Spis treści
- Róża damasceńska ma jadalne płatki kwiatów
- Inne polecane gatunki róż jadalnych
- Galeria zdjęć: Róże o jadalnych kwiatach i owocach
- Róże o jadalnych owocach
- Jak wykorzystać jadalne róże?
- Zastosowanie róż jadalnych w ogrodzie
Róże wykorzystywane do celów kulinarnych i leczniczych najczęściej zalicza się do zbiorczej grupy „dzikich róż”, która obejmuje różnorodne gatunki. Na tym lista jednak nie kończy się. Róże dostarczają cennych owoców lub aromatycznych płatków.
Róża damasceńska ma jadalne płatki kwiatów
Róża damasceńska (Rosa damascena) jest jedną z najcenniejszych róż o jadalnych płatkach, którą można uprawiać w polskich ogrodach. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, ale jest dosyć odporna na mróz (wymaga ochrony tak jak gatunki wielkokwiatowe). Ma swobodny, luźny pokrój. Liście są podłużne, jajowate, matowe i lekko zwisają z pędów. Kwiaty są bardzo duże (do 7 cm średnicy), pełne lub półpełne o oszałamiającym, typowo różanym zapachu. Zazwyczaj są różowe, chociaż w sprzedaży można dostać także odmiany o kwiatach białych i łososiowych.
W Polsce zaleca się uprawiać wytrzymałe na mróz odmiany róży damasceńskiej, np. 'Kazanlik'. Ze względu na silny zapach poleca się także 'Rose de Resht' i 'Celsiana' (ostatnia odmiana powtarza kwitnienie). Na tym bogactwo róż o jadalnych płatkach nie kończy się.
Inne polecane gatunki róż jadalnych
- Róża stulistna (Rosa centifolia) – to mieszaniec wielogatunkowy zaliczany do dzikich róż, a jednocześnie do róż historycznych. Mocno krzewi się i osiąga duże rozmiary (do 2 m wysokości). W czerwcu wytwarza duże, miseczkowate, intensywnie pachnące kwiaty. Mają słodki, kwiatowy zapach. Do polecanych odmian należy m.in. 'Muscosa' wyróżniająca się zapachem nawet w obrębie gatunku.
- Róża francuska (Rosa gallica) – to rozłożysty krzew dorastający do 1,2 m wysokości. Ma gęste ciemne ulistnienie. Kwiaty są różowe lub purpurowe (różne odcienie w zależności od odmiany). Na uwagę zasługuje aromatyczna 'Officinalis', która jest prawdopodobnie jedną z najstarszych róż uprawianych w Polsce.
- Róża herbatnia – podział grupy jest skomplikowany, zalicza się niej różne gatunki. Do polecanych należy m.in. róża angielska, parkowa 'The Pilgrim', której kwiaty wydzielają korzenny zapach, z nutką herbaty i mirry. Osiąga do 150 cm wysokości. Kwiaty o średnicy 9-11 cm są pełne i mają żółto-białą barwę.
Letnia pielęgnacja róż, czyli jak dbać o róże latem
Galeria zdjęć: Róże o jadalnych kwiatach i owocach
Róże o jadalnych owocach
Wśród róż o największym znaczeniu kulinarnym dominują dzika róża (Rosa canina) oraz róża pomarszczona (Rosa rugosa).
Oba gatunki mają rozłożysty, lekko przewieszający się pokrój. Róża pomarszczona jest jednak niższa, zwykle nie przekracza 1,5 m wysokości. Tworzy gęste zarośla. Dzika róża w dobrych warunkach dorasta nawet do 2,5 m.
Oba gatunki łatwo można rozpoznać po owocach. Owoce dzikiej róży są smukłe, mają nieco wazowaty kształt. Osiągają długość 2-3 cm. Róża pomarszczona wykształca owoce kuliste, ale silnie spłaszczone o długości do 2,5 cm i szerokości około 1,5 cm.
Przeczytaj też:
- Nawożenie róż w ogrodzie - jak, kiedy i czym nawozić róże?
- Choroby róż - jakie są najgroźniejsze? Na co chorują róże i jak je leczyć?
- Rozmnażanie róż przez sadzonki - jak najprościej rozmnażać róże z łodygi?
i
Jak wykorzystać jadalne róże?
Róże o jadalnych płatkach służą m.in. do produkcji wody różanej i są składnikiem perfum. Płatki można zbierać i robić z nich przetwory. Najprostszy przepis to zasypanie płatków cukrem i pasteryzacja. W ten sposób powstaje syrop, który służy do aromatyzowania herbat, deserów i ciast. Ponadto można z nich przyrządzić dżemy.
Owoce dzikiej róże mają szersze wykorzystanie. Nadają się do sporządzania soków, syropów, nalewek, dżemów, marmolad i wielu innych przetworów. Jednocześnie przygotowanie bywa uciążliwe, gdyż w każdym owocu należy wydrążyć środek i odrzucić nasiona wraz z włoskami.
Róże jadalne to skarbnice związków aktywnie czynnych, w tym flawonoidów, witamin (zwłaszcza witaminy C) i soli mineralnych. Są traktowane jako naturalne leki na infekcję i środki wzmacniające odporność. Płatki i owoce róż różnią się nieco składem i proporcją poszczególnych związków, ale ich działanie jest podobne.
Zastosowanie róż jadalnych w ogrodzie
Róże mają uniwersalne zastosowanie w przydomowym ogrodzie. Warto je wykorzystać do założenia naturalnego, luźnego żywopłotu lub szpaleru. Takie nasadzenia wyglądają pięknie przez cały rok i są przyjazne dzikiej faunie (dostarczają pokarmu ptakom). Tworzą gęste, żywe, kolczaste ściany. Niestety silnie rozrastają się wszerz i potrzebują przestrzeni. Czasem zasłania się nimi mniej atrakcyjne miejsca, np. część gospodarczą. Ponadto można je uprawiać w kompozycjach krzewiasto-drzewiastych, a w mniejszych ogrodach także jako solitery.
Nie przegap:
- Róże wielkokwiatowe – piękne odmiany, pielęgnacja i zastosowanie róż wielkokwiatowych
- Róże okrywowe - najpiękniejsze odmiany. Jak uprawiać róże okrywowe w ogrodzie?
- Róża pnąca – uprawa w ogrodzie. Jak sadzić i pielęgnować róże pnące?
