Taras na skarpie. Jak zaaranżować przejście między wyniesionym tarasem a ogrodem?
Taras na skarpie może stać się ciekawym urozmaiceniem terenu. Jak za pomocą roślin i małej architektury połączyć wyniesiony taras z ogrodem? Można zbudować murki oporowe, palisady lub usypać skarpę przy tarasie i obsadzić ją roślinami.
Aby stworzyć wrażenie harmonii i bliskości wnętrza ogrodu, taras na skarpie należy umiejętnie połączyć z ogrodem za pomocą roślin i małej architektury. Najlepiej sprawdzą się tu duże skupiny krzewów i bylin otaczające odpowiednio szerokim pasem bryłę architektoniczną.
Skarpa przy tarasie
Ponieważ głównym problemem w przypadku skarp jest nadwyrężanie ich struktury przez czynniki atmosferyczne (żłobienie i rozmywanie przez wodę, erozja gleby powodowana wypłukiwaniem próchnicy, wysuszaniem gleby przez wiatr i wywiewaniem jej cząsteczek, co prowadzi do jałowienia podłoża), należy zadbać o ochronę stoków. Zapewniają ją rośliny. Zwłaszcza tak zwane rośliny zadarniające, czyli rozrastające się przez rozłogi albo pokrywające podłoże długimi pędami.
Komponując nasadzenia, trzeba brać pod uwagę to, że warunki na skarpach są dla roślin trudniejsze niż na terenie płaskim. Im wyżej, tym więcej dociera tam słońca, ale też mniej pozostaje wody w podłożu. Każda skarpa jest nachylona w kierunku którejś ze stron świata, więc rośliny są oświetlone krócej niż te rosnące na terenie płaskim.
Taras a strony świata. Jak powinien być usytuowany taras? >>>
Obsadzając sztucznie usypane skarpy, pamiętaj, że pokrywająca je gleba nie jest żyzna. Zazwyczaj skarpy powstają z ziemi jałowej (podglebia), a nawet jeśli pochodzi ona z odrolnionego pola, utraciła swoje właściwości biologiczne. Przed posadzeniem roślin należy też zbadać kwasowość gleby, czyli pH. Większość gatunków najlepiej się czuje w podłożu o odczynie obojętnym, czyli gdy pH wynosi 6,5-7,0. Są też rośliny wymagające podłoża kwaśnego (pH 3,5-5,5), jak różaneczniki, azalie, wrzosy, wrzośce, golterie, ketmie i pierisy, oraz preferujące podłoże zasadowe (pH powyżej 7,0), na przykład bukszpany, odmiany róży pomarszczonej, juki.
Autor: Tomasz Zakrzewski, projekt: Małgorzata Reciak, Józef Polak
Niewielka donica na tarasie wykończona tymi samymi materiałami, co jego nawierzchnia zamyka przestrzeń tarasu, ale nie dominuje nad otoczeniem. Posadzona w donicach pachnąca lawenda sprzyja wypoczynkowi
Taras na skarpie oddzielony murkiem oporowym
Skarpę otaczającą taras (zwłaszcza gdy jej rozległe stoki sięgają w głąb działki) można skrócić, odcinając jej dolną część murkiem oporowym. Taka konstrukcja nie tylko ogranicza skarpę i podpiera masy ziemi, ale także stanowi efektowny element przestrzeni ogrodowej. Ziemię poniżej murku należy rozplantować, a powyżej warto posadzić efektowne rośliny. Można obsadzić nimi zarówno sąsiadujący z murkiem teren, jak i jego koronę, a nawet specjalnie pozostawione szczeliny w płaszczyźnie pionowej.
Innym „pejzażowym” sposobem zagospodarowania skarpy jest podzielenie jej niskimi murkami lub palisadami tak, aby powstały wąskie tarasy ziemne. Ich powierzchnię trzeba wypoziomować (formując niewielki spadek na zewnątrz) i obsadzić roślinami.
Zabezpieczenie skarpy przed erozją. Jak wykonać i zabezpieczyć skarpę w ogrodzie >>>
Materiałem do budowy murków mogą być kamienie, cegły lub prefabrykowane elementy betonowe. Najtrwalsze są skały pochodzenia magmowego, takie jak granit, bazalt i sjenit. Mniej trwałe są piaskowce, a najłatwiej erozji ulegają wapienie. Piaskowce i wapienie są porowate, więc łatwo chłoną wodę, a z czasem porastają glonami. Jednak taka patyna w kompozycjach ogrodowych może sprawiać, że murek wygląda atrakcyjnie. Popularne są też murki z cegieł. Klinkierowe są trwałe (odporne na działanie deszczu, słońca, mrozu i wiatru, a także na uszkodzenia mechaniczne), wyglądają schludnie, czysto i przez wiele lat niezmiennie. Można też łatwo czyścić je wodą (z błota i kurzu) lub specjalnymi preparatami (z plam olejowych bądź wykwitów wapiennych). Mniej odporne są zwykłe cegły budowlane. Ponieważ kruszą się dość szybko pod wpływem działania czynników atmosferycznych, warto stosować je tylko wtedy, gdy zależy nam na stworzeniu nostalgicznego nastroju. Aby przedłużyć trwałość cegieł, murek w miejscu kontaktu z podłożem można zaizolować warstwą papy na lepiku.
