Ogród różany, czyli rosarium - jak założyć różankę w ogrodzie? Jakie róże wybrać?
Jeśli kochasz róże i chcesz je mieć w swoim ogrodzie, warto na nie przeznaczyć jego część. Kilkanaście krzewów i kilka odmian pnących rozpiętych na pergolach pozwoli stworzyć uroczą różankę. Podpowiadamy jak założyć ogród różany.
Autor: GettyImages
Ogród różany warto założyć w pobliżu miejsca wypoczynku, np. altany
Spis treści
- Jakie miejsce wybrać na ogród różany?
- Zakładanie rosarium - jakie podłoże dla róż?
- Kiedy sadzić róże w różance?
- Jakie róże posadzić w rosarium?
- Co sadzić przy różach?
- Jak nawozić róże w rosarium?
- Przygotowanie krzewów w różance do zimy
- Czego nie lubią róże?
Ogród różany (rosarium, różanka) może być barwny i wonny od wczesnego lata aż do jesieni. Rozmaitość form i kolorów róż zachęca do sadzenia ich w naszych ogrodach. Róże pojawiły się na ziemi znacznie wcześniej niż ludzie - archeologowie odnaleźli w Azji na skałach odciski tych roślin i określili ich wiek na 25 milionów lat. Niektóre były podobne do tych, które dzisiaj znamy i sadzimy w naszych ogrodach. Może właśnie dlatego mają w sobie ten niezgłębiony, nieodparty urok.
Róże miały okresy niezwykłej popularności i okresy zapomnienia, ale zawsze były nieodłączną częścią naszej kultury – dziś jest ich ponad 20 000 odmian, a ogrodnicy stale tworzą nowe odmiany. Trwają też prace nad odtwarzaniem starych odmian. Kupując krzew, trzeba nie tylko kierować się emocjami wynikającymi z urody rośliny, ale też brać pod uwagę stanowisko, w jakim chcemy ją posadzić.
Moda na róże w ogrodzie - romantyczne, tajemniczo piękne i eleganckie - trwa nadal. Warto więc w ogrodzie założyć rosarium.
Jakie miejsce wybrać na ogród różany?
Przed założeniem ogrodu różanego musimy przede wszystkim wybrać dobre miejsce. Róże potrzebują stanowiska ciepłego i zacisznego, dobrze nasłonecznionego, ale niesuchego i gorącego. Lepiej więc nie sadźmy ich przy południowych ścianach, bo tu kwiaty szybko przekwitają, a odmiany o ciemnopurpurowych płatkach mogą ulec poparzeniu. Za to doskonale w takich warunkach czują się groźne szkodniki – przędziorki.
Dla róż nie są odpowiednie również miejsca przy północnych ścianach, na skarpach o wystawie północnej i pod gęstymi koronami drzew. Jest tam zbyt ciemno, chłodno i wilgotno. Ponieważ rośliny te źle znoszą przeciągi, nie będą też dobrze rosły przy narożnikach domów.
Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator
Odmiany róż szlachetnych różnią się sposobem kwitnienia i pokrojem
Zakładanie rosarium - jakie podłoże dla róż?
Gleba dla róż powinna być żyzna, przepuszczalna i umiarkowanie wilgotna. Poziom wód gruntowych nie może być wyższy niż 1 m. Przed posadzeniem krzewów ziemię w promieniu 40-60 cm przekopuje się na głębokość około 60 cm i oczyszcza z kamieni oraz chwastów. Następnie warto ją zasilić kompostem (w ilości 15 kg/m2).
Szczególnej uwagi wymaga gleba mało urodzajna – piaszczysta i zbyt przepuszczalna. Warto ją wzbogacić w próchnicę, dodając do niej jesienią (w roku poprzedzającym sadzenie róż) przekompostowanego obornika, kompostu lub odkwaszonego torfu (5-10 kg/m2 gleby). Ziemię zbyt zwięzłą, gliniastą trzeba rozluźnić, mieszając ją ze żwirem, piaskiem lub przekompostowaną korą sosnową (w ilości 20-40 l/m2).
Ważny jest odczyn podłoża – jego pH powinno wynosić 6-6,5. Jeżeli jest niższy (gleba zbyt kwaśna), dodaje się nawozu wapiennego – mielonej kredy lub dolomitu (najlepiej jesienią, ale można cztery tygodnie przed sadzeniem roślin), a jeżeli wyższy – ziemię miesza się z nieodkwaszonym torfem.
Kiedy sadzić róże w różance?
Róże z nagimi korzeniami (wykopywane z gruntu) najlepiej sadzić jesienią do pierwszych mrozów, bo wtedy dobrze się przyjmują, lub wczesną wiosną, zanim rozwiną się pąki. Należy kupować rośliny, które są zabezpieczone przed przesychaniem. Ich korzenie powinny być obsypane wilgotnym torfem i zapakowane w foliowe lub jutowe woreczki, a pędy okryte perforowaną folią lub woskowane (dzięki czemu mniej parują). Róże sprzedawane w pojemnikach (często z kwiatami i pąkami) można sadzić przez cały sezon wegetacyjny.
Jakie róże posadzić w rosarium?
Ze względu na pokrój i zastosowanie róże dzieli się na następujące grupy:
- Róże wielkokwiatowe – krzewy o wysokości od 0,5 do 1,5 m. Charakteryzują się dużymi kwiatami o przeróżnych barwach. Jest to najliczniejsza i najważniejsza grupa odmian przeznaczonych do ogrodów oraz do uprawy na kwiat cięty.
- Róże rabatowe – krzewy niższe od róż wielkokwiatowych, silnie się krzewią, obficie kwitną od wiosny do późnej jesieni. Są długowieczne, wytrzymałe na niskie temperatury i bardziej odporne na choroby.
