Ogrody kieszkonkowe - dlaczego warto tworzyć parki kieszonkowe. Rośliny do pocket park
Wspólną cechą ogrodów kieszonkowych są niewielkie rozmiary i radość, jaką sprawiają użytkownikom. A poza tym cechuje je pełna dowolność aranżacji. Kieszonkowe parki mogą być prywatne, samorządowe i państwowe. Podpowiadamy jak stworzyć pocket park?
Na świecie już kilkadziesiąt lat temu zauważono, że w miastach, w przestrzeni pozbawionej roślinności, pośród betonu, szkła i stali żyje się coraz gorzej. W upalne lato powietrze jest nieznośnie rozgrzane i wysuszone, a mieszkańcy częściej chorują i umierają. Prowadzone badania wykazały, że ratunku należy szukać w roślinności. Bo to właśnie rośliny produkują tlen, podnoszą wilgotność powietrza, obniżają temperaturę otoczenia, zatrzymują i neutralizują mikrocząsteczki zawieszone w smogu.
Zaczęto mówić o konieczności zakładania nowych parków i skwerów, ale wolnych terenów jest przecież w miastach coraz mniej i są coraz droższe, więc zadanie wydawało się wprost niemożliwe do zrealizowania. A jednak połączenie sił samorządów lokalnych i mieszkańców pozwoliło znaleźć rozwiązanie: tereny zielone nie muszą być rozległe – należy dążyć do wypełnienia roślinnością/kompozycjami roślinnymi/ nawet niewielkich skrawków terenu między budynkami, przy ulicach, pomiędzy chodnikami a ścieżkami rowerowymi, na wybetonowanych placach.
Przeczytaj też: Rośliny do małego ogrodu: drzewa i krzewy, pnącza, żywopłoty >>>
W ten sposób zaczęły powstawać ogrody i parki kieszonkowe (skąd nazwa? może skojarzono je z książkami wydawanymi w małym formacie, tak aby można je było schować do kieszeni, albo dlatego, że stają się kieszonką o przyjaznym mikroklimacie, oazą wytchnienia pośród murów, ulic, elementów infrastruktury i chaosu natrętnych reklam).
Pierwszy taki park powstał w latach sześćdziesiątych w Nowym Jorku, ale podobne spotykamy już w całym cywilizowanym świecie. Ich wspólną cechą są niewielkie rozmiary (na miarę możliwości) i radość, jaką sprawiają użytkownikom. A poza tym cechuje je pełna dowolność aranżacji. Mogą być prywatne, samorządowe i państwowe. Mogą powstać wszędzie tam gdzie uda się wygospodarować trochę terenu: między blokami osiedli mieszkaniowych i w podwórkach-studniach, przy parkingach, wzdłuż ogrodzeń, między chodnikami a murami budynków (wystarczy wyjąć pas płyt chodnikowych), w miejsce zadeptywanych i rozjeżdżanych trawników tradycyjnie oddzielających chodnik od jezdni, wokół pni drzew rosnących w niewielkich otworach pozostawianych dla nich w utwardzonych nawierzchniach.
Ogrody kieszonkowe można tworzyć na tarasach, balkonach, a nawet na parapetach. Najważniejsze, że cieszą oczy, poprawiają humor, wyzwalają kreatywność. Wspólne organizowanie /poprawianie, udoskonalanie/ przestrzeni miejskiej pozytywnie wpływa na życie lokalnej społeczności – potrzebny jest tylko zapał do działania.
Mały ogród miejski: projekt i rośliny w małym ogrodzie w mieście >>>
Autor: Biuro Kwiatowe Holandia (www.flowercouncil.co.uk)
Najmniejszy ogród kieszonkowy
W doniczce na parapecie wewnętrznym albo zewnętrznym możemy postawić - zależnie od szerokości parapetu – pojedynczą doniczkę albo kilka. W pojedynczej zmieścimy jedną efektowną roślinę, z kilku stworzymy kompozycję. Najmniejszy (doniczkowy) ogród kieszonkowy może być prawdziwym wyzwaniem aranżacyjnym i uroczą dekoracją pokoju.
Ogród kieszonkowy - wystarczy skrawek terenu
Nawet kilkumetrowe fragmenty terenu obsadzone pięknymi roślinami, wyposażone w utwardzoną nawierzchnię i choćby jedną ławkę, mogą zachęcać do wypoczynku mieszkańców okolicznych domów i przechodniów. Nie trzeba też wiele, aby zaniedbany i wydeptany trawniczek zmienił się w rabatę kwiatową. Doskonale sprawdzają się w takich miejscach wyniesione rabaty, bo do roślin nie trzeba się schylać, można je obserwować i wygodnie pielęgnować.
