Spis treści
- Front: najważniejszymi elementami są ogrodzenie, podjazd i rośliny
- Podjazd - im mniej widoczny, tym lepiej
- Śmietnik buduje się zwykle w linii ogrodzenia
- Rośliny od frontu decydują o tym, jak postrzegany jest nasz dom
- Strefa prywatna przy domu. Jak ją urządzić?
- Miejsce wypoczynku w ogrodzie
- Na małej działce ważne są detale: murek, źródełko, rzeźby
- Miniogródek ziołowy - tak. Trawnik - niekoniecznie
- Kulisowanie przestrzeni - czyli dzielenie grupą roślin lub pergolą
- 1. Dwie osobne strefy
- Jak odgrodzić się od sąsiada
Front: najważniejszymi elementami są ogrodzenie, podjazd i rośliny
Od sposobu zagospodarowania działki przed domem zależy pierwsze wrażenie, jakie robi posesja na gościach czy osobach przechodzących ulicą. Dlatego, choć najważniejszymi elementami są tu ogrodzenie oraz podjazd, nie powinno zabraknąć też roślin. To one sprawią, że przestrzeń stanie się bardziej przyjazna i po prostu ładniejsza.
Ogrodzenie.
W nowo budowanych osiedlach jego wykonanie zwykle leży po stronie dewelopera. Jest jednorodne, wprowadza ład przestrzenny i harmonijnie spina wszystkie domy. W starszej zabudowie częściej zdarza się, że kwestia ogrodzenia działki należy do jej właściciela. Projektując je, trzeba zadbać, by pasowało do elewacji domu, jednak nie wolno też zapominać o tym, że ma współgrać z otoczeniem i dobrze wpisywać się w charakter okolicy.
Dobrym rozwiązaniem jest ogrodzenie ażurowe, które otworzy i optycznie powiększy przestrzeń działki, dodając otoczeniu lekkości. Ogrodzenia pełne, zwłaszcza masywne parkany wykonane z kamieni czy płyt albo kształtek betonowych, mogą przytłaczać i powodują, że teren przed domem wydaje się mniejszy niż jest w rzeczywistości. Brama wjazdowa na posesję, zgodnie z przepisami, powinna mieć co najmniej 2,4 m. Nie jest to dużo, dlatego jeśli pozwala na to wielkość działki, warto dla wygody zrobić ją szerszą.
Jej skrzydła mogą być uchylne lub przesuwne. Te pierwsze otwierają się do środka działki, więc tego typu bramy nadają się nawet na bardzo wąskie posesje, ale o odpowiednio długim podjeździe – w przeciwnym razie po zaparkowaniu samochodu zbyt blisko wjazdu brama się nie zamknie. Tej wady nie mają bramy przesuwne. Trzeba jednak zapewnić miejsce wzdłuż wewnętrznej strony ogrodzenia, aby po otwarciu bramy swobodnie zmieściło się tam całe jej skrzydło.
i
Podjazd - im mniej widoczny, tym lepiej
Podjazd. Często zajmuje prawie całą powierzchnię działki przed domem. Im jest mniej widoczny, tym lepiej. Preferowane są jasne, naturalne, ziemiste barwy, które nie skupiają uwagi, ale tworzą jednolite, neutralne tło. Można się pokusić o dyskretne zaznaczenie strefy wejścia do domu, na przykład przez zastosowanie bruku w nieco innym kolorze, ale lepiej zrezygnować z kontrastowych wzorów. Nawierzchnię podjazdu zwykle robi się z kostek betonowych lub kamiennych (ich grubość powinna mieć 6 cm, jeśli nawierzchnia jest przeznaczona wyłącznie dla samochodów osobowych). Rozwiązaniem, które doskonale sprawdza się w sąsiedztwie nowoczesnej architektury, jest podjazd z płyt wielkoformatowych betonowych lub ceramicznych.
Śmietnik buduje się zwykle w linii ogrodzenia
Śmietnik. Zwykle buduje się go w linii ogrodzenia, nawiązując stylistycznie do takich elementów, jak brama, furtka, daszek nad furtką. Dzięki takiemu położeniu zajmuje mało miejsca i nie rzuca się w oczy, co w przypadku niewielkiej działki jest bardzo istotne. Jego lokalizację określają przepisy Prawa budowlanego. Zgodnie z nimi wiata śmietnikowa powinna być umieszczona w odległości nie mniejszej niż 10 m od okien i drzwi budynków mieszkalnych, miejsc rekreacyjnych, boisk i placów zabaw, a także 3 m od granicy sąsiedniej działki – wyjątkiem jest sytuacja, gdy wiaty śmietnikowe sąsiadujących posesji się stykają.
