Spis treści
- Tradycyjne podlewanie ogrodu
- System nawadniający w ogrodzie
- Jak założyć instalację nawadniającą w ogrodzie?
- Automatyczne sterowanie podlewaniem ogrodu
- Jak podlewać rośliny w ogrodzie?
- Jak podlewać trawnik?
- Jak zużywać mniej wody do podlewania ogrodu?
Brak systematycznego nawadniania może szybko doprowadzić ogród do ruiny. Ponowne jego odbudowanie będzie nie tylko czasochłonne, lecz także kosztowne. Aby sprawnie i dokładnie podlewać wszystkie rośliny w ogrodzie, warto zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt.
Tradycyjne podlewanie ogrodu
Rośliny na tarasie, balkonie lub w niewielkim ogrodzie można z powodzeniem podlewać wężami ogrodowymi zaopatrzonymi w odpowiednie końcówki. Zraszacze ręczne (spryskiwacze, pistolety, lance) mają regulację, dzięki której możemy uzyskać różne strumienie wody: natryskowe, perliste, punktowe lub płaskie. Do węży można też podłączyć zraszacze stacjonarne (statyczne, wahadłowe i rotacyjne), które przestawia się w ogrodzie z miejsca na miejsce w zależności od potrzeb roślin.
Niewątpliwą uciążliwością tego sposobu podlewania są węże ogrodowe stale plączące się pod nogami. Walkę z nimi ułatwiają specjalne bębny, na które nawija się zbędne odcinki węża. Wyposażone w koła wózki z bębnami pozwalają na sprawne dotarcie do części ogrodu oddalonych od źródła wody nawet o 40 m. Do podlewania roślin blisko rosnących można użyć węża spiralnego, który sam się zwija.
Przeczytaj też: Deszczówka - świetny sposób na tanie podlewanie ogrodu!
System nawadniający w ogrodzie
A może jednak warto zainwestować w podziemny system nawadniający? Pozbędziemy się wtedy z ogrodu widoku wszechobecnych węży. Odzyskamy mnóstwo wolnego czasu, który już teraz na pewno wiemy, jak spożytkować. Na dodatek przestaniemy się wiecznie martwić o to, czy na pewno wszystkie rośliny zostały dobrze podlane. Nawadnianie systemowe może zużyć do podlania ogrodu nawet o połowę mniej wody niż tradycyjne. Zwłaszcza w dużym ogrodzie.
System składa się z przewodów wodnych ułożonych pod powierzchnią, na głębokości 20-30 cm. Są to najczęściej giętkie rury z polietylenu, które łączy się z innymi elementami systemu bez klejenia, za pomocą złączek. Nowoczesne przewody wodne są elastyczne, odporne na mróz i działanie promieni UV. Nie zawierają szkodliwych metali ciężkich, a specjalna wyściółka zapobiega rozwojowi glonów wewnątrz rur. Przewody te doprowadzają wodę do różnego typu zraszaczy (stałych i wynurzalnych), linii kroplujących i mikrozraszaczy rozmieszczonych w poszczególnych częściach ogrodu.
Teren większego ogrodu trzeba umownie podzielić na mniejsze obszary, tak zwane sekcje. Każdy z nich będzie podlewany zraszaczami jednego typu, dlatego rośliny z danej sekcji muszą mieć zbliżone potrzeby i warunki siedliskowe. Osobno trawnik, żywopłot, rabaty. Jedna sekcja powinna być przeznaczona na miejsca zacienione, inna na nasłonecznione. Woda do każdej sekcji będzie doprowadzana osobnym przewodem zamkniętym zaworem. Najlepiej jest wszystkie zawory zlokalizować obok siebie, w łatwo dostępnej skrzynce umieszczonej w ziemi.
Przeczytaj też: Jak podlewać ogród podczas urlopu? Poznaj systemy nawadniania ogrodu
Jak założyć instalację nawadniającą w ogrodzie?
Instalację nawadniającą można założyć zarówno w nowo projektowanym, jak i już istniejącym ogrodzie. System nawadniający ma tę zaletę, że można go montować etapami – rozbudowując go w miarę urozmaicania nasadzeń w ogrodzie. Zaprojektowanie instalacji nawadniającej jeszcze na etapie wykańczania domu ma wiele zalet. Jeśli ogród jest dopiero w fazie wstępnej, zrobimy w nim mniej szkód podczas instalowania systemu. Trzeba się jednak będzie dobrze przygotować do zaplanowania jego przebiegu. Konieczne jest bardzo dokładne rozplanowanie miejsc nasadzeń przyszłych roślin oraz przebiegu nawierzchni. Pod projektowanymi ścieżkami będzie można wtedy zakopać większe rury, w których potem sprawnie umieścimy przewody systemu.