Jeżeli ogród kieszonkowy powstaje w sąsiedztwie ściany (na malutkim podwórku, w załamaniu elewacji, pomiędzy starymi niewielkimi budynkami itp.) warto wykorzystać ją jako tło dla pnączy, można zawiesić na niej specjalne elementy, z których montuje się tak zwane zielone ściany: wyposażone są w kieszenie do których wstawia się doniczki z roślinami lub – po wypełnieniu podłożem - sadzi rośliny. Można (zwłaszcza jeśli ogród jest na terenie zamkniętym) ustawić przy ścianie prosty regał z roślinami w doniczkach.Do tej grupy ogrodów kieszonkowych można też zaliczyć tarasy i balkony.
Przeczytaj też: Ogród wertykalny w domu. Jak założyć domowy ogród wertykalny >>>
Ogrody kieszonkowe na skwerach i utwardzonych placach
Im większa przestrzeń tym ciekawsza może być aranżacja parku kieszonkowego. Efekt zależeć będzie od inwencji projektanta i zasobności kieszeni fundatora. Można posadzić parę krzewów, niewielkie drzewko i byliny. Można też zamiast bylin wysiać rośliny jednoroczne. Oprócz ławek przydadzą się stoliki. Jeżeli kieszonkowy park powstanie w sąsiedztwie ulicy, warto osłonić go ścianą z prefabrykatów betonowych. Na rynku są palisady różnej wielkości, oraz tzw. „gazony” które można ustawiać jeden na drugim, a po wypełnieniu ziemią obsadzać roślinami. Jeżeli chcemy wyraźnie podkreślić granice miejsca wypoczynku możemy otoczyć go wysokimi grządkami, których ramy stanowić będą specjalne l-kształtne elementy betonowe. Doskonałym elementem ogrodów i parków kieszonkowych są pnącza.
Dobór roślin do ogrodu kieszonkowego
Parki i ogrody kieszonkowe będą przyciągać i zachwycać użytkowników jeśli posadzone tam rośliny będą zdrowe i bujne. A stanie się tak, gdy odpowiednio je dobierzemy.
1. Rośliny dobieramy do wielkości ogrodu czy parku kieszonkowego. Zanim zdecydujemy się na jakąś roślinę sprawdźmy jakie są jej docelowe wymiary i czy przypadkiem nie jest ekspansywna. Mały krzaczek po kilku latach może zdominować pozostałe, zabrać im dostęp do światła i pochłaniać z podłoża większość wody i składników pokarmowych. Małe chude drzewko po kilkunastu latach wypełni swą koroną niewielką przecież przestrzeń i być może trzeba je będzie wyciąć.
2. Rośliny dobieramy do nasłonecznienia miejsca, w którym zakładamy ogród kieszonkowy. Większość roślin ozdobnych potrzebuje dużo światła. Posadzone w cieniu będą rosły słabo i nie zakwitną. Są jednak gatunki, takie jak funkie, tawułki, bluszcz pospolity, ligustr, cis i grab, które tolerują cień i nawet w zakamarkach pomiędzy budynkami będą wyglądały efektownie.
3. Rośliny dobieramy do siedliska. Tworząc ogrody i parki kieszonkowe trzeba pamiętać o przygotowaniu dla roślin odpowiedniego podłoża: ważna jest nie tylko urodzajna gleba, ale i jej kwasowość, czyli pH. Większość gatunków najlepiej rośnie przy neutralnym pH 6,0-7,2. Ale są też takie jak różaneczniki i azalie, wrzosy i wrzośce, gatunki iglaste, które potrzebują gleby kwaśnej o pH 4,5-5,5. Najmniej liczną grupę stanowią te rośliny, które potrzebują podłoża alkalicznego (zasadowego) o pH > 7,2, jak juki, bukszpany, budleje.Nie można też zapominać o wilgotności podłoża i powietrza. Tam, gdzie nie będzie możliwości podlewania, wiele roślin nie przetrwa upałów.
Pielęgnacja ogrodu kieszonkowego
Rośliny w miejscach publicznych powinny być mało wymagające – muszą sobie radzić same. W ogrodach prywatnych oraz w przestrzeni osiedlowej, gdzie zapewniona jest opieka, można bardziej poszaleć przy wyborze elementów kompozycji – ktoś podleje, przytnie, zasili nawozem w odpowiednim momencie. Balkony, tarasy i na parapety to zupełnie inna bajka: właściciel codziennie ma bliski kontakt ze swoimi roślinami, może je obejrzeć, dostrzec nawet drobne szkodniki i zapobiec ich inwazji.