Rośliny od frontu decydują o tym, jak postrzegany jest nasz dom
Rośliny. To one w największym stopniu decydują o tym, jak odbierana jest posesja. Nawet niewielka kompozycja roślinna, na przykład grupa bylin, kilka kęp ozdobnych traw czy krzew o interesującym kształcie, ocieplą przestrzeń i „wyrwą” dom z szeregu, nadając mu indywidualny charakter. Wybierając rośliny, warto postawić na gatunki zimozielone (iglaki, ogniki, ostrokrzewy, różaneczniki, zimozielone azalie, trzmieliny Fortune’a) i o ciekawym pokroju (różne formowane krzewy, odmiany o zwisających pędach, kulistych lub stożkowych koronach, rośliny szczepione na pniu, wysokie trawy), które są dekoracyjne przez cały rok, także gdy opadną liście.
A jeśli nie ma miejsca na klasyczne rabaty, można ustawić duże donice lub wymurować je na przykład z takiego samego materiału, którym utwardzono nawierzchnię, i w nich posadzić rośliny.
i
Strefa prywatna przy domu. Jak ją urządzić?
Ogrodzenie. To jeden z najważniejszych elementów w małym ogrodzie. Towarzyszy każdemu spojrzeniu, daje poczucie bezpieczeństwa i tworzy ramy kompozycji. Można je potraktować jak ściany w pokoju. Zsynchronizowane kolorystycznie z resztą działki stanie się dobrym tłem dla roślin i aranżacji architektonicznych, takich jak rzeźba ogrodowa czy źródełko.
Jeśli jest taka możliwość (ładne otoczenie posesji, zaprzyjaźnieni sąsiedzi), warto przynajmniej część przęseł zrobić ażurowych, żeby „pobrać” trochę przestrzeni z zewnątrz i w ten sposób optycznie powiększyć ogród. Można też obsadzić granice działki malowniczymi grupami roślin (ale nie równo przyciętą bryłą żywopłotu), tak żeby ogrodzenie, przynajmniej częściowo, zniknęło w ich gąszczu. Ten zabieg również stworzy iluzję, że działka jest większa, bo nie wiadomo, gdzie tak naprawdę przebiega jej granica.
Miejsce wypoczynku w ogrodzie
Miejsce wypoczynku. Tworzy je najczęściej taras przy domu, który w skrajnych przypadkach może zajmować prawie całą powierzchnię małej działki. Ważne, żeby stylistycznie pasował do otoczenia i płynnie łączył wnętrze domu ze światem zewnętrznym. Łatwo to osiągnąć przez zastosowanie podobnych materiałów wykończeniowych.
Poza tym, co oczywiste, taras powinien być zaciszny i kameralny, osłonięty od sąsiadów, ale z widokiem na rodzinną część posesji. W tym celu stosuje się różnego rodzaju przesłony, na przykład obsadzone pnączem metalowe lub drewniane kratownice, parawany z technorattanowej plecionki wypełniającej aluminiowe ramy, boczne markizy wykonane z trwałej i odpornej na zabrudzenia tkaniny. Bardzo interesująco i nowocześnie wyglądają panele–parawany ze stali nierdzewnej lub blachy corten z laserowo wyciętymi ażurowymi wzorami.
Jednak kluczową rolę jako osłona mogą pełnić rośliny. Nie tylko tworzą parawan zapewniający intymność, ale też poprawiają mikroklimat wokół miejsca wypoczynku i sprzyjają relaksowi. Sprawdzą się na przykład wysokie gatunki traw, takie jak miskanty chińskie i cukrowe, śmiałki darniowe oraz trzcinniki ostrokwiatowe. Istotny jest również wybór mebli.
Warto zwrócić uwagę na to, czy można je będzie zestawić, na przykład jeden na drugim, żeby zredukować ilość miejsca potrzebnego do ich przechowywania. Jeśli nie będzie ich gdzie schować po sezonie, trzeba wybrać takie, które mogą zimować na dworze (z aluminium, wysokiej jakości tworzywa).
