Spis treści
- Lawenda w ogrodzie
- Kiedy sadzić lawendę?
- Gdzie sadzić lawendę?
- Jak pielęgnować lawendę?
- Jak przycinać lawendę?
- Zbiór i suszenie lawendy
- Jak rozmnażać lawendę?
- Najczęściej zadawane pytania o lawendę (FAQ)
Lawenda wąskolistna (Lavandula officinalis syn. Lavandula angustifolia) to zimozielona krzewinka o wąskich ozdobnych srebrzystych listkach i kwiatach zebranych w kłosy. Wielu osobom lawenda kojarzy się z Francją i charakterystycznymi odurzająco pachnącymi fioletowobłękitnymi polami.
Lawenda w ogrodzie
W Polsce także można się cieszyć urokiem lawendy, bo nadaje się ona do uprawy w ogrodzie. Co prawda wymaga to nakładu pracy, czyli na przykład przycinania, wyboru odpowiedniego miejsca, jednak umiejętnie pielęgnowana lawenda ładnie się rozrasta, pięknie wygląda i pachnie. Kwiaty lawendy, zależnie od odmiany, mogą mieć barwę od fioletowoniebieskiej przez jasnofioletową, różową, aż do białej.
Lawenda kwitnie od czerwca do października. Rośliny mają zwarty pokrój krzaczastej kępy, rosną do wysokości 45-50 cm. Swój regularny kształt zawdzięczają przycinaniu.
Lawenda ma wartość nie tylko jako roślina ozdobna. Zasuszona lawenda może być elementem suchych bukietów, w saszetkach zapachowych chronić zawartość szaf przed molami, w domowej apteczce stać się składnikiem leczniczych mikstur (herbatka łagodzi migrenę i działa przeciwstresowo), a w kuchni – dodatkiem do potraw.
W ogrodzie lawenda prezentuje się bardzo dekoracyjnie, pięknie pachnie, a jej pielęgnacja nie jest trudna. Podpowiadamy, jakie są najważniejsze zasady dotyczące uprawy lawendy.
Kiedy sadzić lawendę?
Lawendę można sadzić w ogrodzie wiosną, od początku kwietnia. Dobrym terminem jest też jesień - we wrześniu i w pierwszych dniach października. Sadząc lawendę zachowujemy odstęp między roślinami minimum 40 cm.
Gdzie sadzić lawendę?
Lawenda potrzebuje ciepła – słonecznego miejsca i dobrze zdrenowanego, przepuszczalnego podłoża, najlepiej z dużą zawartością wapnia (zbyt kwaśną ziemię trzeba zwapnować kredą lub dolomitem). Jeśli lawenda ma być posadzona na gruncie słabo przepuszczalnym, na dnie dołka warto ułożyć drenaż z kawałków potłuczonej doniczki. Lawenda nie lubi podmokłego gruntu. Lepiej sadzić lawendę tam, gdzie jest za sucho niż zbyt mokro, ale najbardziej ceni sobie stałą wilgotność podłoża. Do uprawy lawendy w naszej strefie klimatycznej trzeba wybierać odmiany mrozoodporne. Lawendę sadzi się co 30-40 cm.
Lawenda nadaje się na obwódki ścieżek, rabaty, tarasy i balkony, ogródki skalne. Dobrze komponuje się z różami. Warto pamiętać, że z powodu zapachu wabi do siebie pszczoły, trzmiele i motyle, a odstrasza komary i mszyce.
Przeczytaj też:
Jak pielęgnować lawendę?
Lawenda ma małe wymagania, jeśli chodzi o nawożenie, ale co roku wiosną wokół roślin warto rozłożyć warstwę ok. 2 cm kompostu. W surowe zimy lawenda może przemarzać. Jesienią dół roślin warto obłożyć słomą lub suchymi liśćmi, a korony okryć stroiszem (ale po pierwszych przymrozkach, gdy ziemia zmarznie). Lawendy uprawiane w donicach lepiej przenieść do widnego i chłodnego pomieszczenia.
