudno wyobrazić sobie także bez sprzętu mechanicznego – kosiarki, aeratorów czy wertykulatorów. Lista przydatnych akcesoriów praktycznie nie ma końca i trzeba być przygotowanym na to, że z biegiem lat nasz zestaw narzędzi będzie się raczej wzbogacał niż kurczył. Bardziej zaawansowany ogrodnik będzie potrzebował na przykład rozsiewacza nawozu, siewnika, opryskiwacza.
Domek ogrodowy to sposób, by utrzymać wszystkie niezbędne narzędzia ogrodowe i akcesoria w jednym miejscu. Przestrzeń domku z trzema wolnymi ścianami wewnątrz pozwala w zaplanowany sposób uporządkować wszystkie narzędzia wiszące – wystarczy zakupić odpowiednie haki i zaczepy, które montuje się na ścianach. Jeśli przestrzeń wewnątrz domu jest na tyle duża, by pomieścić regały, warto zainwestować w takie wyposażenie, gdyż znakomicie porządkuje ono wszelkie akcesoria i sprzęt niekwalifikujący się do podwieszania. Donice, nawozy, konewki, węże ogrodowe łatwo znaleźć, gdy będą leżały na dogodnej wysokości. Po wstawieniu niewielkiego stolika uzyskamy wygodne miejsce do przeprowadzania drobnych napraw.
Domek ogrodnika – architektura i funkcjonalność
Poza względami praktycznymi domek na narzędzia ogrodowe może również stanowić ciekawy element wystroju przestrzeni wokół domu, dlatego jego forma nie powinna być przypadkowa. Tradycyjne schowki na narzędzia najczęściej mają kształt miniaturowych domków – z oknami, ozdobnymi okiennicami i dekoracyjnym wejściem. Nadal cieszą się one popularnością, szczególnie wśród inwestorów wznoszących je na działkach letniskowych. Zwykle są to obiekty parterowe, kryte dwuspadowymi daszkami o niewielkim kącie nachylenia. Jedna kondygnacja jest w zupełności wystarczająca, by domek spełnił swoje funkcje, ale czasami większa wysokość, szczególnie w kalenicy, pozwala na zagospodarowanie górnych partii wnętrza. Dodatkowo, dzięki zamontowanym oknom i odpowiedniemu doświetleniu naturalnym światłem, domek staje się miejscem przyjemnym do pracy czy relaksu w każdych warunkach atmosferycznych.
Prostsze rozwiązania to pozbawione okien prostopadłościenne składziki o formie przybudówki krytej jednospadowym daszkiem, którą dostawiamy do ściany domu. Większe przeznaczone są do postawienia jako wolno stojące. Można też kupić także domek przykryty modnym daszkiem kolebkowym. Zamiast tradycyjnych drzwi rozwieralnych można znaleźć modele z drzwiami przesuwnymi, w większych obiektach spotyka się też dwuskrzydłowe drzwi ułatwiające wyjazd ogrodowym urządzeniom czy też pojazdom. Uproszczona, minimalistyczna architektura domków narzędziowych cieszy się większą popularnością również z uwagi na trend w architekturze domów. Składziki z tworzyw sztucznych i metalu o prostej formie wpisują się w modę na bardzo proste bryły wszystkich zabudowań na posesji.
Projektanci domków ogrodowych poszukują też różnych rozwiązań umożliwiających jak najbardziej optymalne zagospodarowanie przestrzeni wewnątrz. Popularne są rozwiązania dwa w jednym, czyli domek ogrodowy z przylegającą drewutnią, która mieści się pod wiatą. Wariantem takiego rozwiązania może też być drewutnia jedynie z szafą ogrodową.
Szafy ogrodowe i praktyczne skrzynie
Niewielki składzik ogrodowy, przypominający szafę, to dobre rozwiązanie do ogrodu, w którym prace ograniczamy do niezbędnego minimum i nie korzystamy z wielu narzędzi. Może się też sprawdzić jako uzupełnienie innego, większego schowka. Składzik na narzędzia ogrodowe w formie szafy o szerokości 80 cm i głębokości 45 cm nie zajmie zbyt dużo miejsca, ale dzięki odpowiedniej wysokości (około 185 cm ) można w nim z powodzeniem przechowywać długie narzędzia. Taka szafka ogrodowa może też mieć półki o regulowanej wysokości, na których będziemy składować nieużywane donice, konewki czy inne, niewielkie gabarytowo przedmioty. Szafy ogrodowe są dostępne w formie gotowych zestawów, dzięki czemu ich montaż jest szybki i łatwy. Podobnym celom służą ogrodowe skrzynie. Wykonane z drewna, metalu lub polipropylenu, zwykle mają wymiary około 100 x 150 cm i blisko 80 cm wysokości – są więc szersze i niższe niż szafy ogrodowe. Skrzynie ogrodowe zamykane pokrywą od góry lub drzwiczkami z boku tworzą bardzo wygodne miejsce do przechowywania różnorodnych narzędzi: kosiarki, węża ogrodowego czy zapasu donic. Ławka ogrodowa, w której siedzisku mieści się pojemny schowek, to dobry pomysł na dwie funkcje w jednym sprzęcie.