Na małej działce ważne są detale: murek, źródełko, rzeźby
Przestrzeń. Na małej działce bardzo ważne są elementy architektoniczne i detale. Nawierzchnia, murek, źródełko, ozdobne donice, rzeźby ustawione wśród roślin, które w dużym ogrodzie często giną w przestrzeni, tu skupiają uwagę i wysuwają się na pierwszy plan. Meblują ogród i sprawiają, że jest on interesujący. Dlatego muszą być bardzo starannie dobrane, a materiały, z których są wykonane, muszą pasować do otoczenia. Nie może ich być jednak zbyt dużo.
Mała przestrzeń wymaga dyscypliny. Zbytnie nagromadzenie różnych kształtów, kolorów i faktur sprawia, że wkrada się chaos i pojawia wrażenie zagracenia, a w konsekwencji działka wydaje się mniejsza. Ponieważ każdy skrawek terenu jest bardzo cenny, powinien być maksymalnie wykorzystany. Dlatego ławka na tarasie może być jednocześnie schowkiem na ogrodowe akcesoria, a murki w ogrodzie pełnić funkcję siedzisk.
Miniogródek ziołowy - tak. Trawnik - niekoniecznie
W skrzynkach powieszonych na słonecznym ogrodzeniu można założyć miniogródek ziołowy. Warto się zastanowić, czy konieczny jest trawnik. Efektownie będzie wyglądać na przykład nawierzchnia z elementów brukowych połączonych ze żwirem. Da przydomowej przestrzeni szlachetności i stworzy dobre tło dla roślin. Jest też łatwiejsza do utrzymania niż cięgle deptana, podsychająca murawa. Żeby móc korzystać z ogrodu po zmierzchu, przyda się oświetlenie. Dobrym rozwiązaniem są lampy solarne, które po naładowaniu energią słoneczną można dowolnie przestawiać. Powinny dawać delikatną poświatę. Zbyt mocne oświetlenie działki w zwartej zabudowie może przeszkadzać sąsiadom, poza tym nadmierna iluminacja nie sprzyja relaksowi.
i
Kulisowanie przestrzeni - czyli dzielenie grupą roślin lub pergolą
Iluzja. W małym ogrodzie warto wykorzystać triki, które sprawią, że wyda się on większy. Jednym z nich jest kulisowanie przestrzeni, czyli podzielenie jej grupą roślin, pergolą, niskim żywopłotem, tak żeby nie można jej było omieść jednym spojrzeniem.
Sprawdzonym zabiegiem jest także zróżnicowanie poziomu terenu. Już niewielkie podwyższenie, do którego prowadzą nie więcej niż jeden–dwa schodki, zwiększy dynamikę kompozycji i spowoduje, że działka optycznie się powiększy.
Podobnie zadziałają niewysokie murki oporowe otaczające podwyższone rabaty, które umownie podzielą działkę na wnętrza. Dobry rezultat można uzyskać, wieszając na ogrodzeniu lustro. Stworzy iluzję przejścia do dalszych zakątków ogrodu, a umieszczone pod odpowiednim kątem będzie odbijało promienie słońca, które doświetlą ocienioną część posesji. Polecane są jasne barwy, które rozświetlą i powiększą przestrzeń. Stosując różne kolory, można też „poprawić” proporcje działki, pamiętając o tym, że zimne barwy: szary, niebieski, fioletowy dają wrażenie oddalenia. Warto je umieścić w tle kompozycji.
Z kolei pomarańcz, róż i czerwień zacieśniają przestrzeń, więc umieszczone na granicy długiej działki – optycznie skrócą ją i poszerzą. Podobnie zadziałają poziome i skośne linie przecinające działkę (murki, rabaty). Z kolei pionowe linie wydłużają perspektywę. Znaczenie ma nawet ułożenie nawierzchni tarasu czy ścieżki. Umieszczając elementy brukowe dłuższymi bokami w poprzek działki, skrócimy ją i poszerzymy optycznie, a wzdłuż – wyciągniemy perspektywę.
i
i
i
i
1. Dwie osobne strefy
Ogród w szeregowej zabudowie, szczególnie ten na tyłach budynku, należy zaplanować i wykonać zawczasu, pamiętając o tym, że wszystkie materiały wykończeniowe, ziemię, nawozy i rośliny trzeba będzie transportować przez dom. Oczywiście lepiej to zrobić, zanim zostanie wykończone jego wnętrze.
