Ogródek warzywny może być pożyteczny i efektowny zarazem

2009-11-20 1:00

Warto założyć w pobliżu kuchni niewielki ogród warzywny. Nie ma to jak samodzielnie uprawiane, świeże warzywa.

Ogród warzywny
Autor: GettyImages

Nawet jeśli na polu mamy zagony z warzywami, które wykorzystywać będziemy aż do przyszłego roku, warto tuż przy domu założyć niewielki warzywnik. Najzdrowsze są potrawy gotowane z warzyw, które nie były długo przechowywane, a uprawiano je na nawozach naturalnych.

Własny warzywnik pozwoli wypróbować naturalne metody uprawy i sami też zadecydujemy, co posadzimy, a potem dostarczymy naszym organizmom. Warto siać i sadzić podstawowe tradycyjnie uprawiane warzywa, takie jak cebula, marchew, pietruszka, por i seler, buraki, kapusty, sałata i dynia, ale oferta firm nasiennych jest coraz szersza i możemy na grządkach mieć interesujące nowe odmiany czy gatunki. Dzięki temu urozmaicimy nasz jadłospis o nowe potrawy.

Jak postępować przy zakładaniu warzywnika? Nasi przodkowie obserwowali uprawiane rośliny i wyciągali wnioski, które pozwalały osiągać wyższy plon. Warto wracać do ich doświadczeń i wypróbować je właśnie w ogródkach przydomowych.

Zmianowanie roślin w ogrodzie warzywnym

Ze względu na potrzeby pokarmowe rośliny uprawne można podzielić na trzy grupy: o dużych, średnich i małych wymaganiach. Pierwsza to pomidor, seler, por, sałata, ogórek i inne dyniowate oraz kapustne. Do drugiej grupy zalicza się cebulę oraz warzywa korzeniowe, np. marchew, buraki, rzodkiew i rzodkiewkę, cykorię, roszponkę, rośliny przyprawowe. W trzeciej znajdują się rośliny motylkowe, które włączają w obieg azot z powietrza i fosfor pozostający w glebie, a niedostępny innym roślinom. Wykorzystując tę wiedzę, uprawia się na zagonie rośliny z grupy pierwszej, w następnym roku z drugiej, a w kolejnym – z trzeciej. W ten sposób rośliny z jednej grupy pojawiają się na tym samym miejscu co trzy lata, a zasoby gleby są najlepiej spożytkowane.

Uprawa współrzędna w ogrodzie warzywnym

Rośliny wydzielają substancje, które mają korzystny lub niekorzystny wpływ na inne. Znając ich wzajemne oddziaływanie, można rozmieszczać je odpowiednio na zagonach:

  • marchew i cebula chronią się wzajemnie przed szkodnikami (połyśnica marchwianka i śmietka cebulanka);
  • buraki doskonale rosną w sąsiedztwie cebuli, fasoli karłowej, porów, kapusty i dobrze oddziałują na te warzywa;
  • cebula, szczypiorek i czosnek są złymi sąsiadami dla grochu i fasoli, a dobrymi dla pomidorów i truskawek;
  • dla kapusty dobrym sąsiedztwem są buraki, sałata, selery;
  • dynia nie powinna rosnąć w bezpośrednim sąsiedztwie ziemniaków, natomiast warto sadzić ją razem z kukurydzą i fasolą.

Ogród warzywny: pożyteczny a efektowny

Ogród warzywny będzie wyglądać atrakcyjnie, jeśli oprócz roślin uprawnych posadzimy w nim także rośliny kwitnące. Do tradycji ogrodów wiejskich należy tworzenie ogródków, w których obok siebie rosną warzywa i rośliny ozdobne niewymagające szczególnej pielęgnacji. Pięknie kwitną cynie, slazówka, godecja, astry, smagliczka. Ale są znane powszechnie, a nie zawsze doceniane rośliny, które powinny zawsze rosnąć wśród warzyw, bo pomagają w walce ze szkodnikami. Są to nagietki, aksamitki i kosmos wyniszczające nicienie, łoboda czerwona odstraszająca krety, mięta, której nie tolerują myszy i mrówki, nasturcjawabiąca mszyce tak skutecznie, że inne rośliny są od nich wolne.

warto wiedzieć
tymianek pospolity

Autor: getty images

Tymianek pospolity

Rośliny przyprawowe obok warzyw

Warto siać i sadzić między warzywami lub wokół zagonów rośliny przyprawowe. Szczególnie dobry wpływ mają: - kminek na groch, - koper ogrodowy na rośliny z rodziny kapustnych, sałatę i ogórki, - estragon na kapustne, - cząber na kapustne, cebulę i fasolę, - bazylia i majeranek na kapustne, - mięta na kapustne, fasolę i groch.

Pamiętajmy też, aby nie sadzić razem bazylii, ruty i majeranku czy kopru ogrodowego z kolendrą i koprem włoskim, bo będą źle rosły i plony z nich będą mizerne.

Grządki warzywne jak ozdobne rabaty

Jeżeli wahamy się, bo chcemy, aby najbliższe otoczenie domu było jego szczególną dekoracją, potraktujmy warzywa jak rośliny ozdobne i wyeksponujmy ich urodę. Wymaga to jednak nowego spojrzenia na uprawiane rośliny i trochę czasu na przekształcenie grzecznych grządek w barwną kompozycje złożoną na przykład z promieniście ustawionych rabat lub regularnych kwater ujętych w ramy ziołowych obwódek.

Podlewanie ogrodu warzywnego

Warto zadbać, aby w pobliżu warzywnika znalazło się ujęcie wody, do którego podłączymy wąż zraszacza czy linii kroplującej lub specjalne węże pocące się. Jeżeli używamy zraszacza, najlepiej podlewać rano, bo wtedy zanim słońce zacznie silnie operować, części nadziemne zdążą obeschnąć. Nie podlewajmy silnym strumieniem, bo na powierzchni gleby tworzy się ubita warstwa, a woda zamiast stopniowo wsiąkać w glebę, spływa w zagłębienie i paruje. Najekonomiczniej jest podlewać glebę pod roślinami – unikamy wtedy zalewania liści, a dzięki mniejszemu parowaniu straty wody są ograniczone