Sałata rzymska - uprawa w ogrodzie i w doniczce, odmiany, pielęgnacja, podlewanie
Sałata rzymska to mniej znana krewniaczka sałaty masłowej i lodowej. Nie ustępuje im smakiem i uniwersalnością zastosowań, a przy tym jest zdrowsza, odporna na mróz i łatwiejsza w uprawie. Jak uprawiać i pielęgnować sałatę rzymską?
Jakie cechy ma sałata rzymska?
Sałata rzymska (łac. Lactuca sativa var. longifolia, synonim Lactuca sativa var. romana), nazywana także sałatą długolistną, różni się wyglądem od sałaty masłowej czy lodowej, które tworzą raczej zaokrąglone główki, bowiem tworzy wydłużoną główkę, złożoną z rozety długich, sztywnych liści o barwie od jasnozielonej do ciemnozielonej, a u niektórych odmian także czerwonawej. Blaszka liścia sałaty rzymskiej jest krucha, mięsista i ma jasny, wyraźnie zaznaczony, sztywny nerw główny. Smak sałaty rzymskiej jest słodki i delikatniejszy niż u innych sałat, dlatego tak dobrze nadaje się do spożycia bezpośredniego.
Najpopularniejsze warzywa liściowe: gatunki, uprawa, zastosowanie >>>
Sałata rzymska to najbogatsza w składniki odżywcze odmiana sałaty siewnej. Starożytni Rzymianie używali sałaty rzymskiej nie tylko do posiłków, ale ze względu na bogactwo prozdrowotnych składników, traktowali ją jako lekarstwo.
Autor: GettyImages
Sałata rzymska zwana jest także sałatą długolistną
Dlaczego warto uprawiać sałatę rzymską?
Sałata rzymska to warzywo zawierające wiele cennych składników odżywczych, mających wpływ na właściwe funkcjonowanie organizmu, w tym serca. W jej liściach znajdują się między innymi witaminy C, K, A (dużo beta-karotenu), B1, B5, B6, B7 i B9. Ponadto, sałata rzymska zawiera zdrowy błonnik pokarmowy, kwasy tłuszczowe Omega-3 oraz minerały, takie jak chrom, wapń, miedź, magnez, mangan, molibden, żelazo, potas i fosfor. Dzięki dużej zwartości witaminy C i beta-karotenu spożywanie sałaty rzymskiej pomaga zapobiegać utlenianiu się cholesterolu. Jeśli dodamy do tego zawarty w niej błonnik, witaminę B9 (kwas foliowy) i potas, to sałata rzymska okazuje się świetnym składnikiem diety zapobiegającej udarom i zawałom serca, ale także redukującej wolne rodniki odpowiadające za powstawanie komórek nowotworowych. Sałata rzymska jest bardzo popularnym składnikiem sałatek (np. znanej sałatki Cezar), kanapek i doskonałą dekoracją dań.
Uprawa i pielęgnacja sałaty rzymskiej
Sałaty są zwykle roślinami jednorocznymi, rozmnażanymi przez wysiew nasion. Podobnie jest w przypadku sałaty rzymskiej.
Do uprawy sałaty rzymskiej najlepiej wybrać stanowisko nasłonecznione z przeciętną lub żyzną, próchniczą glebą o pH 6-7,5 (odczyn lekko kwaśny do lekko zasadowego). Najlepiej udaje się uprawa sałaty rzymskiej w pierwszym roku po oborniku lub na glebach zasilonych kompostem. Na późniejszy zbiór można wysiewać ją od razu do gruntu. Najbardziej optymalny termin siewu to kwiecień i maj – zwykle termin kwietniowy uważa się za najkorzystniejszy. Nasiona umieszcza się w glebie (np. w przygotowanych rowkach) nie głębiej niż na głębokości 1 cm. Jeśli wysiane nasiona mają zapewnioną temperaturę co najmniej 15 stopni Celsjusza (lub większą), wschodzą zwykle w ciągu 5-7 dni.
Na szybszy zbiór wiosną sałatę rzymską uprawia się z rozsady, którą przygotowuje się zimą - na przełomie stycznia i lutego. Nasiona wysiewa się do skrzynek wypełnionych mieszanką ziemi torfowej i piasku, a następnie umieszcza się w pomieszczeniu o temperaturze powyżej 15 st. C (zwykle 16-20 st.C). Kiedy siewki wzejdą i wytworzą 2-4 pierwsze liście, pikuje się je do małych doniczek. W marcu można albo wysadzić młode sałaty rzymskie pod osłony foliowe, albo wprost do gruntu (w połowie kwietnia). W tym czasie należy pamiętać, aby młode sadzonki osłaniać przed ewentualnymi silniejszymi przymrozkami.
Jak przygotować rozsadę sałaty. Uprawa sałaty z rozsady >>>
Sałata rzymska nie wymaga intensywnego nawadniania – wystarczy umiarkowanie podlewać, tak by rośliny nie przesychały (podłoże powinno być lekko wilgotne, ale nie mokre). Dzięki silnemu systemowi korzeniowemu roślina toleruje lekkie przesuszenie. Nadmierne podlewanie oraz podmokła gleba sprzyjają występowaniu chorób grzybowych.
Można zbierać pojedyncze liście (np. w przypadku odmian małych) lub całe rośliny wraz z korzeniami. Najlepsze liście zbierzemy oczywiście zanim roślina zakwitnie (później liście są niesmaczne) i raczej nie należy dopuszczać do zakwitania sałat, choć mogą wtedy wyglądać bardzo malowniczo.
Sałata w przydomowym ogrodzie warzywnym. Uprawa sałaty w ogrodzie >>>
Popularne odmiany sałaty rzymskiej
W sprzedaży spotkać można wiele odmian sałaty rzymskiej różniących się wielkością i kształtem liści. Dostępne są:
- odmiany typu mini - dorastające do około 15-20 cm wysokości, np. 'Rosaine'
- odmiany typu midi - osiągające wysokość do 30 cm, np. 'Amadeus' lub 'Saturnas',
- odmiany typu maxi - rosnące do wysokości 40 cm, np. 'Barracuda' czy 'Chiquina'.
Ciekawe odmiany sałaty rzymskiej o zielonych liściach to także 'Blonde Maraichere', 'Liwia' oraz 'Parris Island'.
Uprawa sałaty rzymskiej w pojemnikach
sałatę rzymska można także z powodzeniem uprawiać w donicach i pojemnikach. Należy tylko przestrzegać terminu siewu i zapewnieniu odpowiedniej temperatury. W uprawie amatorskiej, rośliny uprawiane w pojemnikach nie wymagają nawożenia (jeśli jest taka potrzeby wystarczy raz w tygodniu nawóz organiczny, naturalny).
