Żywe kamienie, czyli Lithops. Co to są żywe kamienie? Jak je uprawiać w domu?
Żywe kamienie to rośliny z rodzaju Lithops. Dlaczego nazywane są żywymi kamieniami? Bo wyglądają właśnie jak kamienie. Poznaj bliżej żywe kamienie i ich uprawę w domu. A warto uprawiać żywe kamienie, bo są bardzo dekoracyjne.
Autor: GettyImages
Lithops otzeniana
Rośliny z rodzaju Lithops z pewnością można zaliczyć do ścisłego grona najdziwniejszych roślin, jakie możemy uprawiać w mieszkaniu. Rosnąc tuż przy ziemi, do złudzenia przypominają kamienie, choć pozostają roślinami i to sprawnie funkcjonującymi.
Spis treści
- Co to są żywe kamienie? Jak wyglądają i skąd pochodzą?
- Odmiany żywych kamieni
- Galeria zdjęć: Lithops - żywe kamienie
- Żywe kamienie - uprawa i pielęgnacja
- Jak rozmnażać żywe kamienie?
- Choroby i szkodniki litopsów
Co to są żywe kamienie? Jak wyglądają i skąd pochodzą?
Litopsy zaliczane są do sukulentów. Mają kuliste, pękate, spłaszczone w górnej części liście, pokryte warstwą woskowatego kutneru i ozdobione delikatnym, ciemniejszym wzorem. Litopsy zrośnięte są zwykle ze sobą parami, tworząc pękatą formę przypominającą kamień. Jedyną widoczną oznaką świadczącą o ich przynależności do świata roślin są rozwijające się latem lub jesienią w szczelinach między parą pękatych liści promieniste, żółte lub białe kwiaty (czasami też różowe i dwukolorowe).
Szczególny wygląd litopsów to rodzaj ich przystosowania do środowiska i kamuflaż, zapewniający roślinom przetrwanie. Na gorących, piaszczystych i ubogich w roślinność obszarach Afryki Południowej - skąd pochodzą, taki wygląd chroni rośliny przed apetytem roślinożerców, a kulista budowa i woskowaty kutner, pozwalają im lepiej magazynować wodę i zapobiegają jej utracie, znacząco ułatwiając przetrwanie suszy.
Odmiany żywych kamieni
Ze względu na oryginalny wygląd i popularność litopsów, hodowcy wyprowadzili z nich wiele ciekawych odmian, m.in z takich gatunków jak: Lithops dorotheae, Lithops karasmontana, Lithops bella, Lithops fulleri, Lithops otzeniana, Lithops meyeri, Lithops lesliei, Lithops bromfieldii. Odmiany te różnią się barwą, kształtem, wielkością oraz kolorem kwiatów, np. 'Red Olive', 'Aquamarine', 'Top Red', 'Albinica'.
W Polsce żywe kamienie dostępne są jednak najczęściej w postaci mieszanki odmianowej (sadzonki lub nasiona), dlatego jeśli chcemy zdobyć konkretną odmianę, powinniśmy wybrać się po nią do specjalistycznego sklepu (np. przy ogrodzie botanicznym) bądź poszukać hodowcy tych roślin.
Galeria zdjęć: Lithops - żywe kamienie
Autor: GettyImages
Lithops otzeniana
Żywe kamienie - uprawa i pielęgnacja
W naszym klimacie litopsy nie przetrwałyby zimy na zewnątrz, dlatego mogą być uprawiane jedynie w doniczkach w mieszkaniu lub latem na balkonie czy tarasie (najlepiej pod zadaszeniem, aby nie cierpiały z powodu opadów).
Ich uprawa nie jest trudna i przypomina uprawę innych sukulentów. Litopsy z racji swego pochodzenia potrzebują przede wszystkim dużo światła i ciepła oraz niewiele wody.