Planując instalację hydrauliczną, warto wydzielić w domu osobny przewód zasilający system zraszaczy – najlepiej o przekroju nie mniejszym niż 1 cal. Powinniśmy mieć możliwość spuszczenia z niego wody przed zimą. Najważniejszą decyzją jest to, skąd będzie czerpana woda do podlewania ogrodu. Musi być czysta, a zawartość żelaza, manganu i wapnia powinna spełniać odpowiednie parametry. Może to być wodociąg, własna studnia głębinowa lub gruntowa. Najtańszym rozwiązaniem jest czerpanie wody z własnego ujęcia. Koszt eksploatacji wody wodociągowej możemy zmniejszyć, instalując dodatkowy wodomierz dla wody do podlewania ogrodu. Wtedy do ceny pobranej wody nie zostanie doliczony koszt ścieków. Przede wszystkim musimy poznać podstawowe parametry naszego źródła wody: wydatek (ilość wody przepływająca w określonym czasie) i ciśnienie wyjściowe.
Im wydajniejsze jest źródło wody, tym mniej wydamy na założenie systemu, bo ograniczymy ilość zakładanych sekcji. Optymalne wielkości to wydatek 3,6 m3/h i ciśnienie około 3 barów. Jeśli wydatek wody jest niewystarczający, trzeba będzie zwiększyć średnicę przewodów doprowadzających wodę lub zakupić pompę o większej wydajności. Zbyt małe ciśnienie (poniżej 2 barów) może spowodować zakłócenia w pracy zraszaczy. Wtedy należy zamontować dodatkową pompę. Z kolei za duże ciśnienie (powyżej 4,2 bara) może doprowadzić do zbyt szybkiego zużycia zraszaczy, a nawet do rozszczelnienia całego systemu. W takim przypadku konieczne będzie zainstalowanie reduktora ciśnienia. Systemy nawadniające dostępne w sklepach ogrodniczych są coraz prostsze. Postępując zgodnie z dokładnymi wytycznymi załączonych instrukcji, możemy założyć taki system samodzielnie. Tylko w dużych ogrodach o skomplikowanym rozmieszczeniu nasadzeń lub zróżnicowanej rzeźbie terenu warto skorzystać z pomocy fachowców. Założenie systemu nawadniającego w małym ogrodzie zajmie dwa-trzy dni.
Przeczytaj też: Tanie podlewanie ogrodu. Sposoby na ekonomiczne nawadnianie roślin

Autor: www.thinkstockphotos.com/ Archiwum prywatne
Dlaczego warto podlewać ogród automatycznie?
- OSZCZĘDNIE. Możliwość ustawienia dowolnego czasu podlewania oraz dobranie zraszaczy do rodzaju podlewanych roślin daje duże oszczędności. Różnica w zużyciu wody między podlewaniem tradycyjnym i automatycznym to prawie 50 proc.
- PRECYZYJNIE. W poprawnie zaplanowanym systemie każda roślina potrzebująca nawodnienia dostaje odpowiednią porcję wody, gdy tego potrzebuje. Nie ryzykujemy ani przesuszenia, ani przelania roślin.
- DYSKRETNIE. Nic nie psuje wtedy widoku roślin w ogrodzie. Cała instalacja jest schowana pod ziemią. Zraszacze można poukrywać między roślinami, a wynurzalne są widoczne tylko wtedy, gdy pracują.
Automatyczne sterowanie podlewaniem ogrodu
Cały system nawadniający można uruchamiać i wyłączać ręcznie. Ale po pierwsze czynność ta wymaga obecności obsługującej go osoby, a po drugie łatwo zapomnieć o zamknięciu zaworu i katastrofa gotowa. Znacznie bezpieczniej, wygodniej i oszczędniej jest zarządzać podlewaniem automatycznie, za pomocą sterownika.
Można na przykład ustawić czas nawadniania na pracę w nocy, gdy straty z powodu parowania są najmniejsze. Jeśli mamy własną pompę, podlewanie będzie w tedy jeszcze tańsze, bo skorzystamy z nocnej taryfy energii. Poza tym ogród sam się podleje nawet wtedy, gdy będziemy na urlopie. Jest bardzo wiele różnych modeli sterowników. Różnią się one między sobą między innymi liczbą sekcji, którymi mogą zarządzać, oraz liczbą programów nawadniania, które można ustawić.
Bardziej zaawansowane modele mogą współpracować z czujnikami deszczu lub wilgotności podłoża. Sterownik najlepiej jest umieścić w pomieszczeniu (piwnica, garaż, domek na narzędzia) niedaleko studzienki z elektrozaworami, z którymi jest połączony za pomocą przewodów 24V AC.
Jak podlewać rośliny w ogrodzie?
Rośliny w ogrodzie mają różne potrzeby, jeśli chodzi o wodę. Aby rosły bujnie i zdrowo, trzeba je najpierw poznać, a następnie dobrać do nich odpowiedni sposób podlewania.
- Lepiej podlewać rzadziej, ale obficiej – tak, aby podłoże zostało zwilżone na głębokość 10-15 cm.
- Podlewać należy małymi porcjami, żeby woda powoli wsiąkała w podłoże. Lekkie przesuszenie gleby stymuluje rozrost korzeni roślin.
- Należy unikać zraszania liści. Na pozostawionych na noc mokrych liściach mogą się szybko rozwinąć choroby grzybowe. Z kolei zraszanie liści wystawionych na słońce grozi ich poparzeniem.