- Róże pnące – krzewy o długich pędach, dochodzących do 6–8 m. Nie mają organów czepnych, należy je przywiązywać do podpór, sadzi się je przy pergolach, altanach, ścianach. Kwitną obficie.
- Róże parkowe – krzewy silnie rosnące, o pędach prostych i ukośnych, dochodzących do 2,5 m wysokości. Kwitną obficie, raz w roku. Kwiaty są pojedyncze, półpełne lub pełne, często o intensywnym zapachu.
- Róże pienne – nie stanowią odrębnej grupy odmian. Są to krzewy odmian szlachetnych wyprowadzone w formie drzewka. Powstają w wyniku okulizacji lub szczepienia na specjalnie wyprowadzonych pionowo pędach.
- Róże okrywowe – silnie się krzewią, z pędów i liści tworzą zwartą okrywę z pędów i liści. Kwitną obficie i długo.
- Róże miniaturowe – pochodzą od róży chińskiej odmiany niskiej Rosa chinensis minima. Delikatne, niskie krzewy o małych kwiatach i drobnych liściach. Wrażliwe na niskie temperatury. Często wykorzystywane do dekoracji wnętrz.
Tekst: Plant Publicity Holland
Co sadzić przy różach?
Doskonałym towarzystwem dla róż są czosnki (nie tylko jadalne, lecz także ozdobne) oraz lawenda. Zawarte w olejkach lotnych związki (fungicydy) chronią krzewy róż przed chorobami i szkodnikami. Niezastąpione są też aksamitki rozpierzchłe, które niszczą nicienie glebowe (potrzebują na to co najmniej trzech miesięcy, trzeba więc obsadzać lub obsiewać nimi rabatę najwcześniej, jak to możliwe).
Jak nawozić róże w rosarium?
Róże bardzo intensywnie rosną. Niektóre kwitną przez całe lato, inne powtarzają kwitnienie pod koniec lata. Ich wymagania pokarmowe są duże. Nawożenie organiczne warto powtarzać co trzy-cztery lata. Jesienią lub wiosną rozkładamy około 5 kg/m2 kompostu albo rozłożonego obornika. Począwszy od drugiego roku, róże należy nawozić trzy razy w sezonie nawozem mineralnym.
- Po odsłonięciu i pierwszym cięciu, zwykle w drugiej połowie kwietnia, rozsypujemy wokół krzewu 50-80 g/m2 nawozu wieloskładnikowego, np. Azofoski, Florovitu, i mieszamy z wierzchnią warstwą gleby.
- W połowie czerwca róże należy zasilić dawką 30--40 g/m2.
- W końcu lipca podajemy trzecią porcję (taką jak druga).
Wielu producentów przygotowuje dla róż specjalne mieszanki zarówno w postaci granulek, jak i płynu lub żelu, np. Florovit, Substral, Agrecol, Biopon, Target.
Można także zastosować wiosną nawozy wolno działające dla róż (przez trzy-cztery miesiące), np. Osmocote czy Substral. Stosowanie takich mieszanek jest korzystniejsze, ponieważ oprócz azotu, potasu i fosforu, trzech podstawowych pierwiastków potrzebnych roślinom do rozwoju, zawierają dodatkowo inne mikroelementy, np. miedź, żelazo, cynk, magnez, których niedobór zaburza rozwój roślin.
Przeczytaj też:
- Najważniejsze błędy w uprawie róż - jeśli ich unikniesz, róże będą pięknie kwitły!
- Potnij na kawałki i zakop pod różą w ogrodzie. To super nawóz i ochrona przed mszycami cały sezon
Przygotowanie krzewów w różance do zimy
Róże, które już rosną w ogrodzie różanym, trzeba przygotować do zimowania. Jesienią powinniśmy wyciąć chore i suche pędy oraz usunąć opadłe liście (ograniczy to rozprzestrzenianie się chorób grzybowych). Gdy temperatura spadnie poniżej 5°C, należy osłonić róże przed działaniem niskiej temperatury i gwałtownymi zmianami pogody. Nie musimy osłaniać jedynie róż okrywowych i dzikich.
- Róże wielo- i wielkokwiatowe oraz miniaturowe trzeba obsypać ziemią u nasady, tak aby zakryć miejsce szczepienia, a pędy okryć gałązkami roślin iglastych.
- Róże pienne należy przygiąć do ziemi w stronę przeciwną, niż wyrasta z oczka szlachetna część róży, przymocować V-kształtnymi widełkami i obsypać ziemią. Można też, nie przyginając krzewu, owiązać ciasno jego koronę matami słomianym.
- Wrażliwe odmiany róż pnących warto obsypać u nasady krzewu ziemią, pędy odczepić od podpór, położyć na ziemi i okryć słomą lub gałązkami drzew iglastych. Jeśli róża jest rozrośnięta, można poprzestać na osłonięciu jej matami słomianym.
- Róże rosnące w pojemnikach można albo zakopać z pojemnikiem w ziemi, a u nasady usypać kopczyk ziemi i okryć pędy, albo owinąć rośliny wraz z pojemnikiem słomą lub matami słomianymi.
Czego nie lubią róże?
- silnego zacienienia,
- ubogiego podłoża,
- suchego powietrza (przy silnie się nagrzewających elewacjach południowych),
- przeciągu i gwałtownych zmian temperatury,
- stanowisk podmokłych,
- świeżego obornika.
Nie przegap:
- Róże jadalne - jakie gatunki, co z nich można zrobić i w jaki sposób?
- Choroby i szkodniki róż - jakie są najgroźniejsze? Na co chorują róże i jak je leczyć?
- Jak dbać o róże w wazonie - co zrobić, żeby cięte róże dłużej stały w wazonie?
