Szkodniki malin i jeżyn: szkodliwość, objawy i zwalczanie
Szkodniki malin i jeżyn atakują różne fragmenty roślin: liście, pędy, kwiaty i owoce. Jak rozpoznać objawy żerowania szkodników malin i jeżyn? Jak skutecznie zwalczać szkodniki malin i jeżyn?
W przypadku ochrony malin i jeżyn najczęściej mówi się o groźnych chorobach grzybowych, np. szarej pleśni niszczącej plony. Tymczasem znaczne spustoszenie mogą powodować także szkodniki – owady oraz roztocza. Które z nich zagrażają powyższym gatunkom? Jak z nimi walczyć?
Szkodniki pojawiające się na malinie i jeżynie atakują różne fragmenty – liście, pędy, kwiaty i owoce. Walkę z nimi prowadzi się zarówno profilaktycznie, jak i doraźnie. W pierwszym przypadku duże znaczenie ma utrzymanie higieny w sadzie, np. przez palenie przyciętych pędów. Pośrednio zniszczenia przez szkodniki można zmniejszyć poprzez prawidłowe, zrównoważone nawożenie i nawadnianie (krzewy malin i jeżyn są silniejsze, a przez to mniej podatne na niekorzystne „czynniki”).
Najgroźniejsze choroby malin: objawy i zwalczanie >>>
Szkodniki malin i jeżyn: mszyce i przędziorki
Maliny i jeżyny mogą być atakowane przez mszyce oraz przędziorki (głównie przędziorka chmielowca i przędziorka malinowca), szczególnie gdy te pojawiły się w innych miejscach w ogrodzie lub sadzie. Są łatwe do rozpoznania. Mszyce wydzielają lepką spadź, przędziorek wytwarza delikatne pajęczynki. W obu przypadkach szkodliwość polega na wysysaniu soku z zielonych części roślin. Na liściach malin lub jeżyn występują drobne przebarwienia, blaszki zwijają się i żółkną lub zasychają. W konsekwencji ograniczenia powierzchni asymilacyjnej wzrost i rozwój krzewów zostaje zahamowany. Mszyce przyczyniają się do pojawienia się grzybów sadzakowych. Przędziorkowi sprzyja susza i brak nawadniania. Oba szkodniki malin i jeżyn zwalcza się standardowymi insektycydami, np. Calypso.
Jak sadzić maliny. Sadzenie i uprawa malin w ogrodzie przydomowym >>>
Kwieciak i kistnik malinowiec: groźne szkodniki malin i jeżyn
Kistnik malinowiec i kwieciak malinowiec to groźne szkodniki malin oraz jeżyn. Kistnik żeruje zarówno na liściach (szkieletując je), jak i na kwiatach. Większe szkody wyrządza oczywiście w tym drugim przypadku. Chrząszcze nadgryzają pąki, niszczą słupki i pręciki, żerują w dnie kwiatowym powodując „robaczywienie” owoców malin i jeżyn. Wykazują największą aktywność na przełomie kwietnia i maja. Aby zwalczyć te szkodniki należy wykonać dwa opryski (m.in. Karate Zeon) w terminie 10-14 dni przed kwitnieniem oraz przed pękaniem pąków. Kwieciak zagraża głównie malinie owocującej na dwuletnich pędach. Samice składają jaja do nierozwiniętych pąków, a następnie podgryzają szypułkę. Pąki więdną, zwisają na roślinie, a niedługo później zasychają. Pierwsze objawy pojawienia się kwieciaka na malinie są jednak widoczne nie na pąkach, lecz na liściach – w postaci drobnych, owalnych dziur. Szkodnika zwalcza się powyżej wymienionymi insektycydami w okresie masowych nalotów. Zabieg najlepiej przeprowadzać w słoneczne, ciepłe dni.
Najgroźniejsze choroby jeżyny bezkolcowej i ich zwalczanie >>>
Motyle i ich żarłoczne larwy: szkodniki krzewów malin i jeżyn
Z grupy motyli do groźnych szkodników krzewów malinowych i jeżynowych należą: krzywik maliniaczek oraz przeziernik malinowiec. Larwy krzywika to ciemnoczerwone gąsienice o czarnych główkach. Żerują na pąkach kwiatowych wyżerając ich wnętrza i pozostawiając łuski. Zabiegi ochronne (Sumi-Alpha, Sherpa) wykonuje się w fazie pękania pąków malin i jeżyn. Gąsienice przeziernika mają białą barwę (tylko głowa jest brązowa). Żerują wewnątrz pędów drążąc korytarze. Za ich przyczyną na szyjce korzeniowej powstaje charakterystyczna narośl. Uszkodzone pędy słabiej plonują i łatwo wyłamują się. W okresie jesienno-zimowym łatwo można na nich zauważyć guzowate zgrubienia. Zaatakowane pędy malin po cięciu należy palić. Zwalczanie przeziernika polega na dwukrotnym przeprowadzeniu oprysku (np. Calypso i Mospilanem). Pierwszy zabieg wykonuje się w okresie kwitnienia, drugi po zbiorze owoców.