- Nie należy dopuszczać do zalegania wody w podłożu. Zalane korzenie roślin bardzo szybko gniją, a to powoduje zamieranie roślin.
Byliny i krzewy wystarczy podlać raz lub dwa razy w tygodniu – za to porządnie. Te najbliżej domu najlepiej nawadniać mikrozraszaczami lub zraszaczami statycznymi. Na większych wykorowanych powierzchniach można ułożyć linie kroplujące.Żywopłoty - warto zadbać o specjalne ich nawadnianie przez pierwsze lata po posadzeniu oraz wtedy, gdy znajdują się z dala od innych podlewanych roślin. Powinny dostawać solidną porcję wody, ale z przerwą między kolejnymi podlewaniami. Wtedy szukające wilgoci korzenie wykształcą mocny system. Najodpowiedniejsze będą linie kroplujące lub węże pocące się.Rośliny w pojemnikach - wystawione na słońce donice szybko się nagrzewają i podłoże przesycha. Dlatego zazwyczaj potrzebuje codziennej dawki wody. Najlepiej nawadniać takie rośliny doglebowo pistoletem lub lancą z wąskim strumieniem wody albo zastosować mikronawadnianie – kroplowniki rzędowe lub indywidualne.Grządki warzywne - podobnie jak rośliny na rabatach – podlewamy je rzadziej, za to intensywniej. Lepiej unikać polewania liści i rozłożyć na powierzchni gleby węże pocące się, linie kroplujące lub ustawić na szpilkach mikrozraszacze.
Przeczytaj też: Kiedy najlepiej podlewać warzywa? Oto kluczowe zasady nawadniania w warzywniku
Jak podlewać trawnik?
Podlewanie trawnika jest szczególnie uciążliwe. Trawa nie ma długich korzeni, więc trzeba ją podlewać systematycznie i bardzo precyzyjnie – na całej powierzchni. Gdy pominiemy choć skrawek murawy, rośliny szybko zżółkną.Podczas intensywnego wzrostu trawnik potrzebuje dziennie 4-5 l wody na 1 m2. A jego powierzchnia jest zwykle dość duża. Najlepszym rozwiązaniem będą zraszacze statyczne, pulsacyjne lub wahadłowe.
Więcej o podlewaniu trawnika przeczytasz w artykule: Podlewanie trawnika: ile wody potrzebuje twój trawnik każdego dnia? Czy można podlewać trawę w słońcu?
Zobacz galerię zdjęć: Nawadnianie trawnika
Jak zużywać mniej wody do podlewania ogrodu?
- Popraw strukturę gleby w ogrodzie. Im zawartość części organicznych jest większa (kompost, torf), tym lepsza jest zdolność gleby do magazynowania wody. Możesz zastosować środki hydrożelowe poprawiające jej zdolności sorpcyjne.
- Podlewaj tylko te miejsca, gdzie rosną rośliny. Najlepiej, zamiast zwilżać powietrze, nawadniaj od razu podłoże, wykorzystując do tego mikrozraszacze, kroplowniki i linie kroplujące.
- Doceń deszczówkę. To darmowa woda, którą warto wykorzystać do podlewania roślin. Można ją zbierać do beczki ustawionej w pobliżu rury spustowej lub do zbiornika podziemnego połączonego z systemem odprowadzania wody z rynien.
- Chroń niczym nieosłoniętą glebę przed wysychaniem. Przestrzeń między dużymi roślinami wypełniaj mniejszymi albo rozkładaj tam ściółkę z kory, żwiru lub agrowłókniny.
- Nie dopuszczaj do zachwaszczenia ogrodu. Chwasty szybko zużywają cenną wodę.
- Unikaj podlewania roślin wtedy, gdy gleba jest nagrzana i woda szybko wyparowuje. Najlepiej podlewać je wczesnym rankiem lub wieczorem.
- Ogranicz dawki wody przeznaczonej do podlewania skarp. Pozwól wodzie wsiąknąć, zanim jej nadmiar spłynie wraz z cenną warstwą żyznego podłoża.
- Nie podlewaj ogrodu, kiedy wieje mocny wiatr. Większość wody zostanie zmarnowana.
- Zamontuj czujnik deszczowy lub wilgotności gleby, aby podlewać rośliny tylko wtedy, gdy tego potrzebują.
- Dbaj o to, aby noże kosiarki zawsze były naostrzone. Równo przystrzyżone źdźbła trawy nie stracą wody tak szybko jak te poszarpane tępymi ostrzami.
- Zapobiegaj powstawaniu zbitej masy ścinków trawy na powierzchni trawnika (tak zwanej pilśni). Co roku wiosną wertykuluj lub napowietrzaj go, aby woda mogła dotrzeć do korzeni traw, zanim jej część wyparuje.
- Wydłuż okresy między podlewaniami trawnika i zwiększ wysokość koszenia. To dobrze zrobi trawom – zaczną się głębiej korzenić, dzięki czemu staną się bardziej odporne na okresową suszę.