Sposób na skarpę w ogrodzie: murki oporowe >>>
- Suchy murek z kamieni
Murek suchy powstaje z kamieni ułożonych bez zaprawy. Do jego budowy należy wybierać elementy spłaszczone, najlepiej o dwóch powierzchniach mniej więcej równoległych, a trzeciej do nich prostopadłej. Powinny leżeć tak, by w kolejnych rzędach pionowe szczeliny między nimi się mijały, a jeśli się łączą, to nie więcej niż w dwóch sąsiednich warstwach. W celu związania budowli z gruntem trzeba w każdym rzędzie co kilkadziesiąt centymetrów kłaść w poprzek długi i płaski kamień tak, aby jeden jego koniec (wysunięty poza lico murku w kierunku skarpy) zagłębił się w ziemi. Konstrukcja będzie stabilniejsza, jeśli ułoży się kamienie z lekkim spadkiem w kierunku podtrzymywanego gruntu. Murki suche do wysokości 50 cm nie potrzebują fundamentów. Wystarczy najniższą warstwę kamieni do połowy zagłębić w podłożu. Pod wyższymi murkami powinna się znaleźć podbudowa z ubitego żwiru lub tłucznia albo betonowy fundament grubości 20-30 cm.
- Murek z elementów układanych na zaprawę
Powstaje z kamieni lub cegieł połączonych zaprawą cementową lub wapienną. Posadawia się go na fundamencie betonowym zagłębionym w gruncie na głębokość 20-80 cm (im wyższy murek i bardziej spoisty grunt, tym głębszy powinien być fundament). Na gruncie słabo przepuszczalnym pod fundamentem należy umieścić warstwę ubitego gruboziarnistego tłucznia lub żwiru, co ułatwi odpływ wody. Jeżeli murek jest długi, trzeba wykonać w nim co kilka metrów szczeliny dylatacyjne (warto w każdej umieścić deskę albo pasek styropianu, co pozwoli uniknąć pękania). Między murkiem a skarpą powinno się umieścić warstwę odsączającą z gruboziarnistego żwiru lub tłucznia, szczególnie jeśli grunt jest słabo przepuszczalny. Samodzielnie można zbudować murki oporowe do wysokości około 100 cm. Wyższe wymagają zaangażowania konstruktora, który obliczy napór podtrzymywanych mas ziemi i wynikające z tego parametry budowli. Wygodnym rozwiązaniem jest zastosowanie do budowy murków prefabrykowanych bloczków lub kształtek. Są odporne na działanie czynników atmosferycznych. Niektóre mają formę pozwalającą na wypełnienie ich ziemią i obsadzenie roślinami.
Murek ogrodowy z kamienia obsadzony kwitnącymi roślinami >>>
Taras podparty na słupach
Przestrzeń pod tarasem opartym na słupach można zabudować i wykorzystywać jako pomieszczenie gospodarcze lub schowek na narzędzia i urządzenia do pielęgnacji ogrodu. Takie rozwiązanie jest praktyczne, ale sprawia, że elewacja wydaje się dość ciężka. Warto więc posadzić tam rośliny, by całkowicie lub częściowo zasłoniły tę konstrukcję. Jeżeli w sąsiedztwie tarasu znajdują się okna doświetlające przyziemie, grupy roślin trzeba sadzić tak, by zapewnić dostęp światła dziennego do pomieszczeń. Jeśli przestrzeń pod tarasem pozostaje wolna, warto zabezpieczyć ją przed rozrastaniem się chwastów. Można ją wybrukować (na przykład kostką betonową czy kamienną) albo rozłożyć na ziemi włókninę i przykryć ją warstwą otoczaków. Jeżeli zależy ci na utrzymaniu wokół domu jak największej powierzchni pokrytej zielenią (biologicznie czynnej), posadź pod tarasem gatunki cieniolubne. Pamiętaj jednak, że trzeba je będzie regularnie podlewać.
Autor: Andrzej Szandomirski
W miejscach silnie nasłonecznionych sprawdzą się odmiany róży pomarszczonej, pięciornika krzewiastego, tawuły japońskiej, jałowców: łuskowego, nadbrzeżnego, pospolitego i płożącego, niskie odmiany sosny kosodrzewiny, sosny bośniackiej, sosny wejmutki, lawendy, a także krwawniki, rozchodniki i rojniki, macierzanki, rogownica kutnerowata, floks szydlasty, gęsiówka kaukaska.
W słońcu i półcieniu dobrze się czują dereń rozłogowy, trzmielina Fortune’a, pigwowce, niektóre odmiany róż z grupy okrywowych, odmiany lilaka Meyera. Tam, gdzie brakuje światła, należy sadzić bluszcz pospolity, barwinek i kopytnik, dąbrówkę rozłogową. Bardzo tolerancyjne co do nasłonecznienia (mogą rosnąć zarówno w słońcu, jak iw półcieniu lub w cieniu) są irgi, na przykład Dammera, drobnolistna, karłowata, oraz śnieguliczki: biała, Chenoulta, Doorenbosa, golteria pełzająca.