Pryszczarek namalinek łodygowy: szkodnik niszczący korę malin
Pryszczarek namalinek należy do muchówek i z wyglądu przypomina nieco... komara. Jego larwy żerują od maja do października pod korą malin powodując odgniecenia. Z rezultacie kora łuszczy się i odchyla. Maliny są bardziej podatne na infekcje. Pędy stają się słabsze, a niekiedy zamierają jeszcze przed owocowaniem. Występowanie (i liczebność) szkodnika kontroluje się wieszając pułapki feromonowe. Zabiegi chemiczne z reguły stosuje się, jeśli pryszczarek pojawił się na krzewach malin już w poprzednim roku.
Ochrona przed chorobami i szkodnikami: krzewy i drzewa owocowe
Owoce z własnego sadu powinny być zdrowe, więc najlepiej uprawiane bez chemii. Dlatego tak ważne jest sadzenie odmian odpornych na choroby – one po prostu nie będą wymagały oprysków. Trzeba również pamiętać, że rośliny posadzone w sprzyjających warunkach – w odpowiedniej glebie, dobrze oświetlone, nawiezione, przycięte – są silne, bardziej odporne na infekcje i rzadziej zasiedlane przez szkodniki. Zamiast pryskać, lepiej zapobiegać - wycinać i niszczyć (na przykład zakopując) porażone części roślin, jesienią wygrabiać opadłe liście, bo zimują na nich patogeny, przywabić do ogrodu ptaki (wieszając budki lęgowe, stawiając poidełka z wodą, dokarmiając je zimą). Syntetyczne środki ochrony lepiej traktować jako ostateczność, a używać naturalnych. W ekologicznych ogrodach powszechnie stosowany jest wyciąg z pokrzywy. Warto też sięgnąć po gotowe naturalne preparaty:
- Antifung – powstał na bazie biohumusu, niszczy liczne choroby grzybowe;
- Promanal – zawiera olej parafinowy, należy go stosować w lutym, niszczy stadia zimujące szkodników;
- Spruzit – zawiera wyciąg ze złocienia, zwalcza larwy szkodników, jest nieszkodliwy dla pszczół, szybko się rozkłada pod wpływem światła i tlenu.
Autor: GettyImages
Maliny to jedne z najpopularniejszych krzewów owocowych uprawianych w ogrodach
Autor: www.thinkstockphotos.com
Owoce jeżyny są wykorzystywane w ziołolecznictwie
- Maliny w ogrodzie
Maliny mogą rosnąć nawet w mniej żyznej glebie i dość dobrze znoszą suszę. Ładnie wyglądają posadzone przy rusztowaniach i przywiązane do drutów. Łatwo rozrastają się przez odrośla korzeniowe, które zwykle się usuwa, żeby nie zarosły działki. Doskonały termin na sadzenie krzewów malin to druga połowa października. Zwykle są one sprzedawane w stanie bezlistnym z odkrytymi korzeniami i wtedy ich wybór jest największy. Rośliny posadzone w czasie, gdy jest jeszcze ciepło, zdążą się przed zimą ukorzenić w nowym miejscu i wiosną, kiedy ustabilizuje się dodatnia temperatura, szybko ruszy ich wegetacja. Tylko rośliny nie w pełni wytrzymałe na mróz, na przykład winorośle, lepiej sadzić wiosną. Rośliny umieszcza się w dołkach wypełnionych żyznym podłożem (ziemię ogrodową dobrze jest wymieszać pół na pół z kompostem). Jeżeli gleba w ogrodzie jest dobra, wystarczą dołki głębokości 50-60 cm i szerokości 60 cm, jeśli jest jałowa, lepiej zrobić szersze – średnicy 1 m.
Odmiany malin - przegląd i charakterystyka najpopularniejszych >>>
Jak ciąć maliny w ogrodzie >>>
- Jeżyny w ogrodzie
Jeżyna najlepiej rośnie w żyznej i przepuszczalnej ziemi, ale jeśli podłoże jest wilgotne, może być mniej urodzajne. Nie lubi gleb podmokłych i zimnych (na przykład gliniastych). Miejsce dla jeżyny powinno być nasłonecznione i dobrze, jeśli jest osłonięte od wiatru. Glebę wokół rośliny warto wyściółkować na przykład korą. Zapobiegnie to parowaniu wody z ziemi, dzięki czemu będzie ona wolniej przesychała. Jeżyna rodzi owoce na dwuletnich pędach, dlatego te, które już owocowały, należy wycinać późnym latem po zbiorze plonu lub w następnym roku wczesną wiosną. Wtedy też trzeba usunąć nadmierną liczbę młodych jednorocznych pędów (zagęszczone krzewy gorzej plonują). Gałęzie jeżyny mają nawet kilka metrów długości i pokładają się na ziemi. Należy je przywiązać do podpory. W surową zimę roślina może przemarzać, dlatego przed jej nadejściem warto odczepić pędy z podpory, położyć na gruncie i przykryć słomianą matą lub świerkowymi gałęziami (w najzimniejszych rejonach kraju lepiej je obsypać ziemią).