- Stanowisko, temperatura, podlewanie i nawożenie lithopsów. W sezonie wegetacyjnym, który trwa u lithopsów zwykle od wczesnej wiosny (marzec) do jesieni (listopad), najlepiej czują się na słonecznym stanowisku (np. południowym oknie) i w pokojowej temperaturze (24-26 st. C). W tym czasie oczekują sporadycznego podlewania (ziemia powinna być tylko lekko wilgotna, wystarczy podlewanie raz na tydzień) i nie wymagają nawożenia (w naturze rosną na lekkich i jałowych glebach).
- Podłoże dla lithopsów. Lithopsy są bardzo wrażliwe na zalanie i od nadmiaru wody szybko gniją, dlatego oprócz umiarkowanego podlewania, muszą mieć zapewnioną także lekką i przepuszczalną ziemię (np. podłoże dla kaktusów).
- Okres spoczynku lithopsów. Kiedy litopsy kończą wegetację, potrzebują odpoczynku (XII-II), dlatego powinniśmy przenieść je wtedy do jasnego, ale chłodnego pomieszczenia (temp. od 10 do 12/15°C) i niemal całkiem zaprzestać podlewania, ograniczając się jedynie do bardzo sporadycznego, delikatnego nawilżenia podłoża (nie częściej, niż raz w miesiącu). Kiedy litopsy wznawiają wiosną wegetację, zaczynamy częściej je podlewać i przenosimy je w cieplejsze miejsce. Nie musimy się natomiast martwić, jeśli w tym czasie część ich liści zacznie zasychać, gdyż spod nich najprawdopodobniej wyrosną nowe.
Jak rozmnażać żywe kamienie?
Równie łatwe jak uprawa jest także rozmnażanie litopsów. Rośliny uprawiane w odpowiednich warunkach tworzą boczne odrosty, które po pewnym czasie same oddzielają się od rośliny matecznej. Kiedy podrosną, można przesadzić je do nowej doniczki lub pozostawić z egzemplarzem matecznym, pozwalając roślinie rozrastać się w ładną kępkę.
Litopsy dobrze rozmnaża się także z nasion, które po zakupie wysiewa się wiosną do doniczek wypełnionych lekkim, przepuszczalnym podłożem (np. ziemią dla kaktusów zmieszana z piaskiem) i umieszcza w ciepłym (temp. 22-25°C), bardzo widnym miejscu. Sadzonki przenosimy do docelowej doniczki dopiero po kilku miesiącach od wykiełkowaniu, a najlepiej wiosną następnego roku. Musimy jednak pamiętać, że na kwiaty roślin uzyskanych z siewu przyjdzie nam poczekać nawet 3-4 lata.
Choroby i szkodniki litopsów
Litopsy mimo swojego minimalistycznego wyglądu, bywają też podatne na ataki chorób i szkodników. Najgroźniejsze są dla nich choroby grzybowe i fizjologiczne, wynikające ze zbyt intensywnego podlewania i mokrego podłoża oraz niepotrzebnego nawożenia (liście mogą pękać). Zagrożeniem mogą być też dla nich pospolite szkodniki takie jak mszyce, wełnowce czy przędziorki, dlatego rośliny należy systematycznie kontrolować pod względem zdrowotności i w razie potrzeby zastosować odpowiedni środek ochrony roślin.
Litopsy za troskę odwdzięczą się bujnym wzrostem i obfitym kwitnieniem, stając się wspaniałą ozdobą każdego słonecznego mieszkania. Wspaniale wyglądają w mini ogródku w płaskiej donicy na tle żwirku lub piasku z innymi sukulentami lub kaktusami, ale można z nich też stworzyć jednogatunkową kompozycję, podkreślając ich niezwykłą urodę dodatkiem kilku prawdziwych kamieni i żwirku.
Przeczytaj też:
- Najmniejsze rośliny świata - poznaj rekordzistów w wersji mini
- Największe rośliny świata. Jakie są najwyższe drzewa na świecie: rekordy roślin