Jednym z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie lawendy jest cięcie lawendy. Młode, nierozkrzewione lawendy skraca się o połowę w pierwszym roku wzrostu. To sprawi, że lawenda wypuści dużo nowych pędów u podstawy, tworząc gęstą koronę. Wiosną (w marcu lub kwietniu) przycina się chore, złamane, wybujałe lub uszkodzone gałązki lawendy. Pozostałe przycina się tak, by nadać roślinie regularny krzaczasty kształt i pobudzić powstawanie nowych pędów. Podczas przycinania lawendy skraca się tylko ich ubiegłoroczne odcinki – przycięcie starszych części rośliny (zbyt blisko ziemi) może spowodować, że nie wypuści już nowych pędów.
Jak przycinać lawendę?
Lawendę należy przycinać regularnie, co roku, nie dopuszczając do jej nadmiernego zdrewnienia. Systematycznie formowane rośliny będą zwarte i gęste, a przez to mniej podatne na niszczycielskie działanie śniegu. Jednak nie uchroni to lawendy całkiem przed uszkodzeniem, zwłaszcza że w czasie odśnieżania stale będą zasypywane.
Zbiór i suszenie lawendy
Latem zbiera się lawendę do suszenia – gdy już widać kolor kwiatów, ale zanim całkowicie się one rozwiną. Wtedy kwiaty ścina się z łodygą, zbiera w bukieciki i wiesza kwiatostanem do dołu w przewiewnym miejscu. Późnym latem, tuż po kwitnieniu (ale nie jesienią, bo rośliny zbyt późno cięte gorzej zimują), tnie się uschnięte kwiatostany z 7-centymetrowymi fragmentami pędów. Niektóre dobrze jest zostawić, bo lawenda dość łatwo się rozsiewa i kiełkuje, dając nowe rośliny
Jak rozmnażać lawendę?
- Rozmnażanie lawendy przez nasiona. Nasiona lawendy najlepiej kiełkują, gdy zostały poddane działaniu niskiej temperatury. Można je posiać jesienią wprost do gruntu (miejsce, w którym rosną, trzeba zabezpieczyć przed mrozem). Można też nasiona lawendy wysiać wczesną wiosną, uprzednio poddając je stratyfikacji (czyli chłodzeniu).
- Rozmnażanie lawendy przez odkłady. Nowe rośliny łatwo uzyskuje się również z odkładów. W tym celu kilka najniższych pędów lawendy należy przygiąć wiosną do ziemi, zakotwiczyć w niej (kawałkiem zagiętego drutu) i obsypać żyzną glebą. Trzeba pilnować, żeby podłoże wokół lawendy było stale lekko wilgotne. Pęd odkładu przywiązuje się do palika, by nowa roślina od początku rosła pionowo. Jesienią, gdy pędy lawendy wypuszczą korzenie, sadzonki należy delikatnie wykopać i odciąć.
Nie przegap:
- Fioletowe kwiaty w ogrodzie – jakie rośliny kwitną w ogrodzie na fioletowo
- Jak uprawiać lawendę francuską w doniczce na balkonie i w ogrodzie?
- Co zrobić przed zimą z lawendą uprawianą na balkonie?
Najczęściej zadawane pytania o lawendę (FAQ)
Czy lawenda jest mrozoodporna?
Tak, większość odmian lawendy – zwłaszcza lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) – jest odporna na mróz i dobrze zimuje w gruncie. W chłodniejszych regionach Polski warto jednak zabezpieczyć ją na zimę, np. kopczykując podstawę pędów lub przykrywając gałązkami iglastymi.
Jakie są najczęstsze choroby lawendy?
Lawenda najczęściej choruje z powodu nadmiaru wilgoci – może wtedy wystąpić szara pleśń, zgnilizna korzeni lub fytoftoroza. Niekorzystne warunki (cień, słaba cyrkulacja powietrza) sprzyjają także atakom grzybów i mączniaka. Dobrze przepuszczalne podłoże i umiarkowane podlewanie ograniczają ryzyko chorób.
Czy lawendę można uprawiać w doniczce?
Oczywiście, lawenda bardzo dobrze rośnie w doniczkach, o ile zapewni się jej dużo słońca i lekkie, dobrze zdrenowane podłoże. Idealnie sprawdza się na balkonach, tarasach czy jako ozdoba wejścia do domu. Zimą donicę warto przenieść w chłodne, ale jasne miejsce lub dobrze zabezpieczyć przed mrozem.
