Spis treści
Drobne kruszywa - żwir i grys - nadają się do budowy nawierzchni, są rozkładane na rabatach między roślinami, wykorzystywane na opaski wokół domu oraz jako ozdobne wykończenie dna oczka wodnego. Można je zastosować nawet na dużej powierzchni, ponieważ wyglądają naturalnie i doskonale wtapiają się w otoczenie. Sprawdzą się tam, gdzie kiepsko radzą sobie rośliny – w cieniu pod drzewami i w upale przy południowej ścianie domu. W takich miejscach można założyć ogród żwirowy.
Czym różni się żwir od grysu?
- Żwir to naturalne kruszywo pochodzenia polodowcowego lub rzecznego o wielkości ziaren od 4 do 63 mm. W ogrodzie najczęściej są wykorzystywane frakcje 4-8, 8-16 oraz 16-32 mm. Ma zaokrąglone brzegi, co sprawia, że źle się klinuje (zwłaszcza rzeczny) i łatwo przemieszcza, dlatego raczej nie nadaje się na nawierzchnie (niewygodnie się po nich chodzi). Luźna struktura żwiru powoduje, że łatwo przepuszcza wodę, dlatego jest stosowany jako obsypka filtracyjna wokół rur drenarskich, a także opaska wokół domu.
- Grys jest zaliczany do kruszyw łamanych - powstaje w wyniku rozdrobnienia skały do ziaren wielkości od 1 do 31,5 mm. Jest sortowany i oferowany we frakcjach, na przykład 1-4, 2-5, 4-8, 8-11, 8-16, 16-22, 16-31,5 mm. Ziarna grysu mają ostre krawędzie i nieregularny kształt, co sprawia, że łatwo się klinują. Zrobione z nich nawierzchnie są stabilne. Ze względu na dużą skalę barw grys jest stosowany jako dekoracja, na przykład wysypuje się nim rabaty, by tworzył ładne tło dla roślin. W sprzedaży jest grys bazaltowy, dolomitowy, gnejsowy, granitowy, kwarcytowy, porfirowy, serpentynitowy, sjenitowy i wapienny.
Kruszywo na nawierzchnie w ogrodzie
Do utwardzenia podjazdów, podwórzy, ścieżek i innych nawierzchni wokół domu najlepszy jest grys, bo jego nieregularne kanciaste ziarna łatwo się klinują.Zaletami nawierzchni z kruszywa, poza ich urodą, są łatwe wykonanie i niższa cena w porównaniu z tymi z innych materiałów. Nie bez znaczenia jest to, że są one przepuszczalne dla wody. Wadą, która zniechęca wiele osób do budowy takich nawierzchni, jest konieczność ich pielęgnacji, czyli odchwaszczania (ale to dotyczy także nawierzchni brukowanych – chwasty wyrastają w spoinach między ich elementami) oraz poprawiania profilu przez dosypywanie kruszywa w powstałe zagłębienia i jego zagęszczanie (na trasie przejazdu samochodu mogą się tworzyć koleiny). Jesienią uciążliwe bywa sprzątanie liści. Trzeba to robić ostrożnie, bo grabiami razem z zanieczyszczeniami zgarniane jest także kruszywo. Pracę ułatwi dmuchawa ogrodowa ustawiona tak, żeby strumień powietrza zmiatał liście, lecz nie podrywał kamyków.
Trwałość nawierzchni zależy od ich wykonania.
- Ścieżki i place w ogrodzie nie muszą mieć grubej podbudowy – wystarczy 7-10 cm ubitego tłucznia (rozdrobniona skała o uziarnieniu 31,5-63 mm) lub klińca (pokruszona skała o uziarnieniu 4-31,5 mm, ale w przeciwieństwie do grysu niesortowana). Układa się na niej mniej więcej 5-centymetrową warstwę zagęszczonego grysu. Jako krawężnik wystarczy taśma z tworzywa.