2. Wzrost roślin kontrolowany
Podczas wyboru roślin trzeba zachować rozwagę i sprawdzić, jak szybko rosną oraz jaką mają maksymalną wielkość i szerokość. Nawet niepozorne krzewy, które nie osiągają więcej niż 1,5 m wysokości, mogą znacznie przyrastać na boki i konieczne będzie ich regularne cięcie. W małym ogrodzie lepiej unikać roślin, które rozprzestrzeniają się przez rozłogi.
3. Perfekcyjna aranżacja
W niewielkim ogrodzie wszystko jest widoczne jak na dłoni i wszelkie niedociągnięcia, takie jak nierówno przycięta trawa, chwasty wyrastające na rabatach czy podsychające rośliny, bardzo się rzucają w oczy. Dlatego powinien być dopracowany w detalach, zawsze wypielęgnowany i zadbany.
i
Rośliny. Mały ogród w zwartej zabudowie, zaciszny i osłonięty, daje duże możliwości aranżacji. Zimą zwykle panuje w nim nieco wyższa temperatura niż na otwartym terenie i nie ma mroźnych porywistych wiatrów. To często wystarczy, żeby móc uprawiać nawet delikatne rośliny. Kanwę kompozycji powinny tworzyć gatunki o dekoracyjnych liściach, także zimozielone, dzięki którym ogród będzie efektowny przez cały rok. Warto je połączyć z ładnie kwitnącymi bylinami. W małej przestrzeni najlepiej się sprawdzają rośliny, które tworzą masę niezbyt dużych kwiatów. Jako element przyciągający uwagę można zastosować rośliny architektoniczne o interesującym pokroju, na przykład formowane bukszpany i iglaki, wysokie trawy, byliny o dużych liściach, takie jak rodgersje, a nawet niewysokie drzewa, na przykład klony palmowe, świdośliwy kanadyjskie, judaszowce, niskie odmiany magnolii, ozdobnych jabłoni i wiśni.
Jak odgrodzić się od sąsiada
i
1. Donice z roślinami. Usytuowane na przykład na tarasie lub nawet na trawniku przyciągają wzrok, dlatego warto by ich forma była efektowna. Można w nich posadzić bujnie kwitnące rośliny jednoroczne lub też byliny czy krzewy. Ważne, by ich pokrój i ulistnienie były atrakcyjne dla oka, a kwiaty szybko nie więdły.
2. Formowane krzewy. Cięcie formujące pozwala nadać roślinom najrozmaitsze kształty. Taką zieloną rzeźbę warto zaplanować w eksponowanym miejscu. Do formowania nadaje się wiele gatunków zimozielonych. Najlepiej wybrać te o drobnym i gęstym ulistnieniu, dzięki czemu po cięciu uzyskujemy gładką, jednolitą powierzchnię. Zwróćmy też uwagę, by wybrany gatunek nie ogałacał się od dołu, gdy będzie zacieniony – może zabraknąć odpowiedniej ilości światła na przykład wtedy, gdy nadamy roślinie formę kuli. Z tych względów dobrym wyborem będą bukszpan i cis. Do formowania odpowiednie będą również trzmieliny, ostrokrzew czy ligustr pospolity.
3. Dekoracyjny przedmiot. Może to być pojedynczy mebel ogrodowy, na przykład stylizowana ławka, rzeźba ogrodowa lub specjalnie w tym celu zaaranżowana kompozycja z kamieni.
i
Budując ogrodzenie między posesjami, należy zdecydować, czy przegroda ma być postawiona w obrębie naszej działki, czy też na granicy z sąsiadem. Jeśli decydujemy się na jego budowę w granicach swojej ziemi, to zgodnie z Prawem budowlanym decyzji o sposobie odgrodzenia się od przylegających posesji nie musimy konsultować z ich właścicielami. To my jesteśmy właścicielami płotu i w pełni za niego odpowiadamy, w tym za jego remonty. W takim przypadku mamy możliwość wyboru materiału i kształtu ogrodzenia. Jeżeli wysokość przegrody ma mieć ponad 220 cm, konieczne będzie zgłoszenie budowy we właściwym starostwie powiatowym. Gdy ogrodzenie zaplanowano na granicy sąsiadujących działek, jest ono traktowane jako własność wspólna. W takim przypadku, planując budowę ogrodzenia, warto uzyskać pisemną akceptację właściciela sąsiedniej posesji. Obowiązkiem naszym oraz sąsiada są wtedy koszty budowy, materiałów, jak i utrzymanie płotu w dobrym stanie.