Atuty domków gotowych:
- 1. Przemyślana konstrukcja - Wielkość, rozwiązania wejścia i funkcjonalność gotowych składzików odzwierciedla przeciętne potrzeby właścicieli ogrodów przydomowych. Jednospadowe lub dwuspadowe daszki to wygodne rozwiązanie umożliwiające łatwe usuwanie śniegu lub nieczystości z dachu.
- 2. Materiały odporne na warunki atmosferyczne - Wszystkie materiały użyte do budowy gotowych domków są przeznaczone do eksploatacji na zewnątrz, są więc mrozoodporne, odporne na promieniowanie UV, nie wymagają dodatkowych zabezpieczeń (na przykład przed wilgocią) czy kłopotliwych konserwacji.
- 3. Zaprojektowana wentylacja - Otwory wentylacyjne pozwalają zachować odpowiednią cyrkulację powietrza w środku, dzięki której we wnętrzu nie gromadzi się wilgoć i zmniejsza się ryzyko pojawienia się pleśni. Po zimie nie będzie nieprzyjemnego zapachu, a przedmioty nie ucierpią od wilgoci.
- 4. Funkcjonalne drzwi - W większych modelach drzwi mogą być dwuskrzydłowe lub przesuwne. Przesuwając panele drzwi, uzyskujemy szerokie wejście, które pozwala wjechać do środka kosiarką lub innym sprzętem. W standardzie jest możliwość zamykania ich na kłódkę. Metalowy próg ułatwi transportowanie ciężkich przedmiotów.

Autor: GettyImages, Archiwum prywatne
Domek narzędziowy
W świetle obowiązującego prawa mianem budynku określa się obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, ma fundament oraz dach. Jeśli domek narzędziowy spełnia takie wymagania, można go uznać za budynek. Przepisy budowlane w Polsce przewidują ułatwienia dla budowy niewielkich budynków gospodarczych, co oznacza, że w wielu przypadkach domek narzędziowy można postawić bez formalnych zezwoleń. Zgodnie z prawem domki narzędziowe o powierzchni do 35 m² nie wymagają zgłoszenia ani pozwolenia na budowę, o ile są parterowe i wolno stojące. Obowiązuje natomiast ograniczenie ich wysokości, Domek może mieć maksymalnie 4 m wysokości przy dachu płaskim i maksymalnie 5 m wysokości przy dachu dwuspadowym. Do wspomnianych 35 m² nie wlicza się powierzchnia ganku, werandy czy tarasu przy domku, pod warunkiem że nie przekracza ona 12 m². Warto o tym pamiętać, przeglądając gotowe domki. Aby wybudować nowy domek narzędziowy, należy zachować odległość minimum 1,5 m od granicy działki budowlanej.

Autor: GettyImages, Archiwum prywatne
Domek narzędziowy powinen dobrze komponować się z ogrodem
Może się wydawać, że niewielki domek ogrodowy, mający około 2 m2 powierzchni, będzie wystarczający (minimalne wymiary wynoszą co najmniej 200 x 130 cm). Budynek o takim metrażu zapewni wystarczającą przestrzeń do przechowywania kosiarki oraz niektórych drobnych akcesoriów. To dobry pomysł, jeśli posesja jest nieduża, ponieważ zmieszczą się w nim wszystkie podstawowe narzędzia. W przypadku gdy metraż działki wymaga wykonywania większej ilości prac pielęgnacyjnych, to 5-8 m2 będzie optymalną powierzchnią obiektu (model o rozmiarach 300 x 200 cm), bez problemu schowamy w nim nie tylko narzędzia ogrodowe, ale także meble czy rowery. Domki ogrodowe o wielkości od 10 m2 do 15 m2 są rozwiązaniem dla majsterkowiczów oraz osób lubiących mieć porządek w swoim garażu. W takich domkach bardzo często przechowywane są również rowery i skutery. Niezależnie od wielkości przestrzeni, jakiej potrzebujemy, warto pamiętać, że wraz z użytkowaniem domku będzie się ona stopniowo zmniejszała. Domki narzędziowe, szopy, wiaty, ogrodowe szafy i skrzynie będą musiały przygarniać też rowery, hulajnogi, rolki czy używany tylko w wakacje sprzęt wodny.