- Podjazdy, podwórza i inne nawierzchnie przeznaczone także dla samochodów osobowych muszą mieć dodatkową warstwę podbudowy grubości 10-20 cm z tłucznia, którą układa się na dnie wykopu. Jeżeli grunt jest nieprzepuszczalny, warto dodać jeszcze jedną warstwę tłucznia. Ważne jest, żeby każda warstwa kruszywa była bardzo dobrze zagęszczona, a im głębiej się znajduje, tym większe miała uziarnienie. Brzegi nawierzchni trzeba umocnić krawężnikiem kamiennym lub betonowym osadzonym na warstwie betonu.
Przeczytaj też: Budujesz podjazd? Sprawdź, jak prawidłowo ułożyć kostkę lub wysypać żwir
i
Kruszywo na rabaty ogrodowe
Interesującym rozwiązaniem są rabaty przykryte drobnym kruszywem, spomiędzy którego wyrastają malowniczo rozrzucone kępy roślin. Jeśli z takiego samego materiału zostaną zrobione ścieżki, powstanie jednorodna powierzchnia, która może obejmować cały ogród. Pozwala to optycznie powiększyć jego przestrzeń, szczególnie jeżeli użyje się kamieni o jasnym zabarwieniu.Kruszywo na rabatach ma także znaczenie praktyczne – zabezpiecza glebę przed szybkim wysychaniem, ponieważ ogranicza parowanie wody. Zmniejsza też zachwaszczenie, zwłaszcza gdy pod warstwą żwiru została położona włóknina. Nawet jeśli wyrosną chwasty, łatwo będzie je wyrwać.
Rabaty żwirowe to dobre miejsce do uprawy roślin o wyrazistym pokroju i dekoracyjnych liściach. Ładnie na ich tle wyglądają między innymi bergenie, funkie, kosaćce, liliowce, posłonki, przywrotniki, żurawki i trawy, a także zioła śródziemnomorskie takie jak lawenda, hyzop, oregano, szałwia i tymianek. Urokliwie prezentują się posadzone na nich rośliny cebulowe – tulipany, narcyzy oraz ozdobne czosnki, które kwitną wczesną wiosną, a latem zamierają i znikają pod ozdobną warstwą żwiru.
Podczas zakładania żwirowej rabaty należy dokładnie zaplanować rozmieszczenie roślin, bo później wszystkie korekty będą dość kłopotliwe. Po przekopaniu i nawiezieniu gleby warto na niej rozłożyć tkaninę przepuszczalną dla wody i powietrza (cienka geowłóknina, agrowłóknina, mata szkółkarska), która ograniczy wzrost chwastów. Po zrobieniu otworów sadzi się w niej rośliny, a następnie układa mniej więcej 3-centymetrową warstwę żwiru.
Pielęgnację rabaty ułatwi zainstalowanie systemu nawadniania – najlepiej linii kroplującej umieszczonej pod tkaniną.
Przeczytaj też: Suchy strumień w ogrodzie - jak zbudować w ogrodzie suchą rzekę
i
Kruszywo do opaskę wokół domu
Porządkuje przestrzeń i sprawia, że otoczenie budynku wygląda estetycznie. Poza tym, co bardzo istotne, zabezpiecza ściany przed zabrudzeniem oraz wilgocią podsiąkającą z ziemi.Opaskę żwirową robi się bardzo łatwo. Po zdjęciu humusu i osadzeniu krawężnika układa się geowłókninę, a następnie nasypuje kilkucentymetrową warstwę kruszywa. Wyściółka z geowłókniny nie jest konieczna, ale warto ją położyć, bo zapobiegnie mieszaniu się kruszywa z ziemią i ograniczy wzrost chwastów.
Przeczytaj też: Opaska wokół domu: z czego i dlaczego warto ją wykonać? Sprawdź!
Kruszywo wapienne i dolomitowe jest miękkie. Po kilku latach pod wpływem deszczu łatwo się lasuje, a wypłukiwane związki wapnia przedostają się do gleby. Obok takiej nawierzchni źle mogą rosnąć rośliny wrzosowate, które lubią kwaśną ziemię, a dobrze lawenda, hyzop, macierzanka, tymianek i rośliny górskie związane z wapiennym podłożem – aster alpejski, dziewięćsił bezłodygowy, rogownica kutnetowata oraz skalnice.
